Әти укыган, мин дә укыйм...

20 июньдә башланып киткән кабул итү кампаниясенең беренче атнасы бик тыныч узды. Урамга кадәр сузылган чиратлар булмады диюем, чөнки укучыларның күпчелегенә аттестат тапшырылмаган иде. Андагы билгеләргә карап та тормыйлар инде югыйсә, ә шул документтан башка гаризаңны кабул итмиләр.
Инде вузларны иләп, яхшы-начарга да бүлеп карадылар, аңа карап кына аларда белем алырга теләүчеләр кимегән дип әйтеп булмый. 4-5 елын һаман да шул «катыргы» өчен генә әрәм итүчеләр дә, әти-әни сүзенә карап кына «югары»га үрмәләүчеләр дә бар. «Нәтиҗәсез» тамгасы сугылган бер уку йортына документларын тапшырып йөрүче Максим исемле егеттән: «Син сайлаган вузның начар исемлеккә кертелгән булуы куркытмыймы?» - дип сорадым. Егетнең гомумән ул турыда ишеткәне юк икән. Аңлатып тормадым инде - йә укыйсы килү теләге сүрелер. Менә Алсу исемле Лаеш кызы документларын нәтиҗәсез вузга тапшыруын белеп тора. «Миңа барыбер. Әти-әнием дә шушы уку йортын тәмамлаган, дусларымның да күбесе шушында белем ала. Түрәләр куйган билгегә карап кына хыялыма хыянәт итәргә теләмим», - дип белдерде абитуриент кыз. Вузларның да нәтиҗәсез булуларына артык исләре китеп тормый кебек, кабул итү кампаниясе үз җаена бара.
Узган ел түләүле бүлекләрдә уку бәяләре ике тапкырга диярлек арткан иде. Шөкер, быел артык зур сикерүләр булмады. Кимендә 60 мең сумлык бүлекләргә хакны бер ел эчендә кисәк арттырып, әйтик, 80-100 мең ясап куйсалар, бик шикле күренеш булыр иде шул. Бу бер-ике елда алай ук күтәрмәсләр күтәрүен, менә бюджет урыннарын акрынлап кысрыклап чыгарырга мөмкиннәр. Елдан-ел шуңа таба барабыз бит. Министр Ливановның ук теләге булгач, туктата торган процесс түгел инде бу.
Бүген уку йортлары абитуриентларны нигездә БДИ балларына карап кабул итә. Быел бу боз бераз чатнап китте: мәгариф һәм фән министры вузга кабул итү тәртибен үзгәртү тәкъдимен бар яклап та уйлап караячагын белдерде. Монда өч вариант булырга мөмкин. Беренчесе - укырга кергәндә БДИ баллары белән аттестат билгеләренең уртачасы исәпкә алына. Икенчесе - БДИ төп күрсәткеч булып кала. Өченчесе - дәүләт имтиханы икенче планга кала, төп рольне аттестаттагы билгеләр уйный. Соңгысының шанслары бик аз, билгеле. Кабул итү барышына үзгәреш кертелә калса, ул сентябрьдә игълан ителергә тиеш - министр шул вакытка кадәр уйлаячак. Хәер, быелгы абитуриентларга ул турыда уйлап, башларын катырмасалар да була.
- Россия вузларында кабул итү кампаниясе 20 июньдә башланып китте. Ул 25 июльгә кадәр дәвам итәчәк. Өстәмә кабул итү сынаулары билгеләнгән белгечлекләргә документларны 5 июльгә кадәр бирергә мөмкин. Бу журналист, актер яки архитектор кебек иҗади һөнәрне сайлаучыларга кагыла. Профиль буенча өстәмә кабул итү имтиханы уздырыла торган вузларга гаризаны 10 июльгә кадәр тапшырырга була. Болар - МГУ, СПбГУ һәм тагын берничә данлыклы югары уку йорты. 30 июльдә барлык вузлар да үз сайтларында укырга алырга тәкъдим ителгәннәр исемлеген эләргә тиеш. 4 августка кадәр абитуриентларга, бер югары уку йортын сайлап, документларының төп нөсхәләрен илтеп бирергә кирәк. Кабул итү кампаниясенең икенче этабы 5 августта башлана. Буш урыннар калган булса, тиешледән азрак балл җыючы студентларга да бәхет елмаерга мөмкин. «Икенче дулкын» документларның төп нөсхәсен 9 августка кадәр тапшырып бетерергә тиеш.