Татарстанда Фән һәм технологияләр елы старт алды

Фән турында күп сөйләмәсәләр дә, СССР заманындагы кебек галимнәрне күккә чөеп йөрмәсәләр дә, аларның хезмәте тормышыбызга тәэсир ясавы бәхәссез. Аеруча да узган ел, кешелек көчле инфекция белән күзгә-күз очрашкач, уйлап табулар, фәнгә хезмәт итүчеләрнең кирәге тагын да артты төсле. Галимнәргә соңгы елларда бераз игътибар арта башлады да кебек. Татарстан Президенты Рөстәм Миңнеханов билгеләп үткәнчә, Татарстан Идел буе Федераль округында фәнни оешмалар саны буенча беренче урында тора.
– Без еш кына көчле фәнни-техник потенциалның, алга киткән сәнәгать, җитештерү базасы һәм гомуми чимал комплексы белән беррәттән, республикабызның иң мөһим конкурентлы өстенлекләреннән берсе булуы турында сөйлибез, – ди Рөстәм Миңнеханов.

Республика лидеры билгеләп үткәнчә, тикшеренүләр һәм уйлап табулар төбәктәге барлык фән һәм технологияләрнең нигезен тәшкил итә. Моны фәнни тикшеренүләргә бүлеп бирелә торган чыгымнар раслый. Соңгы дистә елда гына да Татарстанда фән өлкәсенә 18 млрд сум акча бүленгән.

Миңнеханов сүзләренчә, узган ел “Фән” илкүләм проекты нигезендә, Татарстанның югары уку йортлары, конкурслар аша узып, фәнни үзәк ачарга хокук алды. Ул үзәк “Планетаның сыек углеводородларын рациоанль файдалану” проблематикасына багышлана һәм проектның бәясе 1 млрд сумнан да артык дип бәяләнә.
Моннан тыш, Казан федераль университеты, Казан илкүләм тикшеренүләр техник университеты һәм Казан фәнни үзәге җиһазланы яңартуга федераль бюджеттан 600 млн сум акча җәлеп итүгә ирешкән.

Сүз уңаеннан, Татарстанда фәнни тикшеренүләр һәм уйлап табулар белән 16 меңнән артык кеше шөгыльләнә икән. Шуларның 13,2 меңе — штаттагы хезмәткәрләр, ә 3 меңе килешү нигезендә хезмәт куючылар. Штатта эшләүчеләрнең 53,7 проценты тикшерүчеләр, 10,6 проценты техниклар, калганнары ярдәмчел персонал һәм башка төрле хезмәткәрләр.

Татарстанда яшь галимнәрне үстерү, аларга ярдәм йөзеннән, грантлар һәм премияләр системасы булдырылган. Мисал өчен, Татарстан Дәүләт стипендиясен югары уку йортларында укый торган  барлыгы 70 студент, аспирант ала. Һөнәри белем бирү учреждениеләрендә укучы 20 студентка да шундый дәрәҗәдәге премия бирелә. Дөрес, аспирантлар өчен ул – 3330, студентлар өчен – 2780, ә көллият студентларына 1670 сум гына. Шулай да, өстәмә акча кесәне тишми.

Яшь галимнәргә шулай ук грантлар һәм премияләр каралган. Ел саен 250 мең сум күләмендәге грантны 20 кешегә, 44 мең сум күләмендәге премияләрне 12 кешегә тапшыралар.