Россиядә ипотека буенча бердәм ставкадан баш тартырга телиләр

Аның сүзләренчә, хәзер ипотека кредитлары буенча ставка “яссы” һәм "кешенең кайда яшәвенә карап, төбәкләрдәге керемнәрне исәпкә алмый. “Ипотека кредитлары буенча ставка бер үк, ә хезмәт хакы? Керем? Ә авылда яшәүчеләрнең керемнәрен алсак?" дип белдерде ул палата утырышында. Володин китергән статистика мәгълүматларына караганда, гаилә ипотекасының якынча 40 проценты хәзер Мәскәүдә тупланган. “Шуңа күрә башка төбәкләрдә, аерым алганда, авылларда, кече шәһәрләрдә яшәүчеләр өчен күбрәк стимуллар булдырырга кирәк. Әгәр без бу шартларны булдырсак, кешеләр дә анда калачак, гаиләләр дә ишле булачак" дип саный Дәүләт Думасы рәисе.

“ШК” сораштырган экспертлар әлеге тәкъдимне хуплый. Шул исәптән “Лефарт” күчемсез милек агентлыгына нигез салучы, Татарстан риелторлары гильдиясе әгъзасы Ләйсән Гыйлаҗиева да. Әмма, аның фикеренчә, монда сораулар күп. 

– Законда бөтенесен дә күз алдында тота алачаклармы? Кайчандыр ана капиталы буенча да шундый хәл булган иде. Закон кабул ителде, әмма ул эшли башлагач, сораулар күп туды. Монда балалар санына карап та дигән. Әгәр дә ир яки хатынның беренче гаиләсеннән балалар булса? Алар исәпкә керәме, әллә уртак балалар санына гына караячаклармы? Аннары ипоека түләү барышында тагын балалар туса, шартлар кире каралачакмы? Ә аерылышсалар? Ир яки хатын башка төбәктә теркәлгән булса? Уңай шартлар булган теге яки бу төбәктә спекуляция дә башлануы бар. Ягъни ихтыяҗ бар дип, бәя артырга мөмкин. Мисалга авыл ипотекасын алыйк. Аның нигезендә торакны авыллардан түгел, шәһәргә якын җирләрдән алдылар һәм бу бәяләр үсешенә китерде, – ди ул. 
Шул ук вакытта ярдәм чаралары кирәк дип саный белгеч. “Идеясе бик әйбәт. Тик, миңа калса, һәр бала туган саен ставканы киметү дөресрәк булыр иде, әйтик, 0,5 яки 1 процентка. Бу яшь гаиләләр өчен аеруча отышлы булыр иде”, – ди әңгәмәдәшем. 

“Центр Недвижимости #1” күчемсез милек агентлыгы җитәкчесе Рәүф Рагимов, тәкъдимне кызыклы практика, дип бәяли.
– Төбәкләрдән күп нәрсә тора һәм ипотека ставкалары да аларда төрлечә булырга тиеш дигән фикер белән килешәм. Теләсә кайсы уңай инициативаны кертеп карау ягында мин. Бу инструментка никадәр ихтыяҗ барлыгын белү өчен ярты яки бер елгамы тест режимында сынап карарга кирәк, – ди ул.   
Казан дәүләт аграр университеты доценты, икътисадчы Илгизәр Гайнетдинов та уңай карый әлеге тәкъдимгә.

– Хезмәткә түләүнең минималь күләме дә төрле төбәктә төрлечә бит. Төбәкләр үз «минималкасын» үзләре арттыра, әмма ул федераль дәрәҗәдәгедән түбән булмаска тиеш. Шул принципка охшатып, монда да ипотека ставкасының иң югары чиген билгеләп, төбәкләргә шуннан арттырмаска кушылса әйбәт була. Статистика буенча уртача хезмәт хакын алып карау дөрес үк әйбер түгел. Медиан хезмәт хакы исәпкә алынырга тиеш дип саныйм, ягъни иң күп кеше күпме хезмәт хакы ала, шуны күздә тотып, – ди ул. 

Демография проблемасын хәл итү максатына килгәндә, әңгәмәдәшем әйтүенчә, яшьләр авылга кире кайтмый. 
– Элек авыллар эшче көчләр чыганагы булып торган. Хәзер алар андый функцияне үти алмый. Анда эш тә юк, эш булмагач, яшьләр дә юк. Шуңа да авыл халкы саны артмый, кимеп кенә бара. Берничә еллар элек бу хакта уйлана башладылар, әмма инде соңга калмаган булсак. Яшьләрне авылга кире кайтару бик авыр хәзер. Анда кешеләрне шәһәрдән вахта методы белән алып кайтып эшләтергә калмагае. Әйе, Казанга якын районнарда кеше саны арта, әмма алар да шәһәргә килеп эшләүчеләр. Шул ук вакытта шәһәрләрдә эш табу проблемасы да калкып чыгарга мөмкин, – ди икътисадчы.   

Демография дигәннән, шушы көннәрдә «Отцы рядом» төбәкара иҗтимагый оешмасыннан кызыклы гына бер тәкъдим яңгыраган. Алар төзүчеләрне күпфатирлы йортларда тавыш изоляциясен яхшыртырга мәҗбүр итү инициативасы белән чыккан. Тәкъдимне Төзелеш министрлыгына юллаганнар да инде. Мөрәҗәгатьтә диварларның югары тавыш үткәрүчәнлеге резидентлар өчен уңайсызлык тудыруы әйтелә. Оешма рәисе һәм юрист Иван Курбаков аңлатуынча, хәзерге йортларда тавыш изоляциясенең түбән сыйфаты ялга, балалар белән шөгыльләнүгә һәм гражданнарның интим тормышына комачаулый һәм фатирларда акустик уңайлылыкны яхшырту демографик вазгыятькә уңай йогынты ясаячак.