Мәет булганнан соң, өч көн яулык ябып йөрергә кирәкме?

– Хәзрәт, бер укучыбыз: “Рамазан аеның соңгы көннәрендә мөселманнар ни өчен мәчеттә яшиләр?” – дигән сорау юллаган. Монда сүз игътикяф кылу турында бара дип беләм. Аның максаты нидә? Ул мәҗбүри гамәлме? 
– Игътикяф – кешенең, бу дөнья мәшәкатьләрен читкә куеп, бары тик Аллаһы Тәгаләгә генә гыйбадәт кылуы, ягъни дөнья эшләрен калдырып, мәчеттә калуы дигән сүз һәм ул – сөннәт гамәл. Пәйгамбәребез (с.г.с.) дә Рамазан аеның соңгы ун көнендә игътикяф кылган. Мәчет эчендә аерым бер палатка корып, шунда Рамазан аеның ахыргы ун көнен үткәргән. Беркем белән аралашмаган, көннәрен һәм төннәрен гыйбадәттә уздырган. Бу хәерле, саваплы гамәл санала.  

– Әгәр дә ун көн буе мәчеттә яшәү мөмкинлегең булмаса?
– Ул вакытта мәчеткә ахшам намазы алдыннан кереп, төнне шунда уздырасың һәм иртәнге намаздан соң чыгасың. Камил рәвештә кылынган игътикяф булмаса да, савабы һичшиксез булачак.

– “Ураза тотмаган кеше фитр сәдакасын бирергә тиешме?” – дип тә кызыксыналар. 
– Фитр сәдакасын мөмкинлеге булган һәр мөселман кешесе, ураза тотканы да, тотмаганы да бирергә тиеш, ул ваҗип, ягъни үтәлергә тиешле гамәл. Бу сәдака мохтаҗ, аз керемле, авыру сәбәпле акча эшли алмаган мөселманнарга бирелә. Мәчеткә бирә калсагыз, имамнар аларны мохтаҗларга тапшырачак.

– “Мин намазны үз алдыма пышылдап кына укыйм. Бактың исә кайбер намазны эчтән генә, кайсын кычкырып укырга кирәк икән. Шуларны аңлатып язсагыз иде”, – дигән Мамадышта яшәүче укучыбыз. 
– Иртәнге, ахшам, ястү намазларын җәмәгать белән укыганда, артындагылар ишетсен өчен, имам кеше кычкырып укый. Өйлә һәм икенде намазларын имам да, җәмәгать тә пышылдап кына укырга тиеш. Ә хатын-кыз намазны өйдә ялгызы гына укыса, әйткән сүзләрен үзе ишетерлек итеп пышылдап укый. Ир-ат үзе генә укыганда, аңа иртәнге, ахшам һәм ястү намазларын кычкырыбрак укырга киңәш ителә. Пышылдап укыса да зыяны юк.   

– “Ванна һәм бәдрәф бүлмәләре бергә булганлыктан, тәһарәт алганда ниятне юынырга кергәнче әйтергәме? Бәдрәф булган җирдә бисмилланы әйтергә ярамый бит”.
– Ниятне телдән әйтергә кирәк түгел, күңелдән әйтелсә, шул җитә. Тәһарәт алырга уйлагансың икән, шул ният тә булып тора. Унитазда нәҗес җыелып тормый, аны юдырып төшерәбез бит, шунлыктан кайбер галимнәр унитаз торган ванна бүлмәсен гади бер бүлмә дип карый һәм бисмилланы әйтергә ярый, диләр. 

– “Әбием, яулык бәйләп зур савап аласың килсә, аны ике почмагын китереп ияк астына бәйләп, җәеп ябарга кирәк, дия иде. Бу каян килеп чыккан сүз икән?”
– Яулыкны җәеп япканда, җилкәләр дә каплана. Шуны күз алдында тотып, саваплырак була, дип әйтелгәндер. Хатын-кызлар башларын гына түгел, җилкәләрен дә капларга тиеш. Әбиләребез үзләре дә яулыкны дүрт почмаклап ябынган. 

– Үземнең, авылда мәет булганнан соң, өч көн яулык ябып йөрергә кирәк, дигәнне ишеткәнем бар. Бу сүз каян килеп чыккан?
– Моның асылын белмим. Хатын-кызлар болай да гаурәтләрен каплап йөрергә тиеш. Өйдә чит кешеләр булмаганда, яланбаш та йөри ала...

Дәвамы булачак

Фото: https://dumrt.ru/