Ир-атларда бу авыру күбрәк күзәтелә

Төгәл саннарны берәү дә әйтә алмый, чөнки бик күпләр, кеше сүзеннән куркып, табибларга мөрәҗәгать итми, дәваланмый, ди Идел буе федераль округының баш балалар неврологы, КДМАның балалар неврологиясе кафедрасы мөдире Елена Морозова. Шулай ук ялгыш куелган диагнозлы пациентлар да бар икән.

Бүген бөтен дөньяда эпилепсия белән авыручылар көне билгеләп үтелә. Чөнки Җир шарында бу чирдән 50 миллионга якын кеше интегә дип исәпләп чыгарылган. Баш миенең ниндидер бер өлешенә зыян килү белән бәйле бу авыру турында сөйләгәндә, аңны югалтып, авыздан күбекләр китү күзәтелгән өянәкләрне күз алдында тотабыз. Әмма эпилепсиянең 60тан артык төре күзәтелә, авыруның чагылышлары да төрле булырга мөмкин. Чирнең күпчелек билгеләрен ата-аналар хәтта күрмәскә яки аларга игътибар бирмәскә дә мөмкин. 

Нигездә, бу авыру бала чакта башлана һәм өлкән яшькә күчә. Әмма эпилепсияне дәвалап булмый дип уйлау ул – ялгышлык, ди табиблар, 70 процент очракта өянәкләрне туктатып була. Табибларга күренмәгән очракта исә, авыруның чагылышлары үзгәреп, көчәюе, ешаюы ихтимал. Күп очракта эпилепсия китереп чыгаручы сәбәпләр булып, генетик үзгәрешләр (әмма нәселдә бу авыру кемдәдер булырга тиеш дигән сүз түгел), ниндидер инфекцияле яки башка авырулар нәтиҗәләре, җәрәхәтләр тора. Ир-атларда бу авыру хатын-кызларга караганда ешрак күзәтелә. 

Гомумән алганда, эпилепсия белән бәйле ялгыш фикерләр бик күп. Табиб-невролог, эпилептолог Дмитрий Морозов аларны атап китте. Әйтик, бу авыру белән тулыканлы тормыш алып барып булмый, кешенең акылы зәгыйфьләнә, ул психик яктан нормаль булмый дип уйлау дөрес түгел. Эпилепсия белән чирләүче хатын-кызга бала табарга ярамый дию дә ялгышлык.

Шулай ук эпилепсия өянәге вакытында кешенең телен йотарга яки аны тешләп җәрәхәтләргә мөмкин, шуңа күрә аның теш арасына нинди дә булса предмет кыстырырга кирәк, дигән фикерләр дә дөреслеккә туры килми. Авыручыга да, ярдәм итәргә теләүчегә дә бу зыян гына салырга мөмкин. Бу очракта кешене яны белән яткырырга, аның тирәсеннән җәрәхәтләргә китерә торган әйберләрне ераккарак күчерергә, кешенең баш астына йомшак әйбер салырга кирәк. Күпчелек очракта өянәкләр 4-5 минут эчендә тукталачак. Хәтта ашыгыч ярдәм чакыру да бу очракта кирәкми, ди табиблар. Алар авыручыга берничек тә ярдәм итә алмаячак. Эпилепсия белән авыручыга неврологка мөрәҗәгать итәргә һәм тиешле дәвалау алырга кирәк.