Табыш алсаң, “тавыш” чыкканын көтмә

Физик затлар 2024 елда алган керемнәре өчен 2025 елның 30 апреленә кадәр декларация тапшырырга тиешле. Декларациядә күрсәтелгән сумманы 2025 елның 15 июленә кадәр түләп бетерү кирәк.

Онытмагыз, иптәшләр!

– Быелның 1 апреленә 236 мең кеше декларация тапшырды. 30 апрельгә  санаулы гына көннәр калып бара, эшне үз вакытында башкару хәерле. Физик затлар табышыннан 5 миллиард сум салым түләве керер, дип уйланыла, – диде Россия федераль салым хезмәтенең Татарстан буенча идарәсе җитәкчесе Марат Сафиуллин 22 апрельдә Хөкүмәт йортында узган брифингта.

Физик зат машина яки күчемсез милек сатса, 3-НДФЛ формасында декларация тапшыра. Бу таләп шәхси эшкуарларга, шәхси эшчәнлек алып баручы нотариусларга, адвокат кабинетын гамәлгә куйган адвокатларга, арбитраж идарәчеләренә дә кагыла.

Лотереягә 4 мең сумнан 15 мең сумга кадәр отыш алсагыз декларация бирү тиешле, ә отыш 4 мең сумга кадәр булганда кирәк түгел. 15 мең сумнан күбрәк отыш алганда аннан салымны лотерея уенын оештыручы тотып кала һәм салым органына түли. Әгәр якын туганыгыз, шулай ук гаилә әгъзасы күчемсез милек яки автомобиль бүләк итсә, декларация тапшырмыйсыз. Чит кеше – “кадерлегез” булса да, мондый бүләк ясаса, декларация бирү сорала.

Торакка хуҗа булып, аны 5 ел тулганчы, ә автомобильне 3 ел тулганчы сатып җибәрсәгез, декларация тапшырасыз. Бу күчемсез милек бәясе 1 миллион сумнан, ә башка төрле милек бәясе 250 мең сумнан арткан очракларда башкарыла.

Кемнәргә декларация тапшырасы түгел?

Хезмәт хакына, гражданлык-хокукый килешү нигезендә эшләгән очракта, үзмәшгульлек кеременә, банктагы акчаларыңның процентына декларация тапшыру кирәкми.

Бишне бирдем, берне алдым

– Дәвалануга, укуга, иминият фондына, спортка, ипотекага, хәйрия чараларына түләгән акчаларның бер өлешен кире кайтарып алырга була. Узган ел 14,5 миллиард сум акча кире кайтарып бирелде, – диде Марат Сафиуллин.

Түләнгән акчаларның бер өлешен кире кайтарып алуга (вычет) гаризаны гаризаның яңа формасында язу кирәк. Салым органына гаризаны елның теләсә кайсы вакытында тапшырырга була, аның көне декларация кебек чикләнмәгән. ГТО нормативларын уңышлы тапшырган кешеләргә салым чигерүе ясала. Рәсми рәвештә эшләүче гражданнар, балигъ яшькә җитмәгән балалары булганда, хезмәт хакларыннан салымны беркадәр кимрәк суммада түли. 2025 елның 1 гыйнварыннан бер бала өчен салым 1 400 сумга, икенче балага 2 800 сумга, ә өченче һәм аннан күбрәккә 6 мең сумга киметелә. Әлеге ташлама ата-аналарга, уллыкка алучыларга, попечительләргә һәм опекуннарга каралган. Салым түләмәүчеләргә, гадиләштерелгән рәвештә салым түләүче эшкуарларга бу ташлама каралмаган.

Әгәр кире кайтарыла торган акча (вычет) ялгышлык белән тиешледән күбрәк суммада җибәрелсә, салым органына хәбәр бирү хәерле. Чөнки, ачыкланганнан соң, күчерелгән акчаның артык өлеше процент өстәп, кире алыначак.

Рәхәт түгелдер миллиардер булу?!.

– Татарстанда бай кешеләр саны елдан-ел арта бара. Республикада 2023 елны  30 миллиардер иде, ә 2024 елда 37 миллиардер булды, – диде Марат Сафиуллин.

Мәгълүматларга караганда, Татарстанда Forbes исемлегенә кергән 4 татарстанлының гомум исәптәге акчалары 8,3 миллиард долларны тәшкил итә. Сүз уңаенда, АКШта Илон Маскның акчасы – 342 миллиард доллар. Кызыктыра, әлбәттә. Ләкин, хезмәт хакына, пенсиягә курыкмыйча яшәү мең шөкер, мөгаен.

Декларацияне ничек тапшырабыз?

Марат Сафиуллин сүзләренә караганда, 2024 елда татарстанлыларның 96 проценты декларацияләрен “Шәхси кабинет” (“Личный кабинет”) аша тапшырган, дәүләт хезмәт күрсәтүләре (“госуслуги”) порталын кулланган. Кәгазь вариантта тутырсаң, аны салым органына китереп тапшырасың, МФЦ яки почта аша җибәрәсең.