«Балам өчен биш мең дә жәл түгел!»

Кызганыч, бу язмамда төгәл мисаллар китерә алмыйм. Мәктәп директорлары яки укытучылардан: «Сездә законсыз рәвештә акча җыю күренеше бармы?» - дип сорап кара син. Аңлашыла ки, юк, диячәкләр. Курка-курка гына: «Бар!» - дип җавап бирүче табылса да, исем-фамилиясен язмауны үтенәчәк. Икенче көнне кабат элемтәгә кереп: «Кичә ялгыш фикер ычкындырганмын, бездә «побор»ның нәрсә икәнен гомумән белмиләр», - дип, сүзләрен кире алса да аптырарлык түгел. Тукта әле, миңа бирелгән бүләкләр дә «побор» булып саналмыймы икән, дигән уй шулай эшләргә мәҗбүр итә укытучыны.
Ата-аналар да бертөрле генә карамый бу күренешкә. Арада законсыз рәвештә акча җыю мәсьәләсе буенча министрлыкка хәтле барып җитүче, мөгаллимне җәзага тарттыручылары да бар. Шундыйларның зарларын тыңлап, Мәгариф һәм фән министрлыгы «кайнар линия» дә ачып җибәрде. Кайда нинди акча җыю очрагы теркәлүен күрсәткән исемлекне сайтка ай саен элеп баралар. Тик икенче төркемгә караган ата-аналар барыбер күбрәк, ахры. Алардан, тагын фәлән мең тәңкә сорадылар, ише зарлар ишетергә була, шулай да андыйлар законсыз гамәл турында тиешле органнарга хәбәр итәргә ашыкмый. Аңлатмалары да ышандырырлык - баланың укып бетерәсе бар. Янәсе, укытучы судан коры чыгарга да мөмкин, тик министрлыкка язылган әләк онытылмый. Менә шул онытылмый калган «жалу» баланың белем алуына бер-бер зыян салмагае, дип шүрли дә инде акыллы әти-әниләр. Принтер турында әйткән хезмәттәшем дә: «Бәхәсләшеп тә тора алыр идем, әлбәттә, тик кызым быел 11 нче сыйныфны тәмамлый, шуңа күрә, кысылмыйм», - ди.
Хәер, акча җыюның закон тарафыннан эзәрлекләнүе билгеле булгач, мәктәпләрдә яңа алым хутка китте. Ата-аналар җыелышында укытучы сүз уңаеннан гына: «Сыйныф бүлмәсенә шул нәрсә җитешми, ул булса, балаларның белем алу сыйфаты да үзгәрер иде», - дип әйтеп куя. Йөрәк парәсе өчен барысын да эшләргә әзер бай әниләр, билгеле инде, матди ярдәм күрсәтергә ашыга. Ә матди хәле авыррак гаиләләргә икенең берсен сайларга кала: йә теләсә кайдан акча табып, «хәйрияче»ләр рәтенә кушыласың, йә баласы турында уйламаучы җавапсыз ана исемен аласың. Казанның бер гомумбелем бирү мәктәбендә укыту эшләре буенча мөдир белән сөйләшергә туры килгән иде. Исемен күрсәтмим, сүзләрен генә китерәм. «Мин директор түгел, акчам котырып тормый. Тик балам укыган мәктәптә нәрсәгә дә булса акча җыялар икән, теләсә кайдан табам - барыбер илтеп тапшырам. Өч мең буламы ул, биш меңме, иң мөһиме - балама укырга комачауламасыннар да яхшы белем генә бирсеннәр», - дигән иде ханым. Белем бирүнең нигезенә салына һәм сыйфатына йогынты ясый торган әлеге акча җыешуларны «побор» дип атарга тел әйләнми, җәмәгать!
Энгель Фәттахов законсыз рәвештә акча җыюларга каршы бик каты көрәшә, диләр. Кәгазьдә шулай, ә гамәлдә ничек икән? Дөрес, министрлык сайтында акча җыйганда тотылган директор-мөгаллимнәрнең исем-фамилияләре теркәлеп бара. Тик министр белми калган очраклар да җитәрлек шул әле. Законны әйләнеп үтеп, барысын да үз файдаларына борып калдыручылар табыла тора. «Побор»лар турында хәбәр итүнең мәгънәсе юк, дип аңламагыз моны. Проблеманы тулысынча бетермәсәгез дә, бер кешене яки оешманы булса да фаш итәргә мөмкин бит. Хәбәр итәргә, әгәр таләп ителә икән, министрлыкка да чыгарга кирәк. Балагызның мәктәптәге киләчәге турында яхшылап уйлап бетергәч инде, әлбәттә.

ИГЪТИБАР!
Татарстан Республикасы Мәгариф һәм фән министрлыгында махсус «ышаныч телефоны» эшли. (843) 292-80-46 номерына шалтыратып, мәктәптә акча җыюлар турында зарлана яки бу хакта mon@tatar.ru электрон почтасына хат язып җибәрә аласыз. Министрлыкның матбугат үзәге ышандырганча, Энгель Нәвап улы Фәттахов гражданнарны һәр сишәмбе 14.00дән 16.00гә кадәр кабул итә. (843) 292-92-12 номерына шалтыратып, алдан язылырга гына кирәк.