Кредитларга үзтыю ничек эшли?

Мошенниклар аркасында россиялеләрнең финанс югалтулары елдан-ел үсә. 2024 елда клиентлар ризалыгыннан башка ясалган операцияләр күләме 2023 ел белән чагыштырганда 74,36 процентка арткан. Россия Банкы мәгълүматлары буенча 27,5 млрд (!) сумлык 1,2 млн операция башкарылган. 

Мошенниклар белән көрәшү өчен хакимият берничә канун эшләде. 2025 елның февралендә кредит мошенникларына каршы көрәш өчен Президент кулланучылар кредитлары биргәндә суыту турындагы канунга кул куйды. Документ нигезендә, кредитор заемщикка акчаны (50 меңнән алып 200 мең сумга кадәр) дүрт сәгатьтән дә иртәрәк булмаган вакытта тапшыра алачак. 200 меңнән артык суммалар өчен ким дигәндә 48 сәгатьтән бирә алачак.

1 марттан россиялеләргә кредит алуга үзтыю урнаштыру хокукын бирә торган закон үз көченә керде. Кредитлауны тыю – ул клиент гаризасы буенча банк онлайн-операциягә салган чикләү. Үзеңә кредит бирүне тыю куллану кредитларына һәм займнарга кагылачак. Әмма ипотека, автокредитлар һәм дәүләт ярдәме белән мәгариф кредитлары өчен әлеге гамәл кулланыла алмый. 

Аерым кредитлауны да, башка банк операцияләрен дә тыярга яки аларның аерым параметрларын чикләргә мөмкин. Мәсәлән, бер яки берничә мәртәбә күчерү өчен акчаның күләмен чикләү. Мондый хезмәт клиентның акчасын үзе дә белмичә кредитлау яки башка операцияләр башкару мөмкинлеген чикләргә тиеш. Чара алдакчылар тозагына һәм йогынтысына аеруча дучар булган гражданнарга, мәсәлән, өлкән яшьтәге кешеләргә эләкмәскә ярдәм итә ала. Шул исәптән цифрлы гигиенаны үтәмәгән кешеләр дә әлеге исемлеккә керә. Чөнки алар банк кушымталарына цифрлы керү чараларын саклау буенча тәкъдимнәрне игътибарсыз калдыра, шикле сайтларга керә.

Кредитларга үзтыю ничек эшли?
Үзтыюны бушка һәм чикләнмәгән күләмдә куярга һәм яңадан алырга мөмкин. Гариза бирелгәннән соң, мәгълүматлар кешенең кредит тарихында чагылдырылачак. Потенциаль алучыга заем бирер алдыннан финанс оешмалары башта гамәлдәге чикләүләр барлыгын тикшерергә, ә аннары кредитны бирү турында карар кабул итәргә тиеш. Әгәр сез мондый чикләүне куйгансыз икән, кредитор сезгә акча бирүдән баш тартачак. 

«Дәүләт хезмәте» порталы/ МФЦ аша кредитларга үзтыюны ничек рәсмиләштерергә?
Әлеге процедура түбәндәгечә уза:
- тәкъдим ителгән шартларның берсен «Дәүләт хезмәте» аша яисә яшәү яки тору урынына бәйсез рәвештә МФЦ бүлегендә сайлап, шаблон гаризаны тутырырга;
- ИНН һәм шәхесегезне раслаучы документны тапшырырга.

«Дәүләт хезмәте» порталында гаризаны 2025 елның 1 мартыннан ук бирергә мөмкин. Ә МФЦ аша тыюны билгеләү турында гариза бирү мөмкинлеге 2025 елның 1 мартыннан 31 августына кадәр төрле бүлекләрдә этаплап барлыкка киләчәк.

Үзтыю кредит тарихына белешмәләр кертелгәннән соң икенче көнгә, ә үз-үзеңне тыюны бетерү икенче календарь көнгә гамәлгә ашырыла башлаячак. Аның даталары Мәскәү вакыты буенча билгеләнә.

Россия банкы билгеләп үткәнчә, әгәр кредит үз-үзен тыю булган очракта рәсмиләштерелсә, гражданин мондый килешү буенча йөкләмәләрне үтәргә тиеш түгел һәм аның турында мәгълүматны үз кредит тарихыннан чыгара алачак.

Әйе, мошенниклар алдау схемасын үзгәртә башламауларына гарантия юк. Алар аны алмаштырырлар һәм яңа шартларга җайлашырлар. Шулай да, сакланганны саклар, диләр бит. Уяу булыйк.

Лилия Яфизова

Фото: ru.freepik.com