Әле рәссам ул, әле шагыйрь...

Камил Хөсәен улы Тукаев кебек 28 ел буе хәрби хезмәттә булып, ТРның атказанган мәдәният хезмәткәре исемен йөртүчеләр күп түгелдер. Рәссам буларак, «Салют, Җиңү» (Казан), «Җиңү йолдызлары» (Түбән Новгород) кебек күп кенә фестивальләр лауреаты да әле ул. Камил ага белән әле күптән түгел генә Халыклар дуслыгы йортында ачылган күргәзмәсе уңаеннан очраштык.
Шулай да: «Сез үзегезне күбрәк кем итеп тоясыз: хәрбиме, рәссаммы, шагыйрьме?» - дип сорамый булдыра алмадым. Ә ул, шуны гына көткән кебек, шигырь белән җавап кайтарды:
- Әле рәссам мин, әле шагыйрь,
Әле генә соң җебемне биреп бөләм,
Әле генә китәм баеп, янә көләм...
Төндә шигырь туса, җанда әгәр,
Зирек ботагын да, бер карусыз
Меңнәр түләп аласымны беләм...
...Һөнәре буенча авиация инженеры ул. Ленинградта авиация училищесын тәмамлаганнан соң, 1950 елда Троицк шәһәренә җибәргәннәр. Самолет технигы булып 15 еллап хезмәт иткәннән соң, К.Тукаевны полкның партия комитеты сәркатибе итеп сайлыйлар. Аннан 1966 елдан Германиягә, 1968 елдан Чехословакиягә билгелиләр. Анда да хезмәтен партия юнәлешендә дәвам итә. Бер үк вакытта, картиналар ясарга да вакыт таба. Әйтик, Германиядә чагында 20ләп Советлар Союзы Героеның портретларын ясый. Көннәрдән бер көнне: «Безгә дә шушы портретларны ясап бирегез әле. Сезнең геройлар үрнәгендә үзебезнең яшьләрне тәрбияләр идек», - дип киләләр аңа. Җирле халыктан кергән тәкъдимне командование белән уртага салып өйрәнәләр. Бара торгач, үзләренә кабаттан ясау шарты белән, портретларны бүләк итәргә булалар. Әмма әле ул чагында моның ахыры шулай көтелмәгәнчә тәмамланыр дип берәүнең дә башына килми. Рәхмәт йөзеннән, һич уйламаганда, полкның тынлы оркестрына ялтырап торган өр-яңа уен кораллары бүләк итәләр. Рәссам буларак, үзенең беренче зур «гонорарын» әнә шул чакта ала Камил Тукаев (сулда). Оркестрлата!
* * *
Төрле темага, төрле жанрда эшләсә дә, бу юлы рәссам табигать күренешләренә өстенлек биргән. Әмма монда да Камил аганы үтәли күреп-тоеп була. Болындагы атларын гына күр. Атларны көтүче малай да кайдадыр шушында гынадыр дип беркатлыланып, тирә-якны күзәтәсең. 14 яшьтән колхозда тайлар көткән Рыс авылы (Әгерҗе районы) малае Камил күңеленә уелып калган мизгелләр, күрәсең бу... Тик авылын да, бу болын-тугайларны да күпме генә эзләсә дә таба алмаячак инде ул - һәммәсе дә су астында калган. Аннан соңгы тормышы да киндергә иңми түгел рәссамның. Ул күргәннәрнең кайсы чорына гына тукталсаң да, тарихи картина язып, кысага кигертерлек. 1941 елда әтиләре сугышка киткәндә гаиләдәге дүрт баланың иң зурысы була Камил. Шуңа да тормыш йөген шактый тартырга туры килә аңа.
- Минзәләдә 1 ел һөнәр училищесында укыдым. Аннан Казанның Киров районындагы 40 нчы күкерт заводында слесарь-инструментчы булып эшләдем. Эшләгән инструментларым яхшы бәяләнеп, Мәскәүгә ВДНХга җибәрелә торган иде. Сугышка китәргә дә берничә тапкыр омтылып карадым. «Син монда кирәгрәк!» - диделәр, - дип сөйли ул. Шулай итеп, 1947 елга кадәр, ягъни армия хезмәтенә алынганчы, заводта эшли К.Тукаев. Егетнең рәсем ясауга осталыгын шул чакларда ук күреп алып, Петров паркындагы, Ленин исемендәге мәдәният сараендагы бизәү эшләренә дә җәлеп итәләр.
Рәсем ясаудан әле булса туктаганы юк Камил аганың. Сәбәбе бик гади: «Картиналарымны яраталар. Шуңа күрә дә, үземне күрсәтүдән бигрәк, башкаларга җан рәхәте бирәсе килә», - ди ул. Эшләре кайда гына юк: Горький һәм Тукай музейларында да, Мәскәүнең «Баш ию» («Поклонная гора») тавында да, Идел буе районының Никахлашу йортында да күрергә була аларны. Ә шигырьләре исә «Советский воин» журналында, «Республика Татарстан» һ.б. басмаларда дөнья күрә. (Шигырьләрне ул бары рус телендә генә иҗат итә).
- Моннан элек, 70тән артык шигыремне туплап, Татарстан Язучылар берлегенә илттем. 3 айдан соң: «Сезнең шигырьләр әзер, килегез», - диләр. Китап чыгару өчен, 50 мең (!) түләргә кирәк икән. 49 мең булса бирер идем, юк дидем, - ди ул, уенын-чынын бергә кушып.
Ни генә булмасын, 87 яшьлек Камил аганы күкләргә күтәрүче пар канатларының берсе - сынлы сәнгать, икенчесе шигърият икәнлеге берәүгә дә сер түгел. Юкса, гомер буе укытучы булып эшләгән хатыны Рәшидә ханым, аның эшләреннән егәр алып, пенсиягә чыккач, соң булса да уң булсын, дип, кулына пумала алыр идеме?!
- Ә Тукаев фамилиясе минем әтидән, бабайлардан ук килә. Күрәсең, мәшһүр Тукайга ошагандыр безнең фамилия. Яратып алган ул аны, без моны беләбез, - ди Камил ага, аңлашылмаучылык калмасын дигәндәй...
Иң мөһим һәм кызыклы язмаларны Татмедиа Telegram-каналында укыгыз
-
17 гыйнвар 2021 - 12:10Проблемалардан ничек котылырга? Әгәр мөселман кешесе ислам динен аңларга тырышып гыйлемгә омтылса, бу кешегә Аллаһы Тәгаләнең бик зур нигъмәте бирелгән. Димәк, Аллаһы тәгалә бу колына хәерлелек тели.3500
-
17 гыйнвар 2021 - 12:01Алсу Фаракшина яңа эшкә урнашкан Пародия остасы Алсу Фаракшина "Татар радиосы"нда "Хәерле иртә, Австралия!" тапшыруын алып барачак.22500
-
17 гыйнвар 2021 - 11:18Ләвәнт Булут: “Илһам Шакиров, Әлфия Авзалова, Хәйдәр Бигичев иҗатын яратам...” Минем әле беркайчан да Төркиядә булып караганым юк. Ә шулай да аның атмосферасы, менталитеты һәм төрле булуы үзенә җәлеп итә. Төрек сериаллары, табигате турында монда сөйләп тормыйм инде. Үз эчемнән генә мин бу гашыйк булуны туганлык хисен тудыра торган татар һәм төрек телләренең охшаш булуына бәйлим. Моның хакта мин Төркиядә яшәп, анда татар мәдәниятен танытуга өлеш керткән шәхес – Ләвәнт абый Булут белән сөйләштем.5000
-
17 гыйнвар 2021 - 10:10“Синең кызың карак, минем оныгымның туй акчасын урлаган” ...Миннегөл апаның оныгы Ләйлә дә бик нык тәртипсезләнде. Әбисе күрмәгәндә, дуслары белән җыелышып эчүләр, тәмәке көйрәтүләр, егетләр белән типтерүләр күбәеп китте шул. Әлеге хәлләрдән соң, Миннегөл апаның үзен дә авыр хәлдә шифаханәгә алып киттеләр.27003
-
17 гыйнвар 2021 - 09:07Хач ману өчен Татарстанда 115 бәке булдырылган Православие динен тотучылар 18 гыйнвардан 19 гыйнварга каршы төндә үзләренең иң зур дини бәйрәмнәренең берсе — Хач мануны билгеләп үтә. Борынгыдан килгән гадәт буенча бәйрәмгә каршы көнне чиркәүләрдә су изгеләндерелә, чуму өчен елга-күл өстенә бәке ясала.6800
-
17 гыйнвар 2021 - 09:02Котырынып янган ут эчендә, өзелгән Асия әби гомере... (бәет) Әлкидә зур кайгы көннәре. Декабрь азагында Түбән Биктимер авылында булган төнге коточкыч янгында гомере өзелгән Асия әбине искә алып язылды. Асия әбигә 95 яшь иде.40814
-
17 гыйнвар 2021 - 08:101978 елны да чикләвек ишелепләр уңган иде... Узган елда да... Иии, җәмәгать, борынгылар: “Халык әйтсә, хак әйтә”, – диеп бик белеп әйткән шул. Элек халык гасырлар буена җыелган, әби-бабайдан килгән тәҗрибәгә таянып яшәгән, безнең шикелле интернетка кереп карап, синоптиклар ни әйтә дип һава торышын күзәтеп түгел инде, җаныкаем.49002
-
16 гыйнвар 2021 - 18:28Нурулла хәзрәт Зиннәтуллин: "Elvin Grey никахка кадәр Инзиләне кочакламаган да, үбешү турында әйтеп тә тормыйм" Бүген татар эстрадасының тагын бер буйдак егете гаилә корды.390302
-
16 гыйнвар 2021 - 16:25Элвин Грей өйләнә! Бүген татар эстрадасы иң көнләшерлек буйдагы белән саубуллаша. Күптән түгел ул сөйгәне, Ижау кызы Инзиләгә тәкъдим ясый һәм ул «Әйе!» дип җавап бирә!611203
-
16 гыйнвар 2021 - 14:30Рөстәм Миңнеханов җылылык өчен түләүләр буенча аңлату эшен активлаштырырга чакырды Татарстан Президенты Рөстәм Миңнеханов декабрь аенда республика халкына җылылык өчен түләүләрнең артык килүенә игътибар итәргә, бу юнәлештә аңлатма эшләрен активрак алып барырга чакырды. Шулай ук ялгышлар булган очракта, аларны төзәтергә өндәде.236101
-
16 гыйнвар 2021 - 12:02Арчада авыру эләктергән 3000гә якын терлекне сугымга җибәрергә мәҗбүрләр Көз көне кош гриппы аркасында республиканың берничә районында җиде мең баш каз юк ителгән иде. Инде тагын бер күңелсез яңалык. Арча районының Курса-Почмак авылында урнашкан «Ак Барс» агро хуҗалыгында сыерларда туберкулез авыруы ачыкланган. Бу якынча 2800 баш сыер. Алардан башка бозаулар да бар.65200
-
16 гыйнвар 2021 - 11:52Пенсия артты. Пенсиягә чыгу яше дә артты Пенсия өлкәсендәге яңалыклар, быелга планнар хакында Татарстан пенсия бүлеге идарәчесе Эдуард Вафин еллык коллегиядә сөйләде. Бала туу, инвалидлык группасы билгеләнү, пенсиягә чыгу – менә бу өч очракта пенсия бүлеге гражданнарга дәүләт хезмәтләре сайты аша хәбәр итә. Хезмәтләр санын киләчәктә күбәйтергә җыеналар.100000
-
16 гыйнвар 2021 - 11:43Ашыгыч ярдәм: тоз белән дәвалау ысулын онытып бетермик Тозлы бәйләвечне электән үк кулланганнар. Арзан да, җайлы да ысул турында хәзерге буын исә белеп тә бетерми. Югыйсә ул бик күп чирдән файдалы.96602
-
16 гыйнвар 2021 - 21:42Хәзрәт: "Elvin Grey никахка кадәр Инзиләне кочакламаган да, үбешү турында әйтеп тә тормыйм"
-
17 гыйнвар 2021 - 11:17Без имениАсия эбинен урыны ожмахта булсынКотырынып янган ут эчендә, өзелгән Асия әби гомере... (бәет)
-
16 гыйнвар 2021 - 15:24Без имениМин алай дип эйтмэс идем. Язмыш. 4 аяклы ат та абына. Мин абынгангда мина 20 тугел, 25 иде. Лэкин абындым. Мин дэ баламнын китапларын гына тияп чыгып киткэн кеше.... Бэхетемэ яхшы кеше очрап аякка бастым, бер аллахы тэгалэмэ рэхмэтле. Илсиягэ дэ бары тик бэхет телим“Баланың китапларын ике пакетка тутырып, тараканлы, “съемный” квартирага чыгып киттем”
-
15 гыйнвар 2021 - 08:37Без имениКызганыч. Кичэ кич ишеткэч, ботенлэй кэефлэр китте. Балачак Ералаш белэн бэйлэнгэн. Хэзер инде балалар Ералаш карап усте... Уз традициялэренэ тугры калган, замана узгэрешлэренэ иярмэгэн кызыклы проект авторы... Тыныч йоклаБорис Грачевский вафат
-
15 гыйнвар 2021 - 01:25ТалигаДети эгоисты..о маме и не подумали..как ей жить с такой депрессией ..как с таким горем дальше жить ей???Бер-бер артлы өч үлем: сеңлесе, аның егете һәм кызның абыйсы
-
14 гыйнвар 2021 - 16:52Без имениУзе сөяркәсе бн чыгып утырсын иде сарайга.Татарстанда бер яшьлек сабый быелның иң суык төнендә сарайда кунган
-
14 гыйнвар 2021 - 10:40Без имениБирэ бит Алла Тагэлэ бала шундыйларга ,кемдер еллар буена телэп,сорап йори,котэТатарстанда бер яшьлек сабый быелның иң суык төнендә сарайда кунган
-
14 гыйнвар 2021 - 08:52Без имениУзен шунда кудырасы иде аны.Татарстанда бер яшьлек сабый быелның иң суык төнендә сарайда кунган
-
13 гыйнвар 2021 - 13:46Без имениСиноптикларга бик ышанасы килми.Рәис абый молодец!Марты җылы булса майда кар яварга бик мөмкин.Барчагызга сәламәтлек телим!Март башында ук җәй киләчәк
-
13 гыйнвар 2021 - 07:32Без имениБэхетле,тигез гомер сезгя!15 елдан соң өйләнү: ИлСаф ни өчен хатыны белән язылышмаган булган? (ЭКСКЛЮЗИВ ФОТОЛАР)
-
11 гыйнвар 2021 - 23:59Без имениЯрый исэн калганнар 🙏ходай узе саклаган 🙏"Бала бозлы суга төшеп китте...": тюбингта шуганда булган фаҗига
-
12 гыйнвар 2021 - 06:15Без имениРэхмэт Зифа Кадыйровага мин бик яратып укыйм анын язган эсэрлэренРаил Садриев Зифа Кадыйрованың популярлык серен ачты
-
11 гыйнвар 2021 - 10:42Без имениурыннары ожмахта булсын!ТАССРның атказанган артисты Хәдичә Гыйниятова вафат
-
6 гыйнвар 2021 - 09:22Һәр эшсезгә – бер эш урыны. Эш юк диючеләргә җавап Үзизоляция вакытында кайбер оешмалар ябылып тору сәбәпле, күп кеше эшсез калды. Хәзер бу өлкәдә тотрыклылык урнашканмы? Татарстанның Хезмәт, эш белән тәэмин итү һәм социаль яклау министры Эльмира Зарипова белән шул хакта сөйләштек.67900
-
15 декабрь 2020 - 08:55«Соңгы рейс» дип әйтергә ярамый! “Балачактан ук мин бик кызыксынучан идем. Чит илләр, дөньякүләм вакыйгалар, яңалыклар белән һәрдаим танышып барырга, шулай ук төрле китаплар укырга яраттым. Гаҗәп, әмма инглиз телен дә үзем теләп өстәмә үзләштердем... Чит илләргә сәяхәт итү исә иң төп хыялым иде!” – дип тезеп китте балачак хыялларына тугры калган стюардесса Энҗе Хабибуллина.192803
-
5 декабрь 2020 - 13:44Психолог Зөлфия Максутова: «Нормаль ир кешенең социаль челтәрдә гәпләшеп утырырга вакыты да, теләге дә булмый...» Кем дә булса яза башлаганнан соң аның чыннан да очрашу, танышу нияте бармы, әллә чиксез хат язышулар белән башыгызны гына катырырга телиме икәнен ничек ачыкларга соң? Әгәр ике-өч көн язышканнан соң сезне очрашырга чакырмасалар, араны өзәргә тырышыгыз. Бик еракта яшәүчеләр генә искәрмә булырга мөмкин...630604
-
16 гыйнвар 2021 - 14:30Рөстәм Миңнеханов җылылык өчен түләүләр буенча аңлату эшен активлаштырырга чакырдыТатарстан Президенты Рөстәм Миңнеханов декабрь аенда республика халкына җылылык өчен түләүләрнең артык килүенә игътибар итәргә, бу юнәлештә аңлатма эшләрен активрак алып барырга чакырды. Шулай ук ялгышлар булган очракта, аларны төзәтергә өндәде.236101
-
17 гыйнвар 2021 - 12:10Проблемалардан ничек котылырга? Әгәр мөселман кешесе ислам динен аңларга тырышып гыйлемгә омтылса, бу кешегә Аллаһы Тәгаләнең бик зур нигъмәте бирелгән. Димәк, Аллаһы тәгалә бу колына хәерлелек тели.3500
-
10 гыйнвар 2021 - 09:14“Без белмәдек!”: пособие алучылар да, күләме дә арта РФ Хезмәт һәм социаль яклау министрлыгы 3 яшьтән 7 яшькә кадәрле балаларга айлык пособие күләмен билгеләүнең яңа алгоритмнарын эшләгән. Министрлык 2021 елда һәр төбәктә дә мондый төр түләүләрне өч этаплы ясарга тәкъдим итә. Пособие күләме гаилә кеременә бәйле булачак.230900
-
10 гыйнвар 2021 - 09:19"Иптәш нәчәлник": "арпаны бодайдан да аера белми, но командовать итәргә ярата!" Гадел җитәкчеләр булыйк! Таләпчән, шул ук вакытта, кешелекле җитәкчеләр булыйк. Кәеф булмаса да, авыр сүз әйтеп хезмәткәрләрне, хезмәттәшләрне рәнҗетмик. Кеше булыйк...204003
-
10 гыйнвар 2021 - 09:52Гөлназ Сәфәрова беренче үбешүе һәм кызлар белән сугышуы хакында сөйләде Танылган алып баручы Гөлназ Сәфәрова социаль челтәрдә язылучылары сорауларына җавап биргәндә, үзе турында шаккатыргыч фактларны ачты.182301
-
10 гыйнвар 2021 - 11:06Рузилә Хәбибулина: “Җырчы булып китмәвемә үкенмим” Шушы көннәрдә социаль челтәрләрдә бер ханымның шәл бәйләгәндә гармунга кушылып моңлы итеп җырлаган видеосы таралды. Интернеттан кулланучылар аның искиткеч тавыш белән җырлавына сокланып, сәхнә түрендә торырлык җырчы бу дип бәяләделәр.121005
© ТАТМЕДИА. Все материалы, размещенные на сайте, защищены законом.
Перепечатка, воспроизведение и распространение в любом объеме информации,
размещенной на сайте, возможна только с письменного согласия редакций СМИ.
При поддержке Республиканского агентства по печати и массовым коммуникациям «ТАТМЕДИА».
Наименование СМИ: Шахри Казан (Город Казань)
№ свидетельства о регистрации СМИ, дата: Эл №ФС77-47630 от 06.12.2011
выдано Федеральной службой по надзору в сфере связи,
информационных технологий и массовых коммуникаций
ФИО главного редактора: Сабиров Радик Рашидович
Адрес редакции: 420066, г. Казань, ул. Декабристов, д. 2
Телефон редакции: (843) 222-05-41, 8 (917) 851-69-62
Политика о персональных данных
Антикоррупционная политика