Клиент һәрчак хаклы(мы)?..

Әмма, аның йөрәген, башка эчке органнарын да тикшергәннәр. Бу хезмәтләр түләүле, очын-очка ялгап пенсия акчасына гына яшәүче хатынның берничә тапкыр УЗИ ясатыр мөмкинлеге дә юк.

Ул ярдәм сорап безгә килгән. Без исә Татарстанның Дәүләт алкоголь инспекциясенең кулланучылар хокукларын яклау бүлеге белән берлектә әлеге хатын-кызга бу хезмәтләр өчен акчаны кайтарырга ярдәм иттек.

Килешәүләргә имзасын куйгач, хезмәтләр өчен акчаны кире кайтаруы авыррак булыр, дип уйлаган идек. Баксаң, «Кулланучылар хокукларын яклау турында»гы канунның 4нче маддәсе нигезендә, хезмәтне башкаручы эшне клиент таләпләре үтәлерлек, нәтиҗә ахырдан кулланучы файдалана алырлык итеп башкарырга тиеш икән. Ә канунның 10нчы маддәсе буенча, хезмәтне башкаручы белгеч үз эше турында тулы мәгълүмат җиткерергә, клиент сайлый алсын өчен барысын да аңлатырга бурычлы, ди.

“Акчаны ун көндә кайтарырга тиешләр”
Түләүле хезмәт күрсәтү өлкәсендәге кулланучы хокукларын яклау турында Дәүләт алкоголь инспекциясенең Казан территориаль органы эчке базарны үстерү һәм координацияләү бүлеге җитәкчесе Марсель ШАҺИДУЛЛИН белән сөйләштек.

– Түләүле шәхси клиникаларга барганда кеше нәрсәне истә тотарга тиеш?
– Медицина оешмалары тарафыннан гражданнарга түләүле медицина хезмәтләре күрсәтү тәртибе һәм шартлары билгеләнә. Бу хакта ике нөсхәдә килешү төзелә. Түләүле хезмәтләрдән файдаланганда кеше хокуклары Россиянең Гражданнар кодексы, “Кулланучылар хокуклары турында”гы кануннар һәм медицина хезмәтләре учреждениесе үзе булдырган кагыйдәләр нигезендә аңлатыла. Кеше кайбер нәрсәләрне белеп торырга тиеш: беренчедән, «Кулланучылар хокуклары турында”гы канунның 7нче маддәсе буенча күрсәтелгән медицина хезмәте кешенең гомере, сәламәтлеге өчен куркынычсыз булсын. Икенчедән, канунның 8-11нче маддәләре буенча түләүле медицина хезмәтләре, аны башкаручылар турында белешмә аңлаешлы формада бирелергә тиеш. Пациентның учреждениенең эш сәгатьләре кебек мәгълүматны белергә дә хокукы бар. Тагын бер кагыйдә: Канунның 27нче маддәсе буенча хезмәтне күрсәтү вакыты төгәл үтәлгән булуы шарт. 20, 4нче маддәләр нигезендә хезмәтнең сыйфатлы күрсәтелүе мөһим. Бу хакта ике арада төзелгән килешүдә дә әйтелгән булырга тиеш.

– Пациент хезмәттән канәгать калмаса, нишли ала?
– Беренчедән, сыйфатка тәэсир итәргә мөмкин булган хәлләр турында клиент алдан кисәтелергә тиеш. Ягъни кулланучыга бәйле кайбер факторлар сәбәпле хезмәтнең сыйфатсызрак булуын, вакытында эшләнеп бетмәскә мөмкин икәнен, кешенең сәламәтлегендә тискәре чагылыш табарга мөмкин икәнен пациент алдан белеп торырга хаклы. Кешенең сәламәтлегенә зыян килмәгән очракта да, ул хезмәтнең сыйфатыннан канәгать түгел икән “Кулланучылар хокуклары турында”гы канунның 29нчы маддәсе буенча күрсәтелгән хезмәтне үзгәртүләрен таләп итә ала. Клиент хезмәттән канәгать калмаганда, беренче чиратта, бу хакта хезмәтне башкаручыга хәбәр итәргә, канәгатьсезлек сәбәбен аңлатып, ике нөсхәдә язмача шикаять әзерләргә тиеш. Клиент хезмәт өчен түләүне киметтерә ала, сыйфатсыз хезмәт күрсәтү сәбәпле үз акчасына өстәмә дәваланган очракта, бу чыгымнарны каплауны сорарга, кешенең гомеренә, сәламәтлегенә медицина хезмәте аркасында зыян килгәндә, чыгымнарны тулысынча кайтаруны таләп итәргә хакы бар.

– Сыйфатсыз түләүле медицина хезмәте өчен акча ничә көндә кайтарыла?
– «Кулланучылар хокуклары турындагы» канунның 31нче маддәсе буенча сыйфатсыз медицина хезмәте өчен акчаны шикаять белдерелгәннән соң ун көн эчендә кайтарырга тиешләр.

Кайсы очракта даруларны кире кайтарып була?
– Дарулар белән хәл ничегрәк? Аларны кире кайтарып булмый бит?
– Россиянең 1998 елның 19 гыйнварыннан (№55) кабул ителгән нигезләмәсе буенча, дарулар алыштырып һәм кире кайтарып булмый торган товарлар исемлегендә. Әгәр дару өчен чек биреп өлгермәгәннәр икән, шул чакта гына аны кайтарып була.

– Башка бернинди очракта да даруны кире кайтарып булмыймы?
– Була. Бу мәсьәләдә кайбер искәрмәләр каралган. «Кулланучылар хокукларын яклау турында»гы канун нигезендә, әгәр сатып алынган даруның куллану вакыты чыккан булса, маркировкасында кимчелек күзәтелсә (мәсәлән, даруны куллану вакыты күрсәтелмәгән булырга мөмкин, дару кабындагы даталарның эчке куллану кәгазендәге саннар белән туры килмәве бар), препаратны куллану инструкциясе булмаганда, исеме каптагы язу белән туры килмәгәндә, препаратның кабында янчельгән, ертылган урыннар булса, даруның капкачы, шешәнең бөкесе булмаганда, кыскасы дару брак булганда аны кире кайтарырга була.

– Бу очракта нишләргә?
– Даруны алыштыруны сорап препаратны сатып алган даруханәгә мөрәҗәгать итәргә кирәк. Шундый ук, яки тәэсире буенча шуңа ошаган даруны сорарга була. Шулай ук товарның бәясен төшертергә, дарудан баш тартып, акчаны кире кайтаруны таләп итәргә дә мөмкин. Сыйфатсыз дару сәбәпле кулланучының үзенә килгән барлык зыянны каплауны да сорарга хакы бар.

–Еш кына телефоннан төрле клиникаларга чакырып шалтырталар. Ышанычлысын ничек сайларга соң?
– Клиниканы сайлаганда кайтавазларга, бу медицина учреждениесеннән чынлап та ярдәм күргән танышларыгыз сүзенә колак салыгыз. Кирәкмәгән анализлар өчен акча әрәм итмәс өчен, һәрберсенең ни өчен билгеләнгәнен табибтан сорашыгыз. Медицина оешмасы белән килешү төзелергә, күрсәтелгән түләүле хезмәтләр өчен чек бирелергә тиеш. Клиниканың лицензиясе барлыгына да игътибар итегез. Гадәттә ул хастаханәдә махсус стендларда эленеп куела.

Фото: https://pixabay.com/ru/