«Гырон быдтон» яшәрә

Удмурт милли-мәдәни автономиясе башкарма директоры Марина Иванова тәкъдиме белән «Гырон быдтон» форматын да үзгәрткән. Аны быел кичкә таба оештырганнар.

– Мамадыш районында «Питрау» бәйрәме ел да көнне икенче яртысында уза, шуңа анда яшьләр дә күп килә. Безнең дә бәйрәмебезне яшәртәсе килде. Узган ел Питрауда булып кайткач, миндә удмурт бәйрәмен шулай соңрак үткәрергә кирәк дигән фикер туды. Аннары Мамадыш районының әлеге өлкәдә тәҗрибәсе дә бар. Без шуңарга таянырга булдык. Башка өлкәләрдән килгән кунакларга да җайлы булсын дидек. Иртән булгач, аларга төнлә үк чыгып китәргә туры килгән булыр иде. Авылга кунакка кайтучыларга җайлы булды кебек, – дип сөйләде Марина.

Бәйрәмне оештыру эшләре Пойкино авылында апрель аенда ук башланган. Бәйрәмгә мәйдан ясар өчен авыл уратсындагы америка өрәңгесе баскан урынны чистартканнар, төзекләндергәннәр. Авыл халкы киләчәктә дә монда зур чаралар үткәрә алачак.

Бәйрәмгә республика районнарыннан тыш, Башкортстан, Удмуртия республикаларыннан, Киров өлкәсеннән дә кунаклар килгән. Аларга, изге чишмә суын авыз иткәч, теләкләр әйтеп наратка җеп бәйләткәннәр.

«Гырон быдтон» йолаларга бай бәйрәм. Ул бик борынгы һәм удмуртларның мәҗүси илаһларына дога кылу ритуалы белән тыгыз бәйләнгән. Уңыш күп булсын, яңгырлар яусын дип теләкләр теләп, учакта ботка пешерәләр. Аны төрле районда төрлечә пешерәләр, кем нинди ярма тели, шуны куллана. Мамадышта аны борайдан пешерергә булганнар. Ботка пешерү өчен утызар литрлы бишк азан алып килгәннәр. Маина әйтүенчә, ботка бик тәмле булган һәм бөтен кешегә дә җиткән.

Уеннар, мастер-класслар, күргәзмәләр, фольклор ансамбльләре катнашында концерт та оештырылган. Удмурт халкы көнкүреше белән таныштырган ишегаллары төзеп куелган. Удмурт егете һәм кызы бәйгесендә берсеннән-берсе уңган, чибәр егет-кызлар катнашкан. Кызлар удмурт милли киемен күрсәткән, пилмән бөгү ярышында көч сынашкан. Егетләр уктан аткан, тизлеккә кадак кадаклаган. Өч сәгатьтән артык барган бәйгедә җиңүче дип Әгерҗе кызы Алина Писпелова белән Кукмарадан Максим Зиновьев табылган. Алинага удмурт кызларының кияүгә чыкканда кия торган баш киеме айшон, ә егеткә билбау бүләк иткәннәр.
Шул ук көнне Тәтеш районының Килдеш авылында «Валда Шинясь» мордва халык бәйрәме үтте. Ул кояш торгынлыгының беренче көненә туры китереп бәйрәм ителә. Бәйрәмдә «Особенности национальной охоты», «Кукушка» фильмнары аша билгеле булган актер, телевидение алып баручысы Вилле Хаапасало да кунак булган.

Фотолар: addnt.ru