Бакчадан киткәндә дә акча кирәк бер букча...

Казан җирендә балалар бакчасында чыгарылыш кичәсе хәзер туй кебек уза икән ләбаса. Ниләр генә уйлап чыгармый ата-аналар. Үзләре акча юк, диләр, үзләренең барысын да югары дәрәҗәдә, тиешенчә уздырасы килә.
Чыгарылыш кичәсенә әзерлек инде сентябрь аенда ук башланды бугай: аниматор, видеога төшерүчеләрне табу, кафены белешү... Күп балалар бакчасында һәр хезмәткәргә дә бүләкләр бирү гадәткә кергән: бакча мөдиреннән алып идән юучыга кадәр... Бу мәсьәләдә ата-аналарның фикере төрлечә анысы. Нигә кер юучыларга, пешекчеләргә, шәфкать туташларына бүләк бирергә тиеш без? Алар бит үз эшләрен башкара, шуның өчен хезмәт хакы ала диючеләр бар. Алай дисәң, укол кадаган шәфкать туташына да күчтәнәч алып бирәбез бит, югыйсә вазифасын үти. Бирмәсәң дә сорамыйлар анысы, барысы да үзебездән тора. Ә инде бәйрәм уңаеннан истәлек калдырырга уйлаганбыз икән, бу бүләкләр чын йөрәктән, рәхмәт йөзеннән булырга тиештер инде ул. Гадәттә, тәрбиячеләргә 3 мең сумнан да азракка бүләк алмыйлар. Бу уңайдан хәзер сертификатлар бик популяр, билгеле бер суммага кәгазь тоттырасың да, җаннары теләгәнне рәхәтләнеп үзләре сайлап алсыннар. Кыскасы, хезмәткәрләргә бүләкләр өчен һәр кешедән уртача 1000 сум җыярга туры килә. Шулай ук балаларны да бүләксез калдырып булмый. Иң еш алына торган бүләк - ул беренче сыйныфка бару өчен махсус җыелма (карандаш, каләм, линейка, дәфтәр, төсле буяулар һ.б.), глобус, альбом... Моның өчен тагын 500 сум тирәсе кирәк. Чыгарылыш кичәсен чәчәкләрдән башка күз алдына да китереп булмый. Плюс тагын өстәмә акча. Ә май аенда чәчкәләр бик арзан тора димәс идем. Ләкин, эзләгән табар дигәндәй, монда да күпмедер сумманы янга калдырырга була. Әйтик, күпләп сату базарында алырга, интернет аша арзанлы чәчәкләргә заказ бирергә мөмкин. Кыскасы, менә булды 2000 тирәсе... Болардан тыш, әле залны бизәр өчен махсус кеше ялларга туры килә, ул шарлар белән бүлмәне тутырган өчен 2000 тирәсе каерып ала. Бакчадагы истәлекле мизгелләрне чагылдырган ун битле альбом 1000 сум тирәсе тора. Чыгарылыш кичәсен видеотасмага яздырган өчен дә аерым түләргә кирәк. Яздырып биргән дисклары өчен генә түгел, килеп төшергән өчен дә акча сораучы операторлар бар. Алар хезмәтләре өчен 6 мең тирәсе алса, дискларына тагын акча сорый. Болары профессиональ операторлар икән. Ә төшергән өчен алмый торганнары видеограф дип атала, ди. Алары бары диск өчен генә 300-500 сум тирәсе ала.
Кафега барып бәйрәмне дәвам итү тагын бер мәсьәлә. Спиртлы эчемлекләр белән, шашлыклар пешереп, вакытлыча йорт алып күңел ачучы төркемнәр дә бар, кайберләре кафега барып бәйрәм итә, кемдер бөтенләй беркая бармый. Бер караганда, бакчада узган тантаналы кичә дә бик җиткән кебек. Ләкин юк, кемдер язылмаган закон керткән: чыгарылыш кичәсеннән соң, каядыр барырга кирәк... Ничек инде, буыннан буынга килгән традицияне бозып булсын ди?! Кафеда бер урын якынча 600-1200 сум тирәсендә тирбәлә. Монда әле балаларны уйнатыр өчен 2000 сум тирәсенә аниматор яллауны да кертсәң...
Чыгарылыш кичәсендә һәркемнең дә матур буласы килә. Балалардан бигрәк, ата-аналар сабыйларын иң текәсе, иң гүзәле итеп күрсәтәсе килә. Шуңа да балга күлмәкләр алганда акчаларын кызганмыйлар. Ә күлмәкләрне, үч иткәндәй диярсең, кыйммәтләндереп куйганнармы шунда. Февраль аенда 2000 сум торган күлмәкләр майда 4000 сумга җиткән. Иң аянычлысы - ул күлмәкләр бер көнлек кенә бит, аяк табанына кадәр җиткән, күпереп торган күлмәкне тагын кая киясең... Малайларның чалбар, күлмәкләре дә арзан түгел. Баланы чыгарылыш кичәсенә киендерү, чәч ясауны, аяк киеме, костюмнарны кертеп, якынча 5000 сумнарга төшә. Әле үзеңә дә яңа күлмәк-ыштан алып җибәрсәң, нәкъ туйга әзерләнгән кебек була инде... Барысын да кушсаң, кимендә ун мең сум тирәсе килеп чыга. Чыннан да истә калырлык чыгарылыш кичәсе. «Түзегез, чыгарылыш кичәсе бер генә була бит», - дип юата тәрбиячеләр. Мәктәпкә баруын күз алдына китерәм дә... Беренче сентябрьгә җыенганда 15 меңләп кирәк була, диләр, башлангыч сыйныфны тәмамлаганда тагын чыгарылыш, мәктәптән киткәндә тагын. Тормыш чыгарылыш кичәләреннән генә тора диярсең. Кыскасы, акчаң гына җитсен...
Хәер... Иң мөһиме - балаларыбыз исән-сау булсын, йөзебезгә кызыллык китермәсен, ә акчасы булыр, Ходай юнен бирер әле...

Фәридә ТӨХФӘТУЛЛИНА, «Манзара» тапшыруы мөхәррире, «Сиңа миннән сәлам» тапшыруын алып баручы:
- Бакчада чыгарылыш кичәсе - ул балаларның беренче зур бәйрәме. Ләкин аны артык купшы итеп уздыру, минемчә, кирәкмидер. Концерт программалары, күңелле чыгышлар белән истә калсын ул. Әмма балалар бәйрәме күп очракта, ата-аналарның күңел ачуына кайтып кала. Безнең дә быел олы кызыбыз бакча белән хушлаша. Тәрбиячеләрдән, бакча мөдиреннән канәгатьбез. Рәхмәт аларга. Чыгарылыш кичәсенә дип, сүзем ялган булмасын, 5 мең тирәсе җыйдыкмы шунда... Үземнең дә бакча белән хушлашуымны хәтерлим әле, бакчадан аркага рюкзаглар асып чыккан идек... Балалар күңелендә дә чыгарылыш якты хатирәләр генә калдырсын.
Булат БӘЙРӘМОВ, алып баручы, тамада:
- Олы кызымның чыгарылыш кичәсе моннан ике ел элек узды. Матур күлмәкләр, кызымның актив катнашуы, спектакль күренешләре, балаларның төрле образларга кереп ата-аналарны шатландырулары истә калган. Ахырдан кафега барып бәйрәм иттек. Әллә ни зур суммада акча җыешканыбызны хәтерләмим, 2000 сум тирәсе булдымы икән ул? Тәрбиячеләрне бүләкләргә, тиешенчә хөрмәтләргә кирәк дип саныйм мин, хәзер бит адекват булмаган балалар күпме, барысын да тәрбияләргә, аларга түзәргә кирәк. Ә менә балаларны артык азындыру кирәкме икән? Чыгарылыш кичәсен билгеләргә дип чит илгә баручыларны да беләм. Әмма балалар бакчасы яшендәге сабый әле нәрсәгә ирешкән соң? Дәрәҗә яуласын. Тырышсын ул. Әнә шул чакта бала белән горурланырга, аны мактарга була. Ясалмалылык кирәкми. Акчасы булган кеше теләсә ничек бәйрәм итсен анысы, тик баланы кечкенәдән азындырсаң, башка менеп утыра башлар бит алар...