Бездә нефть гел булмас, шуңа авыл туризмын үстерергә кирәк

Бүген республика авыл туризмын үстерү өстендә дә күп эшли. Әмма әлеге яңа юнәлешне җәелдереп җибәрү өчен әле бик күп көч кирәк. Шушы көннәрдә Казанда уза торган «Идел буе федераль округында авыл туризмын үстерү - торышы, проблемалары, перспективалары» I регионара конференциядә дә сүз шул хакта барды. Чарада Мәскәү, Башкортстан, Марий Эл, Мордовия, Түбән Новгород, Пенза, Удмуртия, Чувашия, Ульяновскидан килгән илледән артык делегат катнашты. Алар Татарстан тәҗрибәсен өйрәнде, шул ук вакытта үзләренең эш алымнары белән таныштырды.

Агротуризм авыл яшьләрен эшле итәр иде

Конференциядә катнашкан Дәүләт Думасы депутаты Илдар Гыйльметдинов сүзләренчә, туристларны җәлеп итү өчен безгә Казан Кремле, Болгар шәһәрчеге һәм Зөя утраучыгы гына җитми, аларны матур табигатьле, бай тарихлы авыл җирлекләре, анда сакланган борынгы традицияләр, халык һөнәрчелеге белән дә таныштырырга кирәк.

- Кама Тамагын гына алыйк. Аның табигате искиткеч бай, балыкчылык белән шөгыльләнергә менә дигән мөмкинлекләр тудырылган. Аның күршесе Тәтеш районында борынгы тарихи йортлар сакланган. Гомумән, һәр районның үз матурлыгы, үзенчәлеге, тарихы бар. Безгә менә шуларны сата белергә өйрәнергә кирәк. Моның өчен дәүләт тарафыннан да, Туризм комитеты, туристлык компанияләре, бизнес вәкилләре ягыннан да булышлык күрсәтелергә тиеш. Алар барысы бергә берләшеп эшләгәндә генә агротуризмны үстереп була. Районнар үзләре дә бу юнәлештә бераз хәрәкәтләнсен иде, - ди ул.

Депутат фикеренчә, туризм өлкәсенең социаль проект буларак та перспективасы бар. Яшьләрне авылда калдырырга, аларга эш урыннары табарга булышыр иде, ди ул.

Бездә нефть гел булмас

Районнарда агротуризм белән кызыксынучылар юк түгел. Район хакимиятләре дә моңа игътибар юнәлтә башлаган. Баулы шәһәренең "Радуга" ял һәм туризмны оештыру үзәге директоры Зөлфия Латыйпова сүзләренчә, авыл туризмы ассоциациясе төзелгәннән соң алар бу эшкә иң беренчеләрдән булып керешкән.

- Баулыда махсус үзәк оештырдык. Республиканың көньяк-көнчыгыш районнарында авыл туризмын оештыручыларны, һөнәрчеләр, экскурсоводлар, хәтта пассажирлар ташу белән шөгыльләнүчеләрне дә чакырып, очрашу үткәрдек. Районда нинди кунакханәләр, кафелар, музейлар бар - барысын да өйрәндек, анализ ясадык. Бактың исә, бездә туристлар өчен кызык булган кырык сигез объект бар икән. Әлбәттә, бездә Болгар, Зөя кебек тарихи шәһәрчекләр юк. Шуның өстенә Казаннан 400 чакрым ераклыкта урнашканбыз. Туристларны җәлеп итү тагын да авыррак. Уйлаштык-уйлаштык да, экологик туризмны һәм велотуризмны үстерергә булдык. Болар өчен бөтен мөмкинлекләр дә бар. Этнотуризмны үстерү дә кулыбыздан килә. Баулыда удмурд, чуваш авыллары да бар. Удмурд авылы туристларны кабул итәргә әзер дияргә була. Проектлар күп, җитәкчелек булышып тора. Бездә нефть гел булмас, районны башка өлкәдә үстерергә кирәклеген тоеп эшлибез, - ди ул.
Авыл туризмын мичтә пешкән икмәк, яңа сауган сөтле чәйдән башка күз алдына китереп булмый. Баулы районында яшәүче Шамил белән Гөлнара Гафуровлар халык традицияләре кафесын ачкан.

- Анда бөтен нәрсә дә утын ягып мичтә пешерелә. Киләчәктә кунак йортын ачарга җыеналар. Туристларны үзләре белән иртән уятып, камыр куярга, катык кайнатырга да өйрәтмәкчеләр. Аларны сәкедә, мич башында йоклатмакчылар. Гафуровлар татар халык ашларын гына түгел, башка милләт аш-суларын да пешерә, аларны башка төбәкләргә барып өйрәнеп кайталар, - дип сөйләде безгә Зөлфия Латыйпова.
Авылга татарча өйрәнергә...

Агротуризмга ихтыяҗ бар, ләкин авыллар моның белән шөгыльләнергә әлегә тулысынча әзер түгел. «Трэвэл-Эндвок» туристлык компаниясе директоры Юлия Таланова шундый фикердә тора.

- Шәһәр халының авылга бер гаиләгә барып кунак буласы, андагы тормыш белән танышасы, татар телен өйрәнәсе килә. Кызганыч, без әлегә андый гаиләләрне таба алмыйбыз. Безнең халык моңа әзер түгел. Краснодар краенда, Абхазиядә яшәүчеләр туризм хисабына гына яши. Аларның кунак йортлары бар, кирәк икән туристларга үзләре экскурсия үткәрә, каршы ала, озатып куя, җирле традицияләр белән таныштыра. Бу өлкәдә Белорусия бик алга китте дияр идем мин. Безгә менә шулар җитми, минемчә. Безнең халык өчен әле бу яңалык, - ди ул.

Тикшерүләр белән аптыратмасыннар иде

Конференциядә сүз Татарстанда авыл туризмын үстерү өчен аның интерактив картасын төзергә кирәклеге турында да барды. Әлеге картада агротуризм объектларын, фермерлык хуҗалыкларын, кунак йортларын кертергә кирәклегенә басым ясалды. Ел саен "Елның иң яхшы агротуризм объекты" республика конкурсын уздырырга кирәклеге әйтелде. Чарага җыелучылар Дәүләт Думасындагы депутатлар корпусына авыл туризмын үстерү өчен кече һәм урта эшмәкәрлек субъектларын салымнан азат итәргә, аларның эшчәнлеген рәсмиләштерү процедурасын җиңеләйтергә кирәк дигән тәкъдим белән чыкмакчы.

Баулыдан килгән Риф Гыйниятуллин да шундый фикердә тора. Ул ел башында Баулы шәһәре читендә кунак йорты ачкан. Ел әйләнәсе туристларны кабул итә.
Әлеге төр эшчәнлек белән шөгыльләнүчеләргә нинди проблемалар белән очрашырга туры килә дигән сорауга ул, баштагы биш елда тикшерү органнары безне тикшерүләр белән аптыратмасыннар иде, дип җавап бирде.