Чорыбызның олуг галиме иде
Төрки-татар шәҗәрәсенең Госманнар тармагы безгә өч бөек әдипне, җәмәгать эшлеклесен һәм әдәбият белгечен бирде. Алар - Ватан сугышы алдыннан репрессия корбаны буларак атылып, чокырга ташланган Шамил Госман (ул үзен «Усманов» дип йөртә), Ватан сугышы фронтлары аша узып та исән калган Хатыйп Госман һәм ерак Кытайда - Уйгырстанда туып үсеп, тарихи...
Күптән түгел шәхси архивымны актарып утырганда, үткән гасырның 80 нче елларында Хатыйп ага Госманга язылган хатым килеп чыкты. Китаплар да җибәргән булганмын. Барып җиткән идеме икән алар? Алган идеме икән? Һәрхәлдә, ничек кенә булмасын, мондый масштабтагы әдипләр хакында нинди генә каршылыклы фикерләр ишетелмәсен, Хатыйп ага Госман заманының сирәк заты иде. Мин аны бик ярата идем. Аның татар шигыренә багышланган хезмәтләре, оратор-лекторлык осталыгы берничә буын татар тел-әдәбият галимнәрен, шагыйрьләрен тәрбияләде һәм тәрбияләячәк әле. Күңелне генә төшермик, тәрәккый итик.
Мин газета укучыларга шул хатны тәкъдим итмәкче булам. Җитмәсә сәбәбе дә чыгып тора: 2013 елның 21 маенда Хатыйп аганың тууына 105 ел тула.
«Хөрмәтле Хатип ага Госман!
Сез һич тә аптырап калмагыз: бу китаплар Сезгә булган күптәнге ихтирамым - чиксез хөрмәтем билгесе. Сез бервакытта да исегездән чыгармагыз - Уфада сезне һәрчак истә тоткан кеше булыр. Ул - мин. Әле Казанда укыган елларда ук мин Сезнең лекцияләргә кереп утыргалый торган һәм шул лекцияләрнең барысын да тыңлый алмавыма үкенә идем. Бәлки Сез мине оныткансыздыр? Бәлки Сез мине бөтенләй хәтерләмисездер? Һич тә аптырарга кирәкми - бик күп еллар үтте, аннан мин ул чакларда берничә генә шигырь чыгарган яшь шагыйрь идем әле…
Әгәр дә минем шигырьләремдә ниндидер микъдарда сыгылмалылык, эчке моң һ.б. шундый сыйфатлар (хәзерге тәнкыйть тарафыннан исәпкә алынмый торган сыйфатлар) аз гына булса да бар икән, димәк, анда сезнең хезмәтләрегезнең дә өлеше бар. Шигырь төзелешенә багышланган искиткеч яхшы китапларыгыз минем шигырь давылының табигатен өйрәнүдә иң төп әсбаплар булды һәм булып тора да. Әлбәттә, әгәр шагыйрь булып тумасаң, шигырь төзелешен өйрәнеп кенә шагыйрь булып булмыйдыр. Ләкин шунысы күңелне өшетә: азмы-күпме шагыйрь булып туганнарына әнә шул әсбапларны өйрәнү җитешми. Сезнең «Татар шигыре» төрки халыклар әдәбиятында тиңдәше булмаган хезмәт дип беләм мин. Бәлки мин бу халыклар шигърияте төзелешен өйрәнгән башка хезмәтләрне белеп бетермимдер? Шулай булган хәлдә дә иманым камил - мондый хезмәтләр сирәк һәм ул, кызганычка, әле булса үз бәһасен алмаган…
Бу - минем эчкерсез фикерләрем. Сез беләсез, Сездән миңа бернәрсә дә кирәкми. Минем Сезгә исән чагыбызда әйтелергә тиешле рәхмәтемне генә әйтәсем килде. Бәлки анда студент елларыннан калган идеал да бардыр. Булсын! Идеал начар нәрсә түгел ул! Сезгә, әйтүемчә, берничә китабымны салам. Башка шигырь китапларым үземдә юк. Менә бер публицистик проза җыентыгын җибәрәм. Анысы трассада эшләгәндә русча язылды.
Сезгә зур ихтирам белән, Айдар.
14.07.83».
-
11 декабрь 2018 - 16:59Фасоль белән томатлы аш пешерү ЫСУЛЫ Алты порциягә: 400 гр тавык ите, 2 тырнак сарымсак, 1 суган, 800 гр үз согындагы томат, 1 чәй кашыгы кипкән базилик, ярты чәй кашыгы кипкән орегано, 200 гр кузаклы фасоль, 1 литр су, тоз һәм борыч кирәк.4800
-
11 декабрь 2018 - 16:24Роберт Миңнуллин Элвин Грейга ни өчен рәхмәт укый? Халык язучысы Роберт Миңнуллин инстаграмда кызыклы фикерләре, яңа табадан төшкән шигырьләре, фотолары белән бүлешеп, укучылары сафын арттырганнан-арттыра бара. Бүген аның язылучылары 24 меңнән артып киткән!23300
-
11 декабрь 2018 - 15:56Президент чаба, мэр шуа, без дә өйдә утырмыйк АКШның Нью-Йорк хакимияте, әлеге шәһәрдә яшәүчеләр, кар яуса, олы хафага төшәләр. Казан мэры Илсур Метшин әйтмешли, без кар яуганга сөенәбез генә.10500
-
11 декабрь 2018 - 13:01Автобуслар Яңа елга әзерләнә башлады Яңа ел рухы, бәйрәм мохите сизелә башлады. Сәүдә үзәкләрен, башкала паркларын чыршылар бизи, хәтта җәмәгать транспорты да бәйрәмгә әзерләнә.8000
-
11 декабрь 2018 - 12:34Бурычларың турында бел һәм Яңа елга бурычларсыз кер! – Бу чара халык өчен бик кирәкле. Кайсы вакытта бурычың бар икәнен үзең дә белмисең, ә монда барысын да бер урында тикшертергә була. Алимент түләмәгән өчен чит илгә чыгармыйлар икәнен дә белми идем, бу чарада бик күп мәгълүмат алдым, – ди акциядә катнашучы Людмила Матвеева.8600
-
10 декабрь 2018 - 15:44«Ретро Яңа ел» бәйгесендә катнаш һәм акчалата бүләк от! Дуслар! Яңа ел алдыннан «Ретро Яңа ел» дигән бәйге башлап җибәрергә булдык. Моның шарты бик гади:17401
-
10 декабрь 2018 - 15:10VI Милли музыкаль премиясен тапшыру тантанасы: бәйрәм атмосферасы, авторларга хөрмәт һәм кызыклы номинацияләр Шимбә көнне “Пирамида” концертлар залында елның иң көтеп алынган музыкаль вакыйгаларыннан берсе - “Болгар радиосы” VI Милли музыкаль премиясен тапшыру тантанасы узды. Быелгы чарада “Алтын йолдыз” сынына 33 җырчы лаек дип табылды.47701
-
10 декабрь 2018 - 13:41Чаллы театрының әйдәп баручы актеры Фәнис Сәхәбетдинов вафат: «Андый кешеләр озак яшәми» Татар театр сәнгате авыр югалту кичерә. 8 декабрь көнне 35 яшендә Чаллы татар дәүләт драма театры артисты Фәнис Сәхәбетдинов вакытсыз арабыздан китте.137109
-
10 декабрь 2018 - 13:10Лилия Хәйруллина: «Аллага шөкер, җинаять эше ябылды» Инстаграмда утыручылар беләдер, узган атнада Лилия Хәйруллина кошелегын югалткан иде.227302
-
10 декабрь 2018 - 11:38Кабак төше картайтмый! Кабак төше кандагы холестерин күләмен, инфаркт, инсульт, атеросклероз булу куркынычын киметә, кан әйләнешен яхшырта, паразитларга каршы көрәшә, картаю процессын акрынайта, бала көтә торган ханымнарга ул токсикоз вакытында булыша, ә спортчыларга мускул массасын үстерергә ярдәм итә.42900
-
10 декабрь 2018 - 11:23Кагоцелны ирләргә эчәргә ярамый?! Кышка керү белән, салкын тиеп авыру очраклары арта. Дәваланган вакытта кайбер даруларны кулланмавың хәерле ди терапевт Ленар Кашапов сөйли.58501
-
9 декабрь 2018 - 15:20Әсгать җыры Тыкрыктан борылуга, капка төбендә зәңгәр җиңел машинаны күргәч, Гыйлемнур адымнарын тизләтә төште. «Алай машина белән килер кеше дә юк, кем булыр икән?» – дип уйлады эченнән генә. Бераздан, «Мәмәтләр тагын сарык эзләп йөри торганнардыр», – дип, адымнарын салмаклатты. Ул арада, Мөхтәрә-мастайларны узуга, үзенә таба кулларын болгап, бер хатынның килгәнен күреп алды. Тик ул кешенең кем икәнлеген шундук абайлый алмады әле ул... Алтмыш бишне узгач, шулай буладыр шул...115401
-
23 ноябрь 2018 - 15:55Шәһри Казан Әниләр көне белән котлый
-
9 декабрь 2018 - 17:42Без имени70 тэн узгач мондый клииплар килешми инде, дэрэженне тэшереп.яшьлэрге нинди урнек буу ужасХәмдүнә Тимергалиева: «Хәмднюша» булып кызык өчен генә төшмим...»
-
8 декабрь 2018 - 15:26Без имениЭйе, элекеге белемсез кендек эбилэре дэ болай кеше газапламаганБала тапканда табиблар ялгышы аркасында инвалид калган Лиана Сәмигуллина: «Гафу ит, улым, мин – начар әни»
-
7 декабрь 2018 - 16:48Без имениЭльвира безда кушылабыз котлауларга. Молодец.«Шәһри Казан» журналистлары – җиңүче!
-
7 декабрь 2018 - 15:57Без имениБик эйбэт кеше Иде((урыны жэннэттэ булсын(Татарстанда бадминтон уйнаган вакытта бер чиновникның гомере өзелгән
-
5 декабрь 2018 - 18:27Без имениМин дэ узган ел тэуге тапкыр эни булдым,42 нче атна бара,э табиблар селкенергэ дэ уйламый,эйтэ торгач стимулирующий таблетка бирделэр,бер нинди тулгак юк,икенчесен бирделэр,кабат узгэрешсез...оченче конгэ гель дигэннэре белэн ,4 нче конгэ ике гель бергэ жибэрделэр...мин курка тоштем...мин буген табарга тиеш диеп кабат бардым...ни диегез...авырту башлануга килерсен,родильныйга озатабыз диде табибым... авырту башланды,э табиб булмэсендэ юк,котеп 2 сэгать утте,шуннан,...сонрак эпидураль,аннан спинальный.аннан общий наркоз...э бу барысы да корсакта бала килеш эшлэнелэ,сонрак барыбер кс белэн таптым баламны😢Аллах саклагандыр,икебездэ исэн-сау калдык!Мен мен рэхмэт Ходаема!Бала тапканда табиблар ялгышы аркасында инвалид калган Лиана Сәмигуллина: «Гафу ит, улым, мин – начар әни»
-
5 декабрь 2018 - 14:06Без имениКайсысынын башына тагын тай типте инде?! Ничек кеше яфаларга белмэйлэр!Машина йөртү таныклыгы алучылар өчен имтихан тәртибе үзгәрә
-
5 декабрь 2018 - 10:10Без имениАллам,кеше салэмэтлегенэ нигэ шулай салкын карыйлар икэн,Балага шулай диеп эйтмэ инде сенелем,син гаепле тугел бит!Аллахы Тэгалэлэ ярдэмен бирсен!Бала тапканда табиблар ялгышы аркасында инвалид калган Лиана Сәмигуллина: «Гафу ит, улым, мин – начар әни»
-
5 декабрь 2018 - 09:18Без имениКемнендер гаебе аркасында яшь гаилэ газап чигэ.Бала тапканда табиблар ялгышы аркасында инвалид калган Лиана Сәмигуллина: «Гафу ит, улым, мин – начар әни»
-
5 декабрь 2018 - 09:13Без имениБарысыда булганнар.Ел әйләнәсе яшелчә үстерүче Гаяз Нуриев: «Кыярларның да көн тәртибе бар»
-
3 декабрь 2018 - 20:15Без имени😂😂😂 Тут кроме этого добавить то и нечего 🤔🤣🤣🤣Казанлыларның уртача хезмәт хакы 40 меңнән арткан
-
30 ноябрь 2018 - 16:30«Сәләт» яшьләр үзәге директоры Айгөл Габдрахманова: «Без лагерь белән бизнес ясамыйбыз» «Сәләт» яшьләр үзәген яңа директор җитәкли хәзер. Хәер, «Сәләт» дөньясында кайнаган, «Сәләт»не әз генә белгән кеше өчен Айгөл Габдрахманова исеме ят түгел инде. Башта «сәлкеш», хәзер инде директор Айгөл белән «Сәләт»нең киләчәккә планнары, юбилей елы һәм лидер булу серләре турында сөйләштек.59602
-
29 ноябрь 2018 - 16:28Венера Аитова: «Мин – соң өлгергән җимеш» Тышкы кыяфәте белән дә, күңеле белән дә матурлар була бит. Менә ул шундый. Ничә ел беләмендер, күпме гомер дус булып яшибездер, әмма Венераның теләсә нинди ситуациядә үз-үзенә хыянәт итмәве сокландыра килә мине. Сүзем – «Яңа Гасыр» телеканалындагы «Таяну ноктасы»ның алып баручысы курчак төсле матур Венера Аитова турында.284919
-
8 ноябрь 2018 - 15:30Трансплантолог Шамил Галеев: «Ире хатынына донор була алмый» Ара-тирә ватсаптан «бер бала югалган, бөерен алганнар да югалган урынына кире кайтарып куйганнар, ә бөерен донор итеп сатканнар» ише хәбәрләр килеп тора. Үләргә яткан кешенең органнарын табиблар тизрәк алып калырга тырыша дигән имеш-мимешләр дә күп йөри халык телендә.253605
-
11 декабрь 2018 - 11:31Грипп эпидемиясе якынлаша: аннан ничек сакланырга?Грипп инде Россия буйлап атлый.9700
-
11 декабрь 2018 - 16:59Фасоль белән томатлы аш пешерү ЫСУЛЫ Алты порциягә: 400 гр тавык ите, 2 тырнак сарымсак, 1 суган, 800 гр үз согындагы томат, 1 чәй кашыгы кипкән базилик, ярты чәй кашыгы кипкән орегано, 200 гр кузаклы фасоль, 1 литр су, тоз һәм борыч кирәк.4800
-
4 декабрь 2018 - 08:29«Путин акчасы» кемнәргә бирелә? Яшь гаиләләргә ярдәм итү максатыннан Россия Президенты быелдан яңа төр пособие керткән иде.104702
-
4 декабрь 2018 - 11:17Елатучы һәм җырлатучы Раил Гаязов: «Авырлыклар алдында төшенкелеккә бирелмәгез» Питрәч районының Татар Казысы авылында туып-үскән Раил Гаязов 150 кешене дүрт сәгатькә якын «тоткын» итеп тотты. Ишекләр дә ачык югыйсә, ләкин чыгып качучы юк.52904
-
4 декабрь 2018 - 16:08Балалар сәламәт булсын өчен тозны йодлаштырырга һәм ирләргә фолий кислотасы эчерергә кирәк Казанда ике көн дәвамында Идел буе федераль округында “Педиатрия һәм балалар хирургиясе” 15нче Россия конгрессы бара.52500
-
5 декабрь 2018 - 09:34«Сездән – язылу, бездән – җәйге ял» бәйгесендә бүләккә юллама откан Резидә Вәлиева: «Мин бу хакта хыялланмаган да идем!» «Шәһри Казан»ны мин электән алдырам. Шушы еллар дәверендә ул минем сердәшчемә әверелде дип әйтсәм дә ялгыш сүз булмас. Почтальоннар да сорап тормый, язылганны белеп, автомат рәвештә яздырып куялар.68501
© ТАТМЕДИА. Все материалы, размещенные на сайте, защищены законом.
Перепечатка, воспроизведение и распространение в любом объеме информации,
размещенной на сайте, возможна только с письменного согласия редакций СМИ.
При поддержке Республиканского агентства по печати и массовым коммуникациям «ТАТМЕДИА».
Наименование СМИ: Шахри Казан (Город Казань)
№ свидетельства о регистрации СМИ, дата: Эл №ФС77-47630 от 06.12.2011
выдано Федеральной службой по надзору в сфере связи,
информационных технологий и массовых коммуникаций
ФИО главного редактора: Сабирова Гульнара Ильясовна
Адрес редакции: 420066, г. Казань, ул. Чистопольская, д. 5
Телефон редакции: (843) 562-50-12, 8 (917) 851-69-62
Политика о персональных данных
Антикоррупционная политика
