Табылдык кыз (7нче бүлек, хикәянең дәвамы)

Башы: Табылдык кыз (хикәянең дәвамы, 6 бүлек)

 Хатыны Фәридәгә дәшеп:

– Фәридә, карале, шул елларны бер үк фамилияле дүрт хатын бала таба. Шуның икесенең записьләре бер генә кабатлана, икесенеке аңлашылмый. Берсе үз баласын ташлап, кабат кире алганмы?
– Әйдә, аларның һәрберсен табып сөйләшәбез. Кайсысы баласын калдырган икән, бәлки шулай ачыкланыр? Телефон аша гына сөйләшү әллә ничек, аларның реакцияләрен дә күрәсем килә. Ничек инде үз балаңны калдырып була. Мин улымны армиядән кайтканын да көтеп бетерә алмас хәлгә килдем. Бер ел эчендә язган 73 хатын берсен дә ташламыйча җыеп бардым. Баласын ташлап калдырган хатынның җаны булмаган икән.
– Туктале Фәридә, алай гына түгел ул, ни булмас кеше тормышында...

Һәрбер эзләү барышында алар арасында гел шундый бәхәс кубып ала. Әллә кайдагы кешеләр булса да, эзләү барышында туганы кебек якыннарга әйләнәләр. Кайберләрен еллар дәвамында эзләгән вакытлары да күп: бәхәсләшәләр, бер-берсенә булышалар. Кем генә юк бу дөньяда, нинди генә гыйбрәтләр юк, диярсең. Чыннан да, нинди генә язмышлар юк! Ана кызны, ата улны белмәгән заман. Ә Илгизәр өчен эзләү эше яңалык түгел. Кемне ничек табасын, ул яхшы белә. Күпме адрес, күпме телефоннар, интернет пәрәвезеннән аралашу. Кайберләрен уйлап, йоклап та китә алмаган төннәре күп аларның. 

Уйларын бүлеп кесә телефоны шалтыраганын да ишетми икән. Төнге уннан соң кем булыр бу? Юньле кеше бу вакытта шалтыратмый.
– Илгизәр абый, исәнмесез?
– Хәерле төннәр!
– Газетадан, эзләү буенча идем, берәр яңалык юкмы соң? Ленаның әнисе табылмадымы?
– Адресларны таптым. Алармы, түгелме? Ачыклыйсы бар.
– Мине дә алып барыгыз әле үзегез белән.
– Соң барырбыз, тик бер шарт бар: әлегә бу хакта язарга ярамый!

Хәзер күп нәрсәне телефоннан, интернет аша да ачыкларга була. Тик югалганнарны эзләгәндә саграк булырга кирәк. Бу хәбәр кемдер өчен бик авыр булырга мөмкин. Кешенең кәефсез чагына туры килүең бар. Бу юлы да аларның эзләү эше озакка сузылды. Ибраһимовалар янына тиз генә чыгып китә алмадылар. Бер Казанда гына өч адрес бар. Өчесе – өч якта. Башта якынрак җиргә барырга булдылар. 
– Людмила Петровна, исәнмесез! Кызыгыз өйдә юкмы?
– Юк, ул тренеровкада. Спорт мастерының эше күп.
– Бу сезнең үз кызыгызмы? Сез хәзер дә Ибраһимова фамилиясендәме? Ә кызыгыз фамилиясе ничек?
– Лена – үземнең көтеп алган кызым. Безнең бер улыбыз бар иде. Аралары ун ел. Ул да спортсмен. Кызымны бик яратып үстердем. Сез ул елны кемдер ташлап калдырган дип әйтәсез. Мин хәтта үзем кебек бер фамилияле хатынны хәтерләмим дә. Безнең Лена 1981 елның азагында туды бит. Сезнең 1982 еллар дисез бит.

...Бала тудыру йортының бер бүлмәсендә 8 хатын ятабыз. Кемдер тапкан, кемдер әни булырга җыена гына әле, кемдер инде имезергә кертүләрен көтә. Берничә көн эчендә бүлмәдәш хатыннарының фамилияләрен түгел, ирен дә, гаиләсен дә белеп бетерәсең. Телефоннар алмашасың. Никадәр генә авырлык белән тапсаң да, Казан роддомнарының бер яхшы ягы бар. Баланы хәлең яхшырмыйча кертмиләр. Бала тапканнан соң кәкрәйсәң, бөкерәеп бетсәң дә бер тураясың. Рәткә килгәнче бала карап интекмисең. Имезергә алып керәләр, шуннан сабыйларны җыеп алып чыгып та китәләр. Балаңны күрсәң күреп каласың, күрмәсәң юк. 
Беренче баласын районда табырга туры килгән иде Айсылуга. Үзе караватыннан тора алмый, янәшә кечкенә коляскага салып баласын кертеп куйганнар. Ул елый. Шунда ук тизрәк чыгу ягын уйлый башлыйсың. Ичмасам, өйдәгеләр булышыр иде. Өстәвенә бала таптыруга булышучы медсестраларның теләсә ни әйтүләрен дә сөйләсәң, чәчләрең үрә тора. Казан Казан инде, роддомда да тәртип. Дөньяга иң яхшы бала тапкан ана кебек кабул итәләр. Аларны шулай өйрәтәләр микән әллә биредә!

Монда да бер-ике көннән хәле яхшыра төшкәч, шунда ук өйгә кайтасы килә башлады Айсылуның.
– Ибраһимова Айсылу Наил кызы, – дип елмайды карт профессор. – Сез миңа ошамыйсыз әле. Иртәгә иртүк анализлар тапшырыгыз, аннан күз күрер. Әзрәк ял итегез. Ник ашыгасыз? Өйдә кем булыша сезгә?

Анысы да дөрес. Ире эштә, акча эшлим мин диячәк. Ирләрнең булышу уе берәр кайчан булырмы икән? Алай өйдә иркәләп торучылар юк әле. Хатын ашыгып чыгып китмәскә, куып чыгарганчы роддомда калырга булды. Чыгарасы булса, синнән сорап тормаслар-торуын, шунда ук чыгарырлар.

Айсылу бүген дә һәрберсен хәтерли. Онытылмый икән ул! Түрдә яшь студент кыз ята, бүген-иртәгә бәби алып кайтырга тиеш. Бәби алып кайту шатлыгы артык шатландырмый бугай үзен. Уртада 32 яшендә кияүгә чыгып, иренә ир бала бүләк итүче хатын ята. Шатлыгы-бәхете ташып ашкан. Тик авыр табудан йөрерлек кенә хәле юк, операциядән соң бөтенләй тора алмый. Кесеровоның бер яхшы ягы булса, мең начар ягы бар диләр шул. Күрше караватта яткан Людмиланың хәле бөтенләй начар. Башта баласын үзе тапмакчы булган. Бала аягы белән килгән. Аннан кесерово ясаганнар. Ә тәрәзә янында ятучы Резеда үзе бер тарих! 46 яшендә баласын үзе тапты. Табуга 10 минуттан ашханәгә төшеп ашап менде. Айсылу аның көн саен иртән иртүк зарядка ясаганын бер күзе белән генә карап ята иде. Ярдәм иткәндер күрәсең! Без монда корсак сыпырып кына яттык та, хәзер тора да алмыйбыз.

– Резеда, син бөтенләй героиня безнең!
– Нинди герой инде. Соңгы поездга эләгеп калдым. Әни булу поезды китеп бара иде бит.
– Тапкансың бит әле, молодец! Әнә ничек тупырдап торган кызың бар. Әтисеннән дә бәхетле кеше юктыр.
– Әтисе юк.
– Ой, авырткан урыныңа тигән булсам, ачуланма.
– Юк, Айсылу, тимәдең. Йөрәк ярасы ул минем.
– Сөйлисең килсә – сөйлә! Килмәсә – юк. Сөйләсәң – бушанып китәрсең.
– Беләсеңме, бу баланың тууы – үзе могҗиза бит!
– 46 яшьтә бала табу – үзе бер тарих инде, ул җаным. Хатын-кызның сәламәтлеге 32 дә чамалы хәзер.

– Кызыбыз-җимешебез, ул чыннан да безнең мәхәббәт җимеше. 20 еллык мәхәббәт җимеше. Яратып йөргән кешем белән кабат 20 елдан соң очраштык. Кабат очрашуыбызга, табышуыбызга шатланып бетә алмадык. Мин бит бизнесвумен. Эш, бизнес дип гомер үтте. Ришаттан соң бер ир-атны да якын китермәдем. 20 елдан соң очрашырбыз дип кем уйлаган?!
– Кабат очраша башладыгызмы?
– Очраштык, шатландык. Балага узганымны белгәч, шаклар каттым. Сөенечемне әйтергә курыктым әле. Барыбер түзмәдем. Ришатка сөйләп бирдем. Ә ул... – Резеда күз яшьләренә буылды.
– Елама, сөтеңне бетерәсең.
– Ришат бала туасын белгәч, чыгып китте.
– Кит инде, булмас.
– Шулай. Кызымны үзем генә үстерәчәкмен. Ничек кенә үстерәчәкмен әле!

Стена буенда ятучы хатынның исеме Зарина бугай. Дәшми-тынмый гына ятты да платный бүлмәгә үк чыгып китте. Әлегә аның урыны буш. Ә менә барыня-сударыня кебек ятучы тагы бер туташның бер дә йөткерүе ошамый аңа. Туберкулез булмагае... Алай дисәң, мондый общий палатага кем яткырсын инде аны. Кемнеңдер кеме бугай, диләр. Алай дисәң аерым бүлмә бирерләр иде. Зарина чыгып китте бит.

Хатыннарны гына түгел, аларның балаларын көтеп алулары, ашатуларын күзәтү үзе бер кызык икән. Студент кыз башта баласын имезүдән бөтенләй баш тартты. Яшь инде, аңлап бетерми дисең. Әнә анда күрше бүлмәдә бер 40 яшьлек хатын баласын имезүдән баш тарткан, ди. Кырыкта да акыл кермәгәч, ничәдә керә икән ул?! Әллә 40та чыга ук башлый микән?

Каршы караватта яткан Земфираның баласын шулкадәр дәү. Менә Айсылуның кызы кечкенә генә булып туды. 
– Иң мөһиме – тусын, кеше итәм мин аны. Менә күрерсең, иң зур кыз булып үсеп җитәчәк минем Алия Ибраһимова, – дип кочаклап алды ул баласын. 
...Айсылу апаны алар мәчеттән эзләп таптылар. Дини гыйлемнәр алган, хәзер башкаларны укытып йөри икән.
Роддомдагы хәлләрне бәян иткәч, шаккатуын белдерде.
– Алия – үземнең кызым. Бала бит Аллаһ бүләге. Бала белән сату итмиләр, – диде ул. – Тукта, әле бер хатын Кадышево ягыннан булса кирәк, баласын калдырып чыгарга теләгән иде. Ире юк, студент кыз. Авыр булса, үземә кил дип тә чакырган идем. Башта баласын имезергә дә теләмәгән иде, аннан имезде бугай. Бик ачуланган идем үзен шул чак, барыбер калдырып чыккан микәнни? Аның фамилиясе Ибраһимова иде, әйе... Исемен хәтерләмим инде.
Илгизәрнең кулындагы өченче адрес та Кадышево бистәсен күрсәтә иде. Бәлки Ленаның әнисе шунда яшидер.

– Регина белән сөйләшергә буламы? – дип шакыды ул ишекне ачмагач.
– Мин – Регина
–1982 елда сез кыз бала калдырып чыктыгызмы?
– Әкрен, әйдәгез, монда сөйләшмибез. Иртәгә Мәскәү базары янындагы кафеда очрашабыз.

Ул арада булмады Регинаны дәшеп алдылар
– Хәзер киләм, – дип кычкырды ул. Китегез моннан, гафу итегез.
Икенче көнне билгеләнгән вакытка Регина соңармыйча килде. Кулында ниндидер язулар да бар иде.
– Әйе, мин кызымны калдырып чыктым
– Ник?
 – Балага узганымны белсәләр, әниләр өйгә кертми иде. Калдырып чыксам, балага яхшырак булыр дип уйладым.
– Кызыгыз Лена сезне эзли.
– Юк, сез эзләгән кыз минеке түгел. Өч көннән кире барып алдым мин үз кызымны. Беркая да җибәрмәгәннәр иде. Кире бирделәр. Вера Викторовна ышанды миңа. Үзенең дә баласын авыр вакытта тапканын әйтте. Менә карагыз, фотоларны алып килдем. Бу минем кечкенә чагым, монысы кызымныкы. Копия мин бит. Ярый кайтып алганмын. Әниләр булышты, башта әйтмәгән идем. Калдырганнны белгәч, шунда ук кире барып алырга күндерделәр. Бүген әни дә, әти дә юк инде.

– Ә кемнән качтыгыз?
– Бу хәлләрне беркем белми. Белүләрен дә теләмим.
– Ә кичә нишләп сөйләшергә теләмәдегез.
– Минем бит башка балам булмады. Хәзер Венераның балаларын карарга булышам. Кичә алар миндә кунакта иделәр. Венераның бу хакта белүен теләмим. Белсә, кичермәс. Бик ярата ул мине. Нечкә күңелле игелекле бала булып чыкты.

Кичерә алмастай хаталарны ничек эшләмәскә икән?! Бала белән ана арасындагы өзелмәс җепләрне ничек саклап калырга?! Бәгыреңнән өзелеп, кырык кылың тартылып яралган баланы ничек ташлап калдырырга була. 9 ай корсакта күтәргәннән соң, иртә-кич, көне буе аның белән сөйләшеп йөргәннән соң, бу адымга барып буламы? Әллә ул балаларын ташлап калдырырга уйлаган хатыннар бер генә тапкыр булса да дәү корсакларын сыпырып куймый микән! Соңгысына никтер ышанасы килми. Юлда барганда журналист кызның ишеткәннәрдән башы тубал булды. 

Уйлары белән күптән түгел барып кайткан балалар йортына кереп чыкты. Ташлап калдырылган балалар күпме! Барып карагыз әле бер! Балалар йортларында күбесе тилмереп әниләренең килүен көтә. Күке әниләр, ятим ташландык балалар – гомер юлында адашканнар, югалтышканнар күпме?! Гомер буе табалмыйча тилмереп, теге дөньяга авыр таш белән китеп баручылар да бар бит.

Дүртенче адрес Казан янындагы бер районнан иде. “Авыл апасы, ничек сак кына сөйләшергә сүзләр табасы”, –дип әйтеп куйды Илгизәр үзе дә сизмәстән. Авылга керүгә үк бер апа очрады.
– Исәнмесез, Фагыйлә апа Ибраһимова бу авылда яшиме? Аның кыз баласы бармы?
– Әнә аргы урамда тора, беренче йорт. Кызы юк аның, ике улы гына бар.

Дәвамы бар.

Фото: https://unsplash.com/