«Иң зур бүләк бер кисәк ипи булды»

«Гомернең яшьлеге гаҗәеп матур. Яшьлектә һаман алга омтыласың, хыяллар артыннан чабасың. Олыгая төшеп, егәрең кими башлагач, үткән тормышыңны искә аласың, узган юлларыңа борылып карыйсың да уйга чумасың...» Рафаэль Ишморатов белән очрашкач та, без аның әнисе - әлеге юлларны язып калдырган Татарстанның һәм Россиянең халык артисты Рәшидә Җиһаншина турындагы хатирәләрне яңарттык.
- Рафаэль абый, әниегез заманында ил белән идарә итүче Екатерина патшабикә ролен дә, дөньяны авызлыклый алмавына чыдый алмый йөрүче Клеопатра ролендә дә уйнаган артист. Үзе дә театрда узган 60 елның 12сен директор булып эшләгән кеше. Сәхнәдә һәм тормышта бу рольләрне, вазифаны башкару өчен бераз кырыслык та кирәк булгандыр. Гаиләдә дә сизелә идеме ул кырыслык?
- Кирәк чакта, өйдә әни бик кырыс та була белде. Үзебездә яман гадәтләр булдырмаска әни ярдәм итте. Без тәмәке белән шаярырга да әнидән курка идек. Бервакыт ишегалдында карта уйнап утырабыз. Арада «жулик» дип йөртелгән малайлар да бар. (Мин аларның барысын да ота торган идем.) Әни безнең карта уйнаганны күреп алган да каеш тотып чыккан. Шунда барыбызга да каеш эләкте. Шул чакта берсе дә аңа сүз әйтмичә, таралышып бетте. Шул ук вакытта мәрхәмәтле дә иде әниебез. Үзебезнең яисә янәшә йортта яшәүче мохтаҗ балаларга да ярдәм итте ул. Соңыннан аларның кайберләренә эшкә дә урнашырга булышты.
- Сугыш афәте сезнең гаиләне дә читләтеп үтмәгән. Әтиегез язучы Риза Ишморатны яу кырына озаткач, Рәшидә апага ике бала белән калу җиңел булмагандыр.
- Сугыш вакытында безнең фатирда Украинадан эвакуацияләнеп килгән гаилә яшәде. Йортыбыз мич ягып җылытыла. Аның җылысы җитәрлек булмый. Әнинең кичләр буе, шул мич каршына басып, рольләр ятлавы бүгенгедәй күз алдында. Ул русчадан татарчага фильмнар тәрҗемә итү белән дә шөгыльләнде. Без бәләкәй чакта аның ничек эшләгәнен күреп үстек. Аннары икебез дә әни янында театрда еш була идек. Бервакыт әни спектакль уйнаганда, мин энем Рөстәмне сәхнә артында карап торырга тиеш идем. Ул ничектер кулымнан ычкынып китте дә, сәхнәгә чыгып, әнинең итәгенә барып ябышты. Ярый әле пәрдәне тизрәк ябып куйдылар.
- Әниегез сезне нинди бүләкләр белән сөендерергә яратты?
- Базардан тәмле ризыклар да алып кайткалый иде. Әмма безнең өчен иң зур бүләк бер кисәк ипи булды.
- Канатларны каера ул аерылу газаплары, диләр бит. Әти-әниегезнең аерылышуын сез ничек кичердегез?
- Әтинең сугышта чакта бер хатын белән яшәгәнлеген белгәч, әни аерылышырга булды. Без, билгеле инде, моны авыр кичердек. Әмма алар сөйләшкәнчә, мин әти янында яши башладым. Әни янына барып йөрдем. Ул Илдар исемле кешегә кияүгә чыкты. Аның да үз кызы ияреп килде. Әмма Илдар абый авырып үлеп китте. Мине үз өебез ныграк тартты, шуңа күрә әни янына кире кайттым. Әти язучы Рәисә Ишморатовага өйләнде. Аларның улы Фәрит - Дания Нуруллинаның ире иде. Ләкин ул кыска гомерле булды. Без барыбызның да туган көннәрен әтинең гаиләсе белән бергә үткәрә идек. Әти белән әни бер-берсенә үч сакламады.
- Рәшидә апа Югары Совет депутаты буларак та кешеләргә ярдәм иткән. Пенсиягә чыккач та, өйдә тик кенә утырмаган.
- Ул «Инсаният» труппасы оештырып, өлкән артистлар белән спектакльләр куйды. Мохтаҗларга ярдәм итте. Пьесаларын да өлкәннәр өчен махсус үзе язды. Биш китабы дөнья күрде.
- Иҗат белән шөгыльләнү берәрегезгә күчмәдеме?
- Рөстәмдә бар андый сәләт. Бәләкәй чагында беренче мәртәбә «Кыстыбый, өчпочмак һәм пәрәмәч» дигән әкият язып әнигә күрсәткәч, ул аңа ошаган иде. Шунда: «Молодец, кыймылдарга кирәк», - дип куйган иде. Ул хәзер дә журналларга язып тора.
- Улыгыз Айратның сәнгать юлыннан китүенә Рәшидә апа бик сөенгән иде.
- Әйе, ул аңа аеруча игътибарлы булды. Айрат музыка белән шөгыльләнә башлагач, аңа кларнет алырга акча бирде. Ул аны Париждан алып кайтты. Аннан соң әни Айратны театрның оркестрына да урнаштырган иде. Әмма ул чит илгә китеп барды. Сеңлесе Суфияның кызы Юлия Җиһаншинаның да сәхнә кешесе булуына һәм үзенең фамилиясен дәвам итүенә куанды әни.
- Рәшидә апаның йөрәге соңгы көннәренә кадәр «театр» дип типкәнен беләбез.
- Гомеренең соңында ул үзен театрга алып баруыбызны үтенде. Әмма анда керергә хәле юк иде инде. Машина белән театр тирәли әйләндерергә кушты. Шунда озак кына театрга карап торды. Бу аның яраткан театры белән хушлашуы иде.
- Быел Рәшидә Җиһаншинаның тууына 100 ел тулу билгеләп үтеләчәк. Ул чара алдыннан үзегездә нинди планнар бар?
- Иң элек әнинең кабер ташын яңартырга исәпләп торабыз. Аннары әни турында берәр документаль фильм төшерелсә, бик әйбәт булыр иде...
Иң мөһим һәм кызыклы язмаларны Татмедиа Telegram-каналында укыгыз
-
3 февраль 2023 - 08:57Гомер буе кешедән качып очраштык Мине бер сорау борчый. Бәлки сез бу сорауга җавап бирерсез. Әйтегез әле, ярату – гөнаһмы ул? Кешегә гашыйк булып, аны яратып яшәү начар гамәлме?12601
-
2 февраль 2023 - 16:00Руслан Дәминов: "Соңгы тапкыр зур сәхнәдә 60 яшьлегемә оештырган юбилей концертымда җырладым" Татарстанның атказанган артисты Руслан Дәминовның бүген туган көне! Мәртәбәле җырчыбызга 74 яшь тулды. Туган көне белән котлап шалтыратсам, аның бассейннан кайтып килеше! Гадәттәгечә, якташлар якынлыгын тоеп, шаярып сөйләштек.48702
-
2 февраль 2023 - 15:27Шаляпин яши Казанында җыр булып һәм һәйкәл булып Рөстәм Миңнеханов карары нигезендә, дөньякүләм танылган опера җырчысы Федор Шаляпинның тууына 150 ел тулуга багышланган мәдәни чаралар республикада ел дәвамында алып барылачак.37301
-
2 февраль 2023 - 14:22Даун синдромлы кызларын үзләренеке түгел дип уйлап ДНКга биргәннәр Чаллыда яшәүче ирле-хатынлы Даун синдромы куелган кызларын үзләренеке түгел дип яшәгән.107102
-
2 февраль 2023 - 14:01Фәрит Мөхәммәтшин республиканың көньяк районнарында эш сәфәрендә Бүген ТР Дәүләт Советы Рәисе Фәрит Мөхәммәтшин республиканың көньяк районнарында эш сәфәрендә. Көннең беренче яртысында ул Аксубай районында булды, анда капиталь ремонттан соң ачылган үзәк район хастаханәсен карады, медицина хезмәткәрләре һәм пациентлар белән аралашты, шулай ук район советының хисап сессиясендә катнашты.88700
-
2 февраль 2023 - 13:23Дустым яраткан кешесеннән кыйналып яшәде Якын дустымның тарихы турында бәян итәргә булдым. Айсылу (исемен шулай дип әйтик) яшьли ятим калды. Әтисен 12 яшендә югалтты, әнисе яман чирдән киткәндә, Айсылуга 15 яшь иде. Ул инде 9нчы сыйныфтан соң эшләде, мөстәкыйль булып үсте.175002
-
2 февраль 2023 - 11:20Петуниягез “кабарып”, матур булып үссен дисәгез... Иң элек сыйфатлы орлык сайларга кирәк. (Бу һәр үсемлеккә дә кагыладыр, мөгаен). Агрофирмалардан булган орлыкларга өстенлек бирегез. Алар чагыштырмача кыйммәтрәк тора, әмма гадәттә эшкәртү аша узган һәм капсулага ия була.69401
-
2 февраль 2023 - 10:31Рөстәм Миңнеханов юлларда кеше һәлак булуның өч төп сәбәбен атады Татарстан Президенты Рөстәм Миңнеханов Татарстан юлларында юл-транспорт һәлакәтләрендә үлүчеләрнең өч төп сәбәбен билгеләде. Бу хакта ул Татарстан Республикасы Министрлар Кабинетының һәм Татарстан Республикасы буенча Эчке эшләр министрлыгының уртак утырышында хәбәр итте. Утырышның төп темасы - Татарстан Республикасында юл хәрәкәте иминлеген арттыру, юл-транспорт һәлакәтләрен һәм аларның авыр нәтиҗәләрен киметү чаралары.26900
-
2 февраль 2023 - 10:03«Хәзер балаларга мәктәптә укыганда ук, Мәскәүдән фатир алып куялар», яки биш мәчетле Сафаҗай авылында күргәннәр Түбән Новгород өлкәсе Сафаҗай авылына сәяхәтебез Россия мөселманнары Диния нәзарәте үткәргән “Фәезханов укулары”на бәйле булса да, авылның иңләп-буйлап йөрергә, уңган-булган кешеләре белән аралашырга, мәктәбен-базарын һәм мәчетләрен күреп кайтырга да өлгердек.37326
-
2 февраль 2023 - 09:14Әти-әни сөйгәнем белән кавыштырмады Әти-әниләрнең яшьләр тормышына кысылуы, мәхәббәтләренә аяк чалулары турында гел язып торалар. Миндә дә булды андый хәл. Күп еллар үтсә дә, искә алып язарга булдым әле. Күпме сулар акса да, онытылмый, күңелемдә истәлек булып саклана ул.200612
-
2 февраль 2023 - 09:00Нияз Җәләлов: "Укымыйча да җырчы булып була" Нияз Җәләлов – 42 яшендә сәхнәгә чыгып танылган җырчы. “Кило ярым перәннек” җыры үзе генә дә ни тора! Бүген популярлыгы бераз кимесә дә, иҗат итүен дәвам итә.85104
-
1 февраль 2023 - 15:26Ленар Зәйнуллин: "Театрга гашыйк тамашачы фикеренә колак салабыз” Татарстан Республикасы Мәдәният министрлыгының йомгаклау коллегиясенең киңәйтелгән утырышында Милли мәдәниятләр һәм гореф-гадәтләр елының тантаналы ачылышы булды. “Казан Экспо” залында үткән чарада Г.Тукай исемендәге Әтнә Татар дәүләт драма театры артистлары “Сабан туе” күренешен күрсәтте.42500
-
1 февраль 2023 - 14:43"Акчасы булганнар немец машиналарын ала, булмаганнар - үзебезнекен..." Яңа машина сатып алучыларның саны 60 процентка азайган. «Автостат» аналитик агентлыгы хәбәр иткәнчә, бигрәк тә премиум-класслы автомобильләр аз сатыла башлаган. Элек ул гомуми машина базарының 10 процентын тәшкил итсә, узган ел ахырына аның өлеше 3 процентка кадәр кимегән.54900
-
6 октябрь 2022 - 13:44Бахчасарай авылы. Кырымныкы түгел.
-
3 февраль 2023 - 08:36Без имениЧит жир ул чит ил,а север ул уз илен,нишлэп ул чит жир булсынӘти-әни сөйгәнем белән кавыштырмады
-
3 февраль 2023 - 08:34Без имениЭ нигэ Казанда гына, Татарстан буенча тугел, андый парларны куп дип белэлэр ме эллэ, минем кайнатам белэн кайнанам бергэ 64 ел гомер итэлэр, Ходай куп курмэсен. Исэн-сау ,тигезлектэ яшэргэ язсын аларга .Гаилә юбилейларын билгеләп үткән парларны акчалата бүләк көтә!
-
3 февраль 2023 - 08:29Без имениКоткэн идем бу информацияне, чонки егетебез катнаша, анын жинуен хэм барысынын да имгэнмичэ кайтуларын телимКөрәш буенча Татарстан беренчелегенең беренче парлары билгеле
-
3 февраль 2023 - 00:05Без имениБик дөрес сүзләр, 50 яшендә узенэ иптәш тап дигән сүз дә дөрес түгел, ир карап яшэгэнче рәхәтләнеп узен генэ торуына ни житэ, тынычлыгынны бызып, узен теләгән вакытта торасын, ятасын, нэрсэ телисен шуны ашыйсың, әллә нинди ирләр була, тәмле итеп пешергэн ризык ны да тэмле булган дип ашый да белми кайсы берсе агач телле булалар, шуңа күрә уз кадереңне узен белеп ялгыз яшэуе якшырак тыр минем чэ, алдан язганнар га җавап сез апасын әнисен тыңлаган булса дигэн сез ике тапкыр кияудэ булган бит инде, уз узенне карап тынычлыкта яшэргэ насып булсынБалам юклыгына үкенмим
-
2 февраль 2023 - 23:19Без имениНияз молодец,хоть бер кешелекле артист бар икэн.Рэхмэт яусын жылы энгэмэн очен!Эльмира Сөләйманова вафатына 40 көн: "Сезне күргәч, Эльмирам кайткан кебек булды"
-
2 февраль 2023 - 18:38Без имениКуптэн басылган язма булса да,минем шикелле хэзер генэ укучылар да булырга момкин.Авторның фикерлэре,китергэн мисаллары белэн тулысынча килешэм.Тик берсе белэн бэхэскэ керэм:бала Аллаһ булэге.я табаласын я юк.ботен кеше дэ чит баланы тэвэкэллэп тэрбиягэ алалмый.шуна да узен очен табарга булган дип кеше йорэген бозу ярамый,алын артлы абортка чапкан булса,ник тапмадын дияргэ момкин.Аллаһ бирмэсэ табып булмый жэмэгать.Балам юклыгына үкенмим
-
2 февраль 2023 - 17:52Без имениПилмэ тугел, Пильна районы. Сафажэйдэ Пильнэй дип сойлилэр.«Хәзер балаларга мәктәптә укыганда ук, Мәскәүдән фатир алып куялар», яки биш мәчетле Сафаҗай авылында күргәннәр
-
2 февраль 2023 - 12:16Без имениБыл, видел - восхищаюсь!«Хәзер балаларга мәктәптә укыганда ук, Мәскәүдән фатир алып куялар», яки биш мәчетле Сафаҗай авылында күргәннәр
-
2 февраль 2023 - 10:26Без имениБула ди шул андый хэллэр, йорт иясе хулиганить итэ, бер танышым сойлэгэне исемэ тоште: ире ойдэ булмаганда бу яшь хатынга килеп кочаклап китэ торган булган, артыгы булмаган боларнын, бер кон бу хатында иптэш кызы кунган, иртэн торгач ,эйтте ди, ник кисэтмэден, сездэ бит йорт иясе бар икэнен, тонлэ минем янга килде дигэн"Җен хатыны" (Дамир Бәдриев)
-
1 февраль 2023 - 22:32Без имениБик шәп! Әйбәт барып чыксын!“Кырык дүртнең май аенда” фильмына кастинг узачак
-
1 февраль 2023 - 12:49Без имениКонкретно гына сорауга бер җавап юк. Боталагансыз да боталагансызРәгаиб кичәсен ничек уздырырга?
-
31 гыйнвар 2023 - 15:22Без имениИиии балакаем,3 нчесенэ 1 яшь кенэ тулган бит....План тутырам дигэн кебек...Танылган алып баручы Илмир Ямалов дүртенче тапкыр әти булды!
-
1 февраль 2023 - 11:51Камал исемендәге Татар дәүләт академия театры актеры Илтөзәр Мөхәммәтгалиев: "“Шуны уйныйсым килә!” – дип, артист чатырдап торырга тиеш" Илтөзәр Мөхәммәтгалиев таланты киңкырлы. Сәхнәдән тыш, телевизор экраннары аша да халык күңеленә күпер сузарга өлгерде. Шәхсән үземә шигъриятне аңлавы, шигырьләр аша йөрәкләргә матурлык салуы белән дә якын.61701
-
17 гыйнвар 2023 - 11:28Ринат Таҗетдинов: «Дүрт бертуганымны җирләргә туры килде» Заманында СССРның халык артисты Шәүкәт Биктимеров аның яшь чагында ук: “Бу егет безнең театр өчен туган”, - дип бик дөрес әйткән. Әнә шул талант иясе – Татарстанның һәм Россиянең халык артисты, Г.Тукай исемендәге һәм СССРның дәүләт бүләге иясе Ринат Таҗетдиновка гыйнварның беренче көнендә 85 яшь тулды.260501
-
23 декабрь 2022 - 09:55Миләүшә Айтуганова: “Татарстанда кино өлкәсенең үз инфраструктурасы юк” Бүген Татарстан киноиндустриясендә яңа сулыш ачылды кебек. Фильмнар да, сериаллар да төшерелә, кайберләре прокатка да чыга, кыскасы, әлеге юнәлеш үзенең тормышы белән яши.514801
-
2 февраль 2023 - 14:01Фәрит Мөхәммәтшин республиканың көньяк районнарында эш сәфәрендәБүген ТР Дәүләт Советы Рәисе Фәрит Мөхәммәтшин республиканың көньяк районнарында эш сәфәрендә. Көннең беренче яртысында ул Аксубай районында булды, анда капиталь ремонттан соң ачылган үзәк район хастаханәсен карады, медицина хезмәткәрләре һәм пациентлар белән аралашты, шулай ук район советының хисап сессиясендә катнашты.88700
-
3 февраль 2023 - 10:07ИлГәрәй: "Безнең яңалыгыбыз бар!" Җырчы ИлГәрәй хатыны Айгөл белән фотосессия үткәргән.3200
-
27 гыйнвар 2023 - 08:45Каен бөресе, нарат каерысы җыеп калыгыз! Кышын табигать йоклый дибез. Ялгышабыз!... Табигать ел әйләнәсе кешелекнең саулык сагында. Дару үләннәрен иртән яздан алып, соңгы көзге җимеш өлгергәнче генә җыялар дигән фикер дә дөреслеккә туры килми. Кайбер дару үләннәрен нәкъ менә кышын җыярга кирәк тә.206702
-
27 гыйнвар 2023 - 09:37"Акылым белән каршы килсәм дә, иреннәрем карыша алмады. Балага уздым..." Ирем белән дүрт ел яшәп, балага уза алмадым. Бар да яхшы, ул – әйбәт ир, мин аны яратам, ләкин түшәктәге тормышыбыз барып чыкмады кебек. Чөнки иремнең моңа исе китмәде, ә мин һәрвакыт назга тилмердем, сусадым. Үзенә бу хакта әйтеп карадым, ләкин файдасы булмады.370825
-
27 гыйнвар 2023 - 10:44Паспорты да, ковидтан прививка ясатуына справкасы да бар, яки бомжлар кайдан барлыкка килә? 2017 елның җылы көзе иде. Маяковский урамы буенча ашыкмый гына йөрүем. Шулчак ике катлы иске йортка күзем төште. Таушалган, күп кенә тәрәзәләре инде ватылган, ишегенә “Керү катгый тыела” дип язылып куйган...144502
-
27 гыйнвар 2023 - 13:44Әнвәр Нургалиевның хатыны Ирина: "Әнвәрнең 15 баласы бар" Казанда Башкортстанның халык, Татарстанның атказанган артисты Әнвәр Нургалиев концертлары башланды. Җырчының Казандагы гастрольләре ел да туган көненә туры килә – бу инде матур традициягә әверелде. Быел да шулай.6409111
© ТАТМЕДИА. Все материалы, размещенные на сайте, защищены законом.
Перепечатка, воспроизведение и распространение в любом объеме информации,
размещенной на сайте, возможна только с письменного согласия редакций СМИ.
При поддержке Республиканского агентства по печати и массовым коммуникациям «ТАТМЕДИА».
Наименование СМИ: Шахри Казан (Город Казань)
№ свидетельства о регистрации СМИ, дата: Эл №ФС77-47630 от 06.12.2011
выдано Федеральной службой по надзору в сфере связи,
информационных технологий и массовых коммуникаций
ФИО главного редактора: Сабиров Радик Рашидович
Адрес редакции: 420066, г. Казань, ул. Декабристов, д. 2
Телефон редакции: (843) 222-05-41, 8 (917) 851-69-62
Политика о персональных данных
Антикоррупционная политика