Бәрәңге белән янәшә чия яки алмагач утыртмагыз, чөнки...

Ә сез яшелчәләрнең бер-берләрен “яратмауларын” белә идегезме?
Бу яктан бәрәңге аеруча ачык мисал булып тора. Ул үзенең иң якын “туган”нарыннан – томат, борыч һәм баклажаннан күчә торган фитофторга бирешүчән генә түгел, ә кабак һәм көнбагыш кебек башка үсемлекләр белән “күрше”лектән дә интегергә мөмкин. Әгәр бәрәңге белән янәшә чия яки алмагач үсә икән, яхшы уңышка исәп тотарга кирәкми — бу агачлар аның үсешен киметәчәк.

Әмма бәрәңге уңышына уңай тәэсир итә торган  күршеләр дә бар. Мәсәлән, бу яшелчә суган, чөгендер, салат, кәбестә, ә бигрәк тә кузаклылар (борчак һәм фасоль) белән янәшә яхшы үсә. Бу үсемлекләр туклыклы матдәләрне туфракның төрле катламнарыннан ала. Өстәвенә, суган һәм укроп корткычларны куркыта торган исле матдәләр бүлеп чыгара, ә кузаклыларның тамырлары, корыганнан соң, туфракны азот белән баета, ә бу бәрәңгегә файда гына китерә.

Томатларга килсәк, ул виноград белән янәшә үсә алмый. Ә менә фасоль белән барлык үсемлекләр, шул исәптән җиләк-җимеш культуралары да бик яхшы күршеләр санала. Бу фасольнең, туфракның уңдырышлылыгын арттырып, азот туплавы белән аңлатыла. Кура җиләге дә азотны фиксацияләү сәләтенә ия, гәрчә тамырларында төерчекләр барлыкка китермәсә дә. Өстәвенә, еш су сибү нәтиҗәсендә аның күршеләренә өстәмә дым эләгә. Бердәнбер минус – үсүгә омтылыш: әгәр карлыган куагы кура җиләге куаклыгына эләксә, ул исән кала алмаячак диярлек. Кура җиләгенең агрессив таралуын булдырмас өчен түтәл кырыйларына киртәләр куялар, мәсәлән, аны шифердан яки пластиктан ясарга була.