«Милли матбугат милләтара мөнәсәбәтләрне яктыртуда ярдәм итә»

Айдар Сәлимгәрәев: "Милли ММЧ тугызынчы форумының максаты-нәтиҗәле тәҗрибә уртаклашу, массакүләм мәгълүмат чараларының яңа мөмкинлекләрен ачыклау»

"Региональ милли ММЧ милләтара мөнәсәбәтләрне яктыртуда ярдәм итә»
Утырышны ачып, республика матбугат һәм массакүләм коммуникацияләр агентлыгы җитәкчесе Айдар Сәлимгәрәев билгеләп үткәнчә, тугызынчы милли ММЧ форумының максаты — нәтиҗәле практикалар турында фикер алышу, тәҗрибә уртаклашу, милләтара һәм конфессиональара мөнәсәбәтләр урнаштыруда массакүләм мәгълүмат чараларының яңа мөмкинлекләрен ачыклау. Ул билгеләп үткәнчә, республикада 695 массакүләм мәгълүмат чарасы исәпләнә.

Форумда төп доклад белән Татарстан Дәүләт Советы Рәисе Фәрит Мөхәммәтшин чыгыш ясады. Ул массакүләм мәгълүмат чараларына милли үзенчәлекне ныгытуда, туган телләрне, рухи һәм мәдәни мирасны саклауда төп роль бирелүен ассызыклады. Парламент башлыгы фикеренчә, массакүләм мәгълүмат чаралары ярдәмендә җәмгыятьтә «Россиянең күпсанлы халыкларының уникаль традицияләре һәм гореф-гадәтләре» ачыла.

Россиядә 190 дан артык милләт вәкиле яши, 277 төрле халыклар теле кулланыла, дип искәртте Фәрит Мөхәммәтшин. "Дәүләт милли сәясәтен гамәлгә ашыруның гомуми системасында мөһим роль уйнап, региональ милли массакүләм мәгълүмат чаралары мәгълүмати ярдәм, мәдәниятләр диалогында, милләтара һәм этноконфессиональ мөнәсәбәтләрнең катлаулы һәм кискен темасын яктыртуда махсус медиа канал булып тора", - дип белдерде ул.

Аның сүзләренчә, Татарстан өч дистә ел эчендә үзенең конструктив диалог моделен булдыра алды, бу лаеклы рәвештә республиканың горурлыгы һәм чын визит карточкасы булып тора.

«Милли ММЧ татар халкы үзәге буларак Татарстанның статусын ныгыта»
Фәрит Мөхәммәтшин республикадан читтә чыгучы милли басмаларның төп ролен билгеләде. «Татарстанны Россиянең башка төбәкләрендә таныту, бөтен татар халкының тарихи, рухи һәм этномәдәни үзәге буларак республиканың статусын ныгытуда республикадан читтә чыгучы милли басмалар зур роль уйный», — дип белдерде парламент җитәкчесе.

Сәясәтче сүзләренчә, Россиянең 14 төбәгендә җирле татар басмаларына кушымта сыйфатында «Без бергә» газетасы чыга. «Мондый басмалар ватандашларга Татарстанда мөһим вакыйгалар турында хәбәрдар булырга һәм тарихи ватаннары белән элемтәне өзмәскә мөмкинлек бирә», - дип билгеләп үтте ул.

Татарстанда 187 газета һәм 122 журнал рус телендә, 114 газета һәм 42 журнал татар телендә, биш газета чуаш телендә һәм бер гәҗит удмурт телендә нәшер ителә, дип билгеләп үтте Дәүләт Советы Рәисе. «Милли үзенчәлекне саклауның төп элементларының берсе, мәдәни кодны саклау-Туган тел. Шуны аңлап, республикада яшәүче халыкларның телләрендә басма продукцияне бастыруга зур игътибар бирәбез», - дип ассызыклады ул.

Ул шулай ук журналистлардан «кискен һәм сизгер этникара темаларны яктыртырга, килеп туган стереотиплар уңаеннан бармауларын» сорады.

Чыгышының ахырында Фәрит Мөхәммәтшин Татарстанда цифрлаштыру елы массакүләм мәгълүмат чаралары үсеше өчен яңа импульс булачагына һәм аларны тагын да прогрессив формаларга һәм эш модельләренә, коммуникацияләрнең яңа каналларына күчәргә ярдәм итәчәгенә ышаныч белдерде.

Геннадий Семигин Татарстанны "милли сәясәт буенча яхшы эш" үрнәге дип атады

"Милли сәясәтне тормышка ашыруның яңа системасын формалаштырырга кирәк»
Россия Дәүләт Думасының милләтләр эшләре буенча комитеты рәисе Геннадий Семигин Татарстанны "милли сәясәт буенча искиткеч эш" үрнәге дип атады. «Милли сәясәт буенча яхшы эш үрнәге бар — Татарстан. Халыклар дуслыгы йортыннан башлап. Бу матур бина түгел, анда эш бара. Татарстан бу мәсьәләдә, Милли республикалар белән чагыштырганда, бик алга китте, һәм федерациянең башка җитди субъектлары белән чагыштырганда, алар эшли, әмма аларның проблемалары бар», — диде докладчы.

Семигин билгеләп үткәнчә, Россия-дөньяда милләтара мөнәсәбәтләрне үстерү буенча әйдәп баручы лидерларның берсе. «Һәм бу хәтта безне яратмаган Көнбатыш та таный. Моңа безнең илдә булдырылган хокукый нигезләр зур башлангыч салды", - дип дәвам итте ул.

Парламентарий ассызыклаганча, Россиянең милли сәясәтендәге уңышлары җитди. Шуңа күрә, аның фикеренчә, россиялеләрнең 90% ы милләтара мөнәсәбәтләрне «уңай һәм тотрыклы»дип бәяли. Шул ук вакытта депутат федераль дәрәҗәдә милли сәясәтне координацияләү системасында зур резерв булуын билгеләп үтте. Аның фикеренчә, милли сәясәтне гамәлгә ашыруның яңа оештыру системасын формалаштырырга кирәк.

«Сентябрьнең икенче яртысында Дәүләт Думасының милләтләр эшләре буенча комитеты формаль булмаган, әмма координацион совет формалаштыру инициаторы булачак, — дип билгеләп үтте ул. - Безгә Россиянең милли сәясәтен яңарту кирәк. Якын арада безнең комитет бөтен илгә яңарышның берничә мөһим моментын тәкъдим итәр дип уйлыйм».

Семигин сүзләренчә, шулай ук куәтле идеологик база кирәк, сәяси, икътисади, социаль һәм хокукый системаларның яңа модельләрен төзергә кирәк.

Аның фикеренчә, җәмгыять үсеше өчен тагын бер мөһим момент-ул демография. «Россиядә якын унъеллыкта 500 млн граждан булмаса, безнең проблемалар бик зур булачак. Мондый территориядә икътисадны үстерү, базар формалаштыру, илне саклау өчен кешеләрнең саны 500 млн.нан да ким булмаска тиеш. Шуңа күрә бу юнәлештә җитди эшләп бетерергә кирәк", - дип белдерде ул.

"Ышанам ки, Россиянең алга бару өчен бөтен кирәкле ресурслары бар. Шул исәптән милләтара мөнәсәбәтләрне, тотрыклылыкны үстерү мөмкинлекләре дә бар. Россия халкы ни белән бай? Милләтләр һәм халыклар, мәдәниятләр, потенциаль кеше мөмкинлекләре, - дип нәтиҗә ясады докладчы. — Россия Президенты Администрациясе милләтара мөнәсәбәтләр көн тәртибендәге иң төп мәсьәләләр өчлегенә керүен хәбәр итте. Күп еллар эчендә беренче тапкыр».

Николай Касьянов хәбәр иткәнчә, күп еллар эчендә Татарстан милләтара мөнәсәбәтләр өлкәсендә җайга салу, мониторинг, сәяси һәм мәгълүмати карарлар кабул итү өлкәсендә зур тәҗрибә туплаган.

«Интерфакс» АҖ генераль директоры урынбасары һәм «Эшлекле коммуникацияләр агентлыгы» АҖ генераль директоры Николай Касьянов хәбәр иткәнчә, күп еллар эчендә Татарстан милләтара мөнәсәбәтләр өлкәсендә сәяси һәм мәгълүмати карарлар кабул итү, җайга салу, мониторинглау өлкәсендә зур тәҗрибә туплаган.

"Теләсә кайсы эшнең, аеруча зур социаль-сәяси процессның уңышы, бу һәрвакыт ике факторның — сәяси ихтыярның һәм эзлеклелегенең бер-беренә туры килүе. Бездә еш кына сәяси ихтыяр бар, ә эзлеклелек юк, яки киресенчә. Милләтара проблемаларны хәл итү буенча Татарстан тәҗрибәсе сәяси тәҗрибә, карарлар кабул итүнең эзлеклелеге һәм сыйфатын карау белән кызыклы ярашудан гыйбарәт", - диде спикер.

Касьянов ассызыклаганча, Татарстанда милләтара мөнәсәбәтләр өлкәсендә вәзгыять урыннарда күзәтелә. «Монда барлык этапларда да җитәкчеләрнең ничек эшләвен күзәтәләр — сәяси концепцияләр формулировкасыннан алып мәгълүмат җыюга кадәр», — дип билгеләп үтте ул.

«Без ирешелгәннәрдә генә тукталып кала алмыйбыз, Заманча технологияләр кулланырга, сөйләшергә һәм төшерергә өйрәнергә кирәк. Һәм ситуациянең алга таба ни рәвешле үсәчәген аңларга, бу дөньяны үзгәртәчәк. Яхшы мәгълүмат ясарга кирәк", - дип йомгаклады ул.

Маргарита Лянге милли ММЧның билингвальлеген конкурент өстенлеге дип атады

"Тәҗрибә күрсәткәнчә, билингвальлеккә хәл ителә торган массакүләм мәгълүмат чаралары аудиториягә өсти.
Этникара журналистика гильдиясе президенты Маргарита Лянге милли ММЧның билингвальлеген конкурент өстенлеге дип атады. "Милли ММЧ өчен билингвальлек мөһим. Тәҗрибә күрсәткәнчә, билингвальлеккә хәл ителә торган массакүләм мәгълүмат чаралары аудиторияләрне арттыра, массакүләм мәгълүмат чараларына әверелә. Икенче өстенлек-контент, гореф-гадәтләрне, үзенчәлекләрне белү», - диде докладчы.