Аутизм диагнозлы балаларга карата кертелгән законнар ник тиешенчә үтәлми?

Россиядә аутизм диагнозлы балаларга карата кертелгән законнар тиешенчә эшләми, дип искәртте ил башлыгы. Татарстанда исә бу мәсьәләдә игътибар бирелми дип әйтеп булмый. 18-19 апрельдә Казанда узачак аутизм диагнозлы балаларга инклюзив белем бирү, аларның социаль җайлашулары, авыруны беренчел чорында билгеләү өлкәсендә ведомствоара сорауларны хәл итүгә багышланган Россия күләмендәге конференция моңа дәлил.

Сабыен авыру икәнен белгәч тә, балалар йортында ташлап калдырган, физик мөмкинлеге чикле бала аркасында гаилә таркалган очраклар да бар. Конференциянең төп максаты ата-аналарга аутист балалар белән дә яшәп була икәнне аңлату, бу мәсьәләгә игътибарны арттыру, мәгариф системасында инклюзив белем бирүне билгеле бер системага салу.

Республикада яшәүче 3,8 миллион кешенең 316,04 меңе физик яктан мөмкинлекләре чикле булып исәпләнә. Шуларның 15 меңе балалар. Аути́зм- баш миендә үзгәрешләр нәтиҗәсендә барлыкка килгән авыру.
Гадәттә, ул балаларда өч яшькә кадәр ачыклана, аутизм диагнозлы кешегә хас билгеләр: алар елмаймый, хис кичерешләрен белдерми, сабыйлар уенчыкларга караганда, әйтик печенье кабы, бау ише әйберләр белән күбрәк уйный. Уенчыкларны бер рәткә тезү гадәте дә хас, аз аралаша, яки бөтенләй сөйләшми. Дөрес, теле ачылмаган һәр бала аутизм белән чирли дип әйтеп булмый. Бары балалар психиатры гына төгәл диагноз куярга һәм дөрес дәвалау билгеләргә сәләтле, - ди Татарстан Сәламәтлек саклау министрлыгында балалар баш психиатры Елена Мирскова.

Республикабызда әлеге балаларга зур игътибар бирелә. Татарстанның эш белән тәэмин итү һәм социаль яклау министры Эльмира Зарипова әйтүенчә, республикада Татарстан Президенты җитәкчелегендә физик мөмкинлекләре чикле кешеләрнең эшләре буенча махсус берлек эшләп килә. «Уңайлы мохит» программасыннан тыш быел 1 июльдән барлык инфраструктура объектларын инвалидлар өчен уңайлы итү турында закон гамәлгә керә.Ягъни халык еш йөри торган дәүләтнеке булмаган оешма хуҗаларына, әйтик, даруханәләрне, нотариус биналарын инвалидлар өчен җайлы итеп җиһазлау таләбе куелачак.

Республикабызда 13 тернәкләндерү үзәге эшли. Аларда ел саен ярдәмгә мохтаҗ балаларның 40-45 проценты дәвалану уза. Башка төбәкләрдән аермалы буларак Татарстанда, аутизм диагнозлы балаларның гаиләләре белән дә эшлиләр.

Тернәкләндерү оешмалары арасында Казандагы "Апрель" үзәге аерылып тора. Конференцияне оештыручылар арасында алар да бар. Коллективта тупланган тәҗрибәле белгечләр күп кенә балаларны аякка бастыра, тормышка башка күзлектән карарга өйрәтә. Әйтик, былтыр алар ярдәме белән 25 бала гомуми мәктәпләргә укырга керә алган. Физик яктан мөмкинлекләре чикле балалар да, яшьтәшләре белән гадәти мәктәптә белем алу бәхетенә ирешкән. Белем бирү дигәннән, Татарстанда 52 коррекция мәктәбе эшләп килә. Болардан тыш 300ләп мәгариф учреждениесе "Уңайлы мохит" программасы кысаларында инвалидлар өчен җайлашкан. Быелның 1 сентябреннән физик яктан мөмкинекләре чикле укучыларны махсус стандартлар буенча укыта башлаячаклар. Конференциядә исә аутизм проблемаларына кагылышлы яңа закон проектларын тикшерү дә ниятләнә.