Идиотизм (Кара юмор)

– Бу уку елына татар теле укытучыларының фәлән проценты кыскартылырга мөмкин, сез моңа ничек карыйсыз?

– Уфада 35 мең татар баласыннан 4 меңе генә татар телен өйрәнә. Сез нәрсә уйлыйсыз?

– Казанда... меңе генә... ничек карыйсыз...

Мин бернәрсә дә уйламыйм.

Сез бу сорауларны нигә миңа бирәсез, дип уйлыйм.

Ник үз җитәкчеләрегезгә бирмисез? Шул өлкәдә эшләгән кешеләр буларак ник үзегезгә бирмисез?

Шушы кешеләрнең күплеген исәпкә алам да мин аларны паразитлар дип уйлыйм. Минем җилкәмдә үз проблемаларын хәл итәргә маташучылар. Мин бүтәнчә уйлый алмыйм. Чөнки миндә кара юмор эшли.

Кара юмор...

Телләр мәсьәләсенә кагылышлы сорау Путинның авызыннан чыгу белән, бер мәкалә язган идем. Бу нәрсәнең ничек башланып, нәрсәләр белән бетү мөмкинлеге турында. Әйбәт язма иде ул. Кайбер депутатларыбыз, шуны күтәреп: «Менә татар язучылары сезнең сүзне ничек кабул итте?!» – дип, нәрсәгәдер ирешергә дә теләп караганнар иде. Тик аларны күтәреп алучы булмады. Иң халыкчан депутатлар да халык таянычыннан башка бер тиен дә тормый. Халык өчен эшләргә кирәк вакытта халык үзе дә нәрсәдер эшләргә тиеш.

Мин шушы язманы интернетка да куйган идем. Татар теле укытучылары еш йөри торган урыннарда күренсен дип, реклама да биргән идем. Тик аны укучы да, лайк куючы да булмады бугай. Аннан соң да язмаларым бик күп булды. «Шәһри Казан» газетасында чыгып торды. Тик аларны укучылар саны артык күп булмады бугай. Минем милләтем, татар теле мәсьәләләренә караганда, кемнең кемгә кияүгә чыгып, кемнең кемнән бала табуы белән ныграк кызыксынды.

Татар теле укытучылары да бар. Интернетта күзәтү мөмкинлеге бар – шунысы җайлы. Тик бу күзәтү бәхет китермәде – минем язмалар бер татар теле укытучысын да кызыксындырмады. Кызыксынганнарын да минем язмалардагы хәреф хаталары кызыксындырды. Теге сүз тегеләй языламы, бу сүз болай языламы, дип, алар озак вакытлар буена фикер алышырга сәләтле иде. Ә туган тел мәсьәләсенең Россиядә куелышы... Бу мәсьәлә укытучылар арасында бөтенләй актуаль түгел икән дигән тәэсир калдырды.

Мин – язучы. Татар әдәбияты турында сүз кузгалса, иң беренче мин чәчрәп чыгачакмын. (Тел турында сүз булганда да мин чыктым.) Чөнки әдәбиятка мин битараф түгелмен. Ул минеке. Ә сез, татар теле укытучылары, сезнең кайсыгыз чәчрәп чыкты? Сезнең кемегез канәгатьсезлек белдерде? Кемегез минем иңдәшем булды?

Татар телен яклап, пикет кебек нәрсә ясадылар. Анда да шул мескен пенсионерлар, язучылар, журналистлар күзгә чалынды. Ә татар теле укытучылары юк иде. Сез үз фәнегезгә шул дәрәҗәдә битараф кешеләрмени? Әллә сезнең өчен язучылар, дояркалар, скотниклар һәм башка һөнәр ияләре йөрергә тиеш дип уйлыйсызмы?

– Бу уку елына татар теле укытучыларының фәлән проценты кыскартылырга мөмкин, сез моңа ничек карыйсыз?

– Уфада 35 мең татар баласыннан 4 меңе генә татар телен өйрәнә. Сез нәрсә уйлыйсыз?

– Казанда... меңе генә...

Бу сорауларга ник башкалар җавап бирергә тиеш дип уйлыйсыз сез?