Аерып җыябыз, калганын яндырабыз!

– Европада, Америкада чүп мәсьәләсе күптәннән хәл ителгән инде. Аларда 600гә якын мондый завод бар. Бер кызым – Германиядә, икенчесе Америкада яши, мин аларның чүп җыю системасы белән һәрвакыт танышып торам, – ди белгеч.

Әхмәт Мәзһәров сүзләренчә, Германия, Швейцария, Даниядә һәр хуҗалык чүпне аерым җыя. Өйләренең беренче катында чүп өчен махсус бүлмә бар. Анда җиде-сигез контейнер тора. Халык ризык калдыкларын, батареялар, терекөмешле лампалар, кәгазь, пластик, пыяланы (төсле һәм үтә күренмәлегә) бүлеп җыя. Менә шулардан калганны гына яндыралар. Чүпне яндырудан электр энергиясе, җылылык алалар. Американың Лос-Анджелес шәһәрендә чүпне ике генә контейнерга җыю каралган. Соңыннан калдыкларны акчага мохтаҗ кешеләр сортларга бүлә. Моның өчен аларга сәгатенә сигез доллар акча түлиләр. Әхмәт Мәзһәров Швейцария мисалында төзеләчәк Казан кырыендагы заводны да халык өчен зыянсыз дип белдерә.

– Чүп яндыру заводы берничек тә атмосферага диоксин кебек зарарлы матдәләр бүлеп чыгармый. Заводка караганда, Самосырово кебек чүплекләр тоту, бакча башында чүп яндыру күпкә зыянлырак. «дача»сында абзый бер тапкыр шланг яндырып һаваны пычратса, завод ел әйләнәсендә шуның кадәр газ бүлеп чыгара. Самосырово чүплегендәге калдыклар да һаваны, туфракны агулап череп ята. Кайвакыт алар да, янып китеп, әшәке диоксин бүлеп чыгара. Ә заводта бу зарарлы матдәләрне актив күмер үзенә сеңдереп бара. Чүп заводының зарары Казанда актив эшләүче «Оргсинтез» ширкәтенең бер өлешенә генә тиң, – ди Әхмәт Мәзһәров.

Халыкны академик чүпне аерым җыярга өндәде, аеруча батареяларны ыргытмаска, махсус урыннарга тапшырырга кушты. Аларны Уралда урнашкан заводлар эшкәртеп, зарарсызландыра икән.

Алисә Шәрәфиева