ТАБЫШ

(Аңлатмалы сүзлек язуга тәҗрибә) Табыш! Яңа табылдык! Әпкәлинең гаять бай архивыннан әдәбиятыбыз өчен бик тә кыйммәтле булган кулъязма - Әпкәли үзе исән чакта тәмамлый алмый калган аңлатмалы сүзлек табылды. Сүзлекнең төзелү принцибы кызыклы. Әпкәли беренче компонент итеп әдәбият белемендә, әдәби тәнкыйтьтә һәм язучыларның рәсми чыгышларында кулланыла торган сүзләрне һәм төшенчәләрне...
Пөхтә киенгән, төз гәүдәле, йөзендә һәрвакыт елмаю балкып тора торган матур борынлы, зәңгәр күзле, кара кашлы, бөдрә чәчле кеше - уңай герой.
Иләмсез зур корсак үстергән, һәрвакыт караңгы чырайлы, тукмак кадәр күксел-кызыл борынлы, карлыккан тавышлы, җимерек кашлы, акай күзле пеләш кеше - кире герой.
Урта кул укучы - урта белемле.
Югары зәвыклы укучы - югары уку йортын бетергән.
Әдәбият һәм сәнгать кануннарына җавап бирми торган китап - халтура (чүп, пүчтәк дигән вариантлары да бар).
Ритмик закончалыклар һәм рифма системасына җавап бирми торган поэзия әсәре - телне сындыра торган шигырь.
Югары зәвык һәм әдәбият-сәнгатьнең югары таләпләренә җавап бирә торган әсәрләр җыентыгы - шәп китап.
Артык нык сентиментализмга бирелеп, примитив хисләрне идеаллаштырырга тырышып, трагик пессимизмга бирелеп язылган шигъри әсәр - елак шигырь.
Дөреслекнең күзенә карап, сәнгатьчә дөреслек рухында тормышны купшыландырмыйча, бизәмичә язылган шигъри әсәр - усал шигырь.
Сюжет линиясе, образлар эзлеклелеге, логик бәйләнеше булмаган әсәр - геройларны бер-берсенә төкерек белән генә ябыштырып кую. (Монысы Ф. Хөсни терминологиясеннән алынды.)
Әдәби әсәрдә тапталган, кулланышта йөри-йөри шомарып беткән, төссез һәм хиссез сүзләр, фразалар гына кулланып язу - гәҗит теле.
Әдәби әсәрдә «ләбаса», «ләса», «ләсә» дигән сүзләрне кулланып язу - Хәсән Туфанга иярү.
Әсәрдәге җөмләләрдә бик күп тел бизәкләре куллану, җөмләне сыгылмалы итү, логик төзеклек булмаганда, хәтта грамматика, синтаксис кануннарын да исәпкә алмау, җор теллелек - Фатих Хөснигә иярү.
Җөмләне шигырь юлының уртасында төгәлләп, бер үк җөмләнең дәвамын яки азагын икенче строфага ук чыгарып язу - Сибгат Хәкимгә иярү.
Ярты ел вакыт эчендә берничә роман һәм повесть язу - Мәхмүт Хәсәновка иярү.
Язучының үзе белмәгән тормыш материалын үз иҗатында иң дөрес хәл итүе - темага керешмәү.
Теләсә нинди шартларда, теләсә кайсы урында шигырь язарга сәләте булган шагыйрь - фатирсыз шагыйрь.
-
16 февраль 2019 - 16:54Земфира Байбулдина: “Түләүле яхшы клиникаларга йөрдем, әмма авыру бала туасын беркем дә алдан әйтмәде” Земфира Байбулдина - башкорт дөньясына билгеле исем. Ул – “Гәлсәр һандуғас” проектының алыштыргысыз җитәкчесе, алып баручысы. Земфира үзе җырчы түгел, әмма тормышын тулысынча җыр-моң сәнгатенә багышлаган. Ул җитәкләгән проект 10 ел дәвамында эстрадага бик күп талантлы җырчыларны алып чыкты. Аның ире – Рәдиф Зарипов та танылган җырчы, композитор.68401
-
16 февраль 2019 - 12:10Чәчне көненә ничә тапкыр тарарга? Чәчләрне көненә өч-биш тапкыр тарарга кирәк. Майлы чәч булса, өч тапкыр да җитә, чөнки тарау май бизләренең эшен тагын да активлаштыра.50500
-
16 февраль 2019 - 11:05Компенсация түләүдә кем әҗәтле? «Шәһри Казан»ны укучыларның игътибар иткәннәре бармы икән, андагы Фәнис Мотыйгуллин үз язмаларында темага номердан номерга тирәнрәк керә бара, берсеннән-берсе четереклерәк мәсьәләләрне кузгата. Тәҗрибә арту, осталык үсү галәмәте инде бу. «Афәрин!» дияргәдер моңа, чөнки бу хәвефле һәм катлаулы заманда сәяси күзәтүченең осталыгы күп яктан бөтен газетаның эчтәлеген билгели.15600
-
16 февраль 2019 - 10:20Бәйрәм Кинәт ул бәйрәм икәнен аңлады. Әле бая гына башында мең төрле уй, миллион хәсрәт иде. Кереп белеп кенә чыгам да тегендә барып киләм, аннан соң монда кагылам... Шунда барып шуны шулай итеп тә килергә кирәк икән, шуннан соң тагын әллә нәрсәләр...12601
-
16 февраль 2019 - 09:15Пособие өчен салым турында нинди документ кирәк? Гаиләдә туган беренче балага тиешле Президент пособиесен алу өчен, социаль яклау бүлегендә иремнән дә, миннән дә 2 НДФЛ белешмәсен сорадылар.21900
-
15 февраль 2019 - 16:20«Болгар радиосы» журналисты Гөлназ Фәйзрахманова: «Илнур белән минем арада булган ир-хатын мөнәсәбәтләре тәмам» Быел 17 сентябрь көнне «Болгар радиосы»нда эфирга чыгучы «Нокта» тапшыруына 5 ел тула. Аның алып баручысы – радиодагы иң чибәр, зирәк һәм җаваплы хезмәткәрләрнең берсе – Гөлназ Фәйзрахманова. «Нокта» тапшыруында ул радиотыңлаучыларның юридик сорауларына җавап-киңәшләрен бирә. Гөлназ белән радио һәм шәхси тормышы турында әңгәмә кордык.125203
-
15 февраль 2019 - 15:29«Әфганстаннан чыктыгыз, «рухи сугышка» кердегез» Казанда 15 февральдә Җиңү паркында СССР кораллы көчләре гаскәрләренең Әфганстаннан чыгаруга 30 ел тулуга багышланган хәтер митингы булды.66000
-
15 февраль 2019 - 14:49Татарстанда 36 яшьлек имамның фаҗигале рәвештә гомере өзелгән: 6 баласы ятим калган Мөслим районының 36 яшьлек имам-мөхтәсибе юл һәлакәтендә вафат булган, аның берсеннән-берсе алты кечкенә баласы калган.89700
-
15 февраль 2019 - 12:02Әфган сугышында катнашкан Тимур Латыйпов: «Татарларга башка караш иде әфганлыларда» 15 февраль – Совет гаскәрләренең Әфганстаннан чыгарылуына – 30 ел28300
-
14 февраль 2019 - 15:44Татарстан мөфтие Камил хәзрәт Сәмигуллин Гашыйклар көненә карата үзенең фикерен җиткерде Ул үзенең инстаграм битендә: “Күп кешеләр Изге Валентин көнен, яки гашыйклар көнен билгеләп үтәргә җыена.71213
-
14 февраль 2019 - 15:32Яшелчә һәм иткә үзенчәлекле тәм кертү өчен май әзерләү ЫСУЛЫ Ак майны бүлмә температурасында йомшак хәлгә җиткәнче эретергә кирәк.32000
-
14 февраль 2019 - 12:36Ут бетте, «кина» булмаячак «Бөтен нәрсәне алдан күреп бетереп булмый, аеруча сугышта, аеруча мәхәббәттә». Пауло Коэльо.46902
-
19 декабрь 2018 - 16:41Һәр язылучыга бүләк!
-
14 февраль 2019 - 23:04Без имениБИК дорес эйтелгэн сузлэрТатарстан мөфтие Камил хәзрәт Сәмигуллин Гашыйклар көненә карата үзенең фикерен җиткерде
-
15 февраль 2019 - 13:07Без имениУлыгызгына гаепле тугел алайса. Кызлар гаепле. Киленне уз итэ алмагансмыз Анардан гэеп эзлэгэнсездер. Улыгыз сезнен сузнегенэ тынлап яшэргэ ойрэнгэч , барысы да сезненчэ булырга тиеш дип ышанган. Э хатын белэ ир бер суздэ булырга тиеш бит. Сез улыгызна парлы итэсегез килсэ киленне яратырга тырышыгыз.«Улымны санлап яшәрдәй хатынлы итәсем килә...»
-
14 февраль 2019 - 22:54Без имениФикерегез ялгыш дип саныйм татарлардадунгызны кондыз итеп булмый дилэр.хатын никадэр тырышсада волшебник тугел.башыннан кичкен кеше генэ аны анлый.Мәдинә Гайнуллина: «Гаиләнең таркалуы да, бөтен булуы да хатын-кыздан тора»
-
14 февраль 2019 - 12:57Без имениКем ул Нурминский?Бер татар җырчысының гонорары: 150 мең сум, 6 шешә су һәм 2 зур пицца...
-
13 февраль 2019 - 22:43Без имениРяхмят Альберт эшендя зур унышларга ирешуенне телибез.Кардиолог Альберт Гыйльманов: «35 яшьтән узганнарны үлемгә китергән сәбәпләрнең күбесе йөрәк ишемиясе белән бәйле»
-
13 февраль 2019 - 13:55Без имениШул хәтле акча туздырганчы,авыруларга,картларга ярдәм итсәгез саваплы булыр идегез.Купме кешенең сезнең ярдәмнән чыккан сөенеч яшьләре ожмагка алып керер.Миңа калса,мулла чакырып уз якыннарыгыз белән корьән ашы үткәрсәгез яхшы булыр.Бер татар җырчысының гонорары: 150 мең сум, 6 шешә су һәм 2 зур пицца...
-
11 февраль 2019 - 19:02Без имениАнын ни файдасы бар?Урман сагызы ясаучы Гөлнара Гыйбадуллина: «Аена 30-40ар мең сумлык сагыз саткан да булды»
-
11 февраль 2019 - 19:05Без имениЭээй аллакаем апаннын урыны ожмахта булсын , ачы язмышлы хял кичергянсен Сина ходай сабырлык коч биреп мон Иясе булырга насыйп иткян ❤️❤️🙏🙏Ильмира Нәгыймова: «Апамны җирләдек, ә җизнәйнең 10 ел инде хәбәре юк»
-
7 февраль 2019 - 14:51Без имениГУЗЭЛ ЗАТДАРЫБЫЗГА,АФЭРИН ! 4ох40 йорт эшлэреннэнсон, да вакыт табып ИЖАТ ЖИМЕШЛЭРЕН ХАЛЫКка БУШКА ТЭКъДИМ ИТУЛЭРЕ !!!!!!!!щул ук мэлдэ АТА шагыйрлэр БЕР аерым СУЗлэрне УЗЕНЕКЕ ГЕНЭ итеп..прихватизациялэргэ м а т а ш а... сузлэренШагыйрә Гөлүсә БАТТАЛОВА: «Бездә әдәбият начар түгел, бездә аны пропагандалау начар»
-
7 февраль 2019 - 11:40Без имениАкча куп значит нишлэргэ белмилэрТанылган җырчы пластик операциядән соң саңгырауланган
-
9 февраль 2019 - 14:35Без имениМина да язып жибэрэ алмассыз микэн Фэрит хэзрэтнен номерын?Өшкерүче Фәрит хәзрәт: «Җеннәр кешегә гашыйк булып та керә»
-
9 февраль 2019 - 17:17Без имениУлына ничэ яшь сон бик аеыллы кыз бар авылда«Улымны санлап яшәрдәй хатынлы итәсем килә...»
-
7 февраль 2019 - 14:06Шагыйрә Гөлүсә БАТТАЛОВА: «Бездә әдәбият начар түгел, бездә аны пропагандалау начар» Шагыйрә Гөлүсә БАТТАЛОВА белән Марат КӘБИРОВ әңгәмәсе86028
-
31 гыйнвар 2019 - 15:27Гүзәлия: «Җыр язылып бетүгә мин һәрвакыт рәхәтләнеп утырып елыйм» Үгезне – мөгезеннән. Кыска гына вакыт аралыгында булган танышлыктан җырчы, композитор, күп кенә хитлар авторы Гүзәлия турында нәкъ әнә шундый фикер туа да.459713
-
30 гыйнвар 2019 - 13:30Йосыф хәзрәт ДӘҮЛӘТШИН мәет озату йолаларына аңлатма бирде Беребез дә мәңгелеккә килмәгән. Иртәме-соңмы, барыбыз да бу дөньядан китәчәк.6540330
-
16 февраль 2019 - 11:14Республикада 936 йортка капиталь ремонт ясалачакАгымдагы елда Татарстанда 936 күпфатирлы йортка капиталь ремонт ясау планлаштырылган. Аларның гомуми мәйданы - 5,6 млн кв. метр.14601
-
16 февраль 2019 - 16:54Земфира Байбулдина: “Түләүле яхшы клиникаларга йөрдем, әмма авыру бала туасын беркем дә алдан әйтмәде” Земфира Байбулдина - башкорт дөньясына билгеле исем. Ул – “Гәлсәр һандуғас” проектының алыштыргысыз җитәкчесе, алып баручысы. Земфира үзе җырчы түгел, әмма тормышын тулысынча җыр-моң сәнгатенә багышлаган. Ул җитәкләгән проект 10 ел дәвамында эстрадага бик күп талантлы җырчыларны алып чыкты. Аның ире – Рәдиф Зарипов та танылган җырчы, композитор.68401
-
10 февраль 2019 - 13:00«Хатын-кыз өйдә ипи пешерсә, башка бер эш эшләмәсә дә була» Кайчандыр әбиләребез, әниләребез ипине өйдә пешерә иде. Тора-бара икмәк пешерү эше онытылды. Аны пешереп артык мәшәкатьләнеп тә торасы юк. Өй каршындагы кибеткә генә чыгып керәсең дә, инде өстәл түрендә җаның нинди тели, шундый ипи тора. Ләкин яңа танышым Зилә Җамалиева: «Кибет ипие күңел җылысын салып пешерелгән икмәккә тормый инде» – ди. Ул, гомумән, кибеттән ипи алмый. Гаиләсенә аны үзе пешереп ашата.117406
-
10 февраль 2019 - 15:00Искәндәр Шахмат уйнап утырган ике картка бу телеграмма башта Гөлфәрваздан ким тәэсир итмәсә дә, ләкин Шаһмар мирза, үзе гаскәри булганга, гаскәрилек шанын киметмәс, фамилия шөкүһенә15 кер кундырмас өчен салкын канлы булырга тырышып, мәсьәләнең сәяси ягына күчеп, Германиянең болай сугыш игълан кылуына һичбер мәгънә бирә алмыйча аптырашта калып, бөтен немец җенесенә аның ачуы кабарды.53900
-
11 февраль 2019 - 10:02Грипп эпидемиясенең кайчанга кадәр сузылачагы билгеле булды Быел грипп эпидемиясе апрель уртасында төгәлләнәчәк.106300
-
11 февраль 2019 - 11:10Фольга зыянлы: бавыр һәм бөер авырулары барлыкка китерергә мөмкин Соңгы вакытта хуҗабикәләр ашарга пешергәндә фольганы бик еш куллана башладылар, ни дисәң дә, ит, балык, яшелчәләрне фольгада пешерү бик җайлы.79401
© ТАТМЕДИА. Все материалы, размещенные на сайте, защищены законом.
Перепечатка, воспроизведение и распространение в любом объеме информации,
размещенной на сайте, возможна только с письменного согласия редакций СМИ.
При поддержке Республиканского агентства по печати и массовым коммуникациям «ТАТМЕДИА».
Наименование СМИ: Шахри Казан (Город Казань)
№ свидетельства о регистрации СМИ, дата: Эл №ФС77-47630 от 06.12.2011
выдано Федеральной службой по надзору в сфере связи,
информационных технологий и массовых коммуникаций
ФИО главного редактора: Сабирова Гульнара Ильясовна
Адрес редакции: 420066, г. Казань, ул. Чистопольская, д. 5
Телефон редакции: (843) 562-50-12, 8 (917) 851-69-62
Политика о персональных данных
Антикоррупционная политика