Апрельдә бакчада нәрсәләр эшләргә?

Чүп-чардан арындыру
Иң элек территорияне җыештырырга кирәк: узган елгы яфракларны, корыган ботакларны һәм башка чүп-чарны җыеп түгәргә. Бу, участокны чистарту белән бергә, үсемлек калдыкларында кышлаган авырулар һәм корткычлар таралуны да булдырмый калырга ярдәм итә.

Туфракны әзерләү
Әгәр кишәрлектә грунт артык тыгыз булса, үсемлек тамырларына кислород барып җитсен өчен, аны йомшартырга кирәк. Әмма башта туфрак өлгергәнме икәнен тикшерегез. Дымлылыгын гади ысул белән дә билгеләп була: туфракны учыгызга алып кысып карагыз, кечерәк кисәкләргә таралса, өлгергән дигән сүз. Таралып китсә – җире коры, ничек бар, шул килеш калса – артык дымлы. Кирәк булганда, туфракка известь яки агач көлен кертергә кирәк.
Апрель – органик һәм минераль ашламалар кертү өчен иң яхшы чор. Компост, черемә яки комплекслы ашламалар туфракны кирәкле туклыклы матдәләр белән баетырга ярдәм итә. Ләкин ашлама артык күп булса, ул үсемлекләргә зыян китерергә мөмкин.

Орлык чәчү
Орлыклар һәм рассадаларны әзерләү турында да онытмагыз. Рассада өчен орлык чәчмәгән булсагыз, хәзер аның нәкъ вакыты. Апрельдә кишер, редис, петрушка һәм суган кебек суыкка чыдам культураларны утырта башларга мөмкин. Алар көчле булмаган кырауларга бирешми.

Орлык суганын да апрельдә әзерлиләр. Сатып алганда аның зурлыгына игътибар итәргә кирәк. Иң оптимале – 2 сантиметр чамасы булганы. Әгәр ул зуррак булса, кыякка китә. Баш чыгармасын өчен, аны утыртыр алдыннан бер атна бүлмә температурасында җылытырга кирәк. Өйдә 25 градус җылы булырга тиеш, яки инде радиатор янында тотыгыз. Утыртканда «муен»ының коры өлешен «җилкә»сенә кадәр кисеп алыгыз: монда сүз суган саклаганда калдырыла торган 5 сантиметрлы суган орлыгы турында бара. 

Орлык суганын зарарсызландыру да мөһим. Аны 10-12 сәгать бүлмә температурасындагы суда яки бакыр купорос эремәсендә тотыгыз (10 литр судагы бер чәй кашыгы бакыр купоросы). Марганцовка эремәсе дә ярый: 10 литр суга 2-3 грамм; яки биофунгицид эремәсе (Баксис, Ж; Фитоспорин М һәм башкалар). Утыртканнан соң, түтәл өстендә валик яки такта белән тәгәрәтеп алыгыз, күп кенә тәҗрибәле бакчачылар шулай эшли.
Теплицада, җир эрегәч, укроп һәм петрушка чәчегез. 
Бәрәңгегез базда булса, апрельдә аны утыртуга әзерләргә кирәк. Баздан чыгарып, җылыга куегыз.

Гладиолус бүлбеләре ни хәлдә?
Апрельдә георгин һәм гладиолус суганчаларын да карап куярга кирәк. Аларны 1 процентлы марганцовка эремәсендә (20-30 минут) яки антибиотик эремәсендә (бер тәүлек) зарарсызландыралар. Дәлияләрне, иртәрәк үсеп чәчәк атсыннар өчен, җиргә утыртырга мөмкин. Гладиолусларны әлегә бүлмә температурасында тотыгыз. 

Агач-куаклар турында да онытмагыз
Яз көне агачлар һәм куаклар уяна башлый, һәм алар аерым игътибар сорый. Әгәр ботакарын мартта кисәргә өлгермәгән булсагыз, апрель башында эшләргә соң түгел әле. Корыган, зарарланган һәм авыру ботакларын кисеп ташлагыз. Киселгән урынга бакча сумаласы яки махсус паста сылагыз.

Агачларда бөреләр ачылганчы, авырулардан профилактик эшкәртү үткәрегез. Баксис, Ж; Фитоспорин-М, Ж кебек биологик препаратларны,  бакыр купоросы эремәсе кебек халык чараларын кулланырга мөмкин. Бу үсемлекләрне гөмбәчек авыруларыннан сакларга ярдәм итәчәк.

Җимеш агачлары кәүсәләрен дә агартасы була. Бу агачларның кайрысын кояш нурларыннан, шулай ук температура сикерешеннән саклый. Моның өчен 2 килограмм известькә 100 грамм бакыр купоросы кушып, шуңа 20 грамм җилем өстәргә кирәк, аннары бу ингредиентларны 10 литр суга салып эретегез.
Апрельдә агачлар һәм куаклар актив үсә башлый, шуңа күрә аларны тукландыру зарур. Яшел массаның үсешен стимуллаштыру өчен мочевина яки аммиак селитрасы кебек азотлы ашламалар кертегез. Шулай ук тамыр системасын ныгыту өчен, калий һәм фосфор булган комплекслы ашламалар кулланырга мөмкин.

Дилбәр Гарифуллина әзерләде.

Фото: ru.freepik.com