Әлмәтлеләр алдыра (ФОТО)

Үткән атнада бер төркем журналистлар Әлмәт шәһәренең сәламәтлек саклау учреждениеләре буйлап үзенчәлекле пресс-турда йөреп кайтты. Экскурсовод роленә алынучы да ни җитте генә кеше түгел, ә Татарстанның сәламәтлек саклау министры Адел Вафин үзе иде. Бер-бер артлы өч объектта булу өстенә, онкологик авыруларга өйдә ярдәм күрсәтүче табибларның эше белән дә якыннан таныштылар. Мәшһүр кардиохирург Ренат Акчурин белән очрашып сөйләшү һәм медицина өлкәсендә яңа инновацион алымнар кулланып ул ясаган операциянең шаһитлары булу - әлеге очрашуның иң биек ноктасы булгандыр, мөгаен.

Әлмәтнең туберкулезга каршы диспансерында журналистларны әлеге бүлекчәнең баш табибы Ринат Усманов каршы алды. Туберкулезның үпкәдән тыш формаларын дәвалауга да зур урын бирелә икән биредә. Әнә Чаллыдан 44 яшьлек Хасьянова атлы ханым да шактый вакыт аркасы авыртудан зарланып йөргән.

- Хондроз дип йөртте­ләр, йөри торгач, ел ярым вакыт узып китте. Рентгенга төшкәч кенә беленде - умыртка сөягендә туберкулез икән. Тәмам йөри алмый башлаган идем инде. Май ахырында операция ясадылар. Хәзер аякка бастым инде, - дип, Ринат Илгизәр улына, башка хезмәткәрләргә рәхмәтләрен укый.

Бүлек җитәкчесе исә күп уңышларының серен диспансерда булган үзгәртеп корулар - капиталь ремонт башкарылу, бөтен инфраструктура алыштырылу белән аңлата. Яңа операция бүлмәсе төзелү дә эшне күпкә җайга салган. Иң зур сөенечләре - яңа уникаль җиһаз - ультра тавышлы диструктор алынган. Ул бүгенге көндә республикада бердәнбер икән. Аның өстенлеге шунда: операция вакытында нервларга, тукымаларга зыян китерми дип аңлаттылар безгә. Әлбәттә инде, шундый тамырдан үзгәрешләр, телдән-телгә күчеп, үзенекен итә.

- Хәзер безгә авырулар республика районнарыннан гына түгел, ­Россия төбәкләреннән дә күпләп килә башлады. Чөнки сө­як туберкулезын дәвалаучы бүлекчә республикада бүтән юк. Соңгы биш елда операцияләр саны биш тапкырга артты. Шул ук вакытта бездә чират та юк, - ди Ринат Усманов.

Кадрлар мәсьәләсен дә әйләнеп узмадылар. Баксаң, умыртка туберкулезы белән шөгыльләнүче белгеч-табиблар бөтен Россия­гә нибары 39 гына икән. Әле шулай да, әнә, дәүләт программасы нигезендә, Самара өлкәсеннән бер белгеч китертә алганнар. Августта янә бер, ә киләсе елга тагын ике белгеч килүенә өмет баглыйлар.

Диспансер элек ничек иде дә хәзер ничек? Бу сорауга 90 яшьлек Барый Габдрахимовтан да (рәсемдә) нигезлерәк итеп җавап бирүче башка булмас иде. Чөнки ул - үзе шушы диспансерны төзеткән, шунда 45 ел эшләп, лаеклы ялга киткән кеше. Беренче баш табиб ягъни. Гөнаһ шомлыгына каршы, авыру аны да аямаган.

- Мин төзеп чыкканда, бу тартма гына иде. Шулай да кешеләрне салып дәваладык инде. Һәр палатада нибары бактериягә каршы лампалар гына бар иде. Шул... Ә хәзер биредәге уңайлыкларны санап бетерә торган түгел. Дәвалау бөтенләй яңача хәзер. Палатада да менә шул гына җитми дип әйтергә юк. Суыткычы бар, душы бар, - дип тезеп китә Барый ага.

«Татнефть» ачык акционерлык җәмгыяте һәм Әлмәт шәһәренең медсанчастена юл алабыз. Шунысын да әйтергә кирәк, коллектив быел медсанчастьның 60 еллыгын билгеләп үтә. «Татнефть»нең төбәк медицина диагностика үзәге - Европа дәрәҗәсендәге югары технологияле медицина учреждениясе. Биредә бик катлаулы югары технологияле операция­ләр уңышлы башкарыла. Эре медицина үзәкләренең һәм Россия фәнни инс­титутларының әйдәп баручы белгечләре юкка гына бирегә тәҗрибә уртаклашырга җыелмый. Чөнки чын-чынлап медицинаның иң катлаулы тармакларының берсе булган кардиохирургия өлкәсендәге казанышлар тартып китерә аларны. Медсанчасть бүгенге көндә йөрәк-кан тамырлары авыруларыннан интегүчеләргә ярдәм күрсәтү буенча специальләшүче төбәк дәвалау-диагностика үзәге булып тора. Соңгы биш елда гына да әлеге юнәлештәге операцияләр саны биш тапкырга арткан. Ягъни 2008 елда шундый 57 операция ясалган булса, быел исә 250 операция ясау планлаштырыла. Югары медицина технологияләре үзәге ачылганнан соң мәшһүр академик, кардиохирург Ренат Акчурин да еш була Әлмәттә. Һәр килүендә осталык дәресләре уздыра. Медсанчастьта йөрәккә ясалган 500нче (2012 ел), 1000нче (2014) операцияләрне ясауда да катнаша ул. Беренче гибрид операция дә аның катнашында уза. Нефтьчеләр белән тыгыз элемтәнең тагын бер чагылышы: Татарстанның көньяк-көнчыгышында кардиохирургияне үстерүдәге биниһая хезмәтләре өчен, 2012 елдан «Татнефть»нең мактаулы нефтьчесе исемен дә йөртә табиб.

- Ренат Сөләйман улының һәр килүе - ­безнең өчен мастер класс, ул һәрвакыт нәрсәгә дә булса өйрәтә. Аның белән бергәләп авыруларны карап, йөреп чыксак та - ул безнең өчен өйрәнү процессы, - диләр кардиологлар.

Ренат Акчуринның бу килүен санчастьның юбилеена багышладылар һәм, әлбәттә инде, остаздан мас­тер-класс - операция бүлмәсендәге яңа приборны презентацияләү. Прибор артериянең эчке өслеген визуальләштерү мөмкинлеге бирә икән. «Бу прибор бездә булган очракта, ул эшнең сыйфатын тагын бер баскычка күтәрергә ярдәм итәчәк», - дип бәяләделәр аны кардио­логлар.

Әлеге алым зарарлану дәрәҗәсен дә, аның органик составын да билгели икән.

Бүгенге көндә сырхауханә 635 мең халкы булган 9 районга хезмәт күрсәтә. Тагын да саннарга мөрәҗәгать итсәк, поликлиникага елына 46 мең кеше медицина ярдәме сорап мөрәҗәгать итә, 700 амбулатор операция башкарыла дияргә мөмкин булыр иде.

Сырхауханә белән танышып чыкканнан соң, паллиатив хезмәт онкологы Рөстәм Газизов һәм шәфкать туташы Гөлназ Алексеева белән, күрсәтелгән адрес буенча, 57 яшьлек авыру ханымның өенә киттек. Паллиатив хезмәт, ягъни чирләре көчле булу сәбәпле, сырхауханәгә бара алмаган онкоавыруларның өйләренә барып дәвалау пациент интегеп, җәфаланып йөрмәсен өчен эшләнә. Элек мондый хезмәт Казанда гына бар иде. Хәзер инде Әлмәт шәһәре һәм районы шартларында да шундый ике бригада эшли икән.

- Без планлы рәвештә, көндезге вакытта ярдәм күрсәтәбез. Заявкалар кайчагында көнгә - 8, кайвакытта 10 була. Өй шартларында башкарырдай процедураларны эшлибез. Шул рәвешле авыруларның гомерен озайтабыз, аларга җиңеллек бирәбез. Бер үк вакытта кайбер әйберләргә туганнарын да өйрәтәбез, психологик ярдәм дә бирәбез. Паллиатив хезмәт барлыкка килгәнче, пациентлар белән гомуми практика табиблары һәм беренчел онкокабинетларның онкологлары шөгыльләнә иде. Хәзер авыруларга тагын да квалификациялерәк ярдәм күрсәтелә, - диләр алар.

...Югары технологияләр куллану, сүз дә юк - заман таләбе. Әле бит шуларга өстәп җанга дәва бирүче җылы караш, ягымлы сүз дә бар. Иманым камил, кулында нинди генә прибор булуына карамастан, паллиатив хезмәт күрсәтүчеләр моны кемгә караганда да яхшырак аңлый. Якты дөньяда санаулы гына көннәре калып баручылар белән башкача мөмкин дә түгел. Һәрхәлдә, Әлмәттәгеләр шундый.