Картлыгыңа бәхет телә, кызым!

Авылда балалар бакчасы-фәлән юк. Бала-чага я урамда, я әнисе итәгенә тагылып колхоз басуына эшкә йөри. Ә минем эш җайлы – мин әби кочагында. Бик укымышлы иде мәрхүмә. Дини белеме дә яхшы, дөньяви белеме дә җитәрлек, заманында атаклы Буби мәдрәсәсендә белем алган мөгаллимдә укыган әбием. Шул  әбием еш кына “яшьлектә гомер җырласаң да, еласаң да үтә ул, картлыкка бәхет телә, кызым”, – ди торган иде.

Сабый бит, бәхетнең ни икәнен каян белик ул чакта. Шулай да “картайгач бәхет ник кирәк икән ул, егет белән кыз бергә булгач буладыр инде ул бәхет” дип уйлаганым истә. Ул заманда бар гаиләдә шулай булгандыр инде ул. Әбигә каршы әйтеш юк, аның сүзе, киңәше һәрчак дөрес дип өйрәнелгән.
Ә шулай да бервакыт әниемнән сорадым мин әбиемнең ни өчен гел шул киңәшне кабатлавын. Әниемнең, әбинең килене була инде, сөйләгәннәре мин үсмер кыз күңеленә кино кебек уелып калды. Ул ничек сөйләсә, шул рәвештә бәян итәм.

... Әбиең бик сабыр, бик акыллы кеше, кызым. Шуңа да өебезнең түрендә, аны барыбыз да хөрмәт итәбез. Яшьлегендә күпне күрсә дә, картлыгында бик бәхетле ул.  ...Сабантуйлар ул вакытта барлык авылда бер көнне булмый иде. Иртәгә үзебездә сабантуй буласы көнне бер яшьлек олы апаңны күтәреп әтиең белән күрше авылга сабантуйга киттек. Бәйрәм башланып озак та үтмәде, әтиең минем янга пөхтә итеп киенгән бер ир-ат белән килде. “Таныш бул, бу минем әтием, синең кайнатаң була”, – диде. Әтинең чит шәһәрдә башка гаилә белән яшәгәнен ишетеп белсәм дә, аны беренче күрүем, авылга да гаиләсе белән беренче кайтып килеше икән. “Бар кайт, бала минем белән калсын, син кунаклар кайтуга әзерләнә тор, кичке якта, мәйдан таралгач без дә кайтып җитәрбез”, – диде әтиең. 

“Яшь хатыны белән безнең янга, әни янына ничек кайтып кермәкче була бу әти?! Ояты бармы икән?” Үзем тузанлы юлдан авылга чабам, үзем “әнигә бу хәбәрне ничек җайлап әйтергә” дип уйлыйм. Йөземә карагач, нидер булганын сизенгән әни: “Ни булды, олан кайда, ачуланышмагансыздыр бит?” – дип каршы алды. “Кояш сукты ахрысы, башым авырта, чәй эчик әле, әни, бергәләп”, – дигән булдым. Чәй эчкән арада, ачуымнан кайнап чыгарга җитешеп, ник кайтуымны аңлаттым.

Минем кебек кабынып китмәде әни. “Ярый, килен, кайтканнар икән, күреп китсеннәр”, – диде сабыр гына. “Чишмәдән су ташып мунча ягып җибәр, килен, мин аш, бәлеш өлгертермен кич җиткәнче. Түр якка урын-җирләрне яңартып хәстәрләп куй иң элек”, – дип тә өстәде. “Ничек? Синең урынгамы?! Җаның юктыр синең, әни-и-и...” Әрнүле тавышым тагын ачу белән кушылды. “Ник булмасын, бар минем дә җаным, килен. Җаным булмаса, өч баланы ничек карап, аякка бастырыр идем дә, кайнанам белән кайнатамны карап-тәрбияләп, ничек соңгы юлга озатыр идем? Яшьлектә җыласаң да, җырласаң да үтә ул, картлыгыңа бәхет телә, килен”.

Кичке якта капка төбенә тарантас җигелгән ат килеп туктады. Аннан иң элек кайнатай төште, әни белән сүзсез генә кул биреп күреште дә читкә китеп сүзсез генә тәмәке кабызды. Аннан соң башына кызыл капрон яулык япкан кызыл иренле купшы яшь бичә төште. Кыенсынып кына ул да әнигә кулын сузды. Өстенә үзе теккән ак күлмәген кигән, башына дүртпочмаклап ак яулыгын япкан әни аның кулларын җыерчыклы кулларына алды. “Өйгә үтегез”, – диде тыныч кына. 
Әнием авызыннан бу хикәяне тыңлаганыма да бик күп еллар үтте. Инде әбием генә түгел, әнием дә күптән бакыйлыкка күчте. Олыгаеп барган көннәремдә мин дә бәхетнең нәрсәдә икәнен, аның яшьлектә генә түгел, картлыкта да бик кирәк булуын аңлый башладым бугай...

Галия Муратова, Әгерҗе районы
Фото: freepik.com