Бәби күпме тора?

     70 мең... Азмы, күпме?
    Танышым Гүзәл Брагина тугыз ай элек бәби алып кайтты. Чыгымнары турында сөйли башласа, бала табуны үзең әле бала булганда ук планлаштырып куярга кирәк дигән фикергә киләсең. Гүзәл берьюлы түләүле һәм бушлай медицина хезмәтеннән файдаланган, шуңа да «Ана булу күпме тора?» дигән сорау белән иң беренче аңа мөрәҗәгать иттем.

– Казанның 1нче бала тудыру йортында таптым. Табибларга да, дәвалануга да тел-теш тидерә алмыйм. Йөклелек чорының 12нче атнасында һәм 32нче атнада анализлар тапшырдым. Теш табибыннан башка барлык тикшеренүләргә дә бер тиен акча түләмәдем. Анда миңа даимилек ошады. Барлык анализларны вакытында алып торалар. Табибка вакытында күренмәсәң, шалтыратып, искә төшерәләр. Трубкаңны алмасаң, иреңә, хәтта әниеңә дә шалтыратырга мөмкиннәр. Соңгы атналарда, гомумән, «каравыллый» башлыйлар (көлә), – дип сөйли Гүзәл. – Шул ук вакытта мин әле түләүле клиникага консультациягә йөрдем. Ике табиб фикеренә дә колак салырга тырыштым. Ләкин болай эшләргә ярамый. Бер генә табибта күзәтелсәң яхшырак. Түләүле клиникада бер күренү 2000 сум тирәсе иде, ташлама белән якынча 1800 сумга төште. Дәүләт хастаханәсендә УЗИны бушлай узу мөмкинлегем булса да, акча түләп, үзем йөри торган шәхси клиникада үттем.

34нче атнада гемоглобиным төште. Түләүледә күзәткән табибым тиз арада хастаханәгә ятарга кушты. Ләкин мине үзе дәваларга алынмады, үз өстеннән җаваплылыкны төшерде. Шунда тулысынча 1нче бала тудыру йортына күчәргә булдым. Дәваланып беткәч, шул ук бала тудыру йортындагы булачак аналарны әзерли торган курсларга язылдым. Сигез дәрес 4500 сумга төште. Лекцияләрне, физик күнегүләрне акчаңа карап сайлыйсың инде. Шушы дәресләр вакытында үземә акушер-гинеколог сайладым. Түләп табарга булдым. Хастаханә белән 29500 сумга килешү төзедек. Шулай ук ирем белән, дөнья хәлен белеп булмый дип, эпидураль анестезия өчен сигез мең сум акча түләдек. Бала тапкан вакытта аны кулланмасаң, акчасын кире бирәләр. Инде таптым дигәндә генә, хәлем китте, анестезия ярдәмгә килде. Бала тапканда, башыннан ахырына кадәр табиб янәшәмдә булды. Хәзер дә ул мине күзәтеп тора.

Акча түләп бала табу бушлай табудан аерыла инде. Табибларның сиңа карата мөнәсәбәте дә башка. Шартлар да башкача кебек. Акча барыбер зур роль уйный, – дип искә ала үзенең йөклелек чорын Гүзәл Брагина.

Түләүле клиникада* йөклелекне алып бару – 50 000 сум
Казанда дәүләт хастаханәсендә* килешү (договор) буенча бәби алып кайту – 29500 сум
Анестезия – 8000 сум
Бала ашату өчен махсус бюстгальтер – 500-2000 сум
Бала тапкан вакытта һәм аннан соң киелә торган оеклар – 3000 сум
Эч төшмәсен өчен бандаж — 3000 сум
* Сүз аерым клиникалар турында бара.
Бәяләр төрле җирдә төрлечә булырга мөмкин. 

«Бәбине бушлай таптым!»
Баласын Ләйсән Мөхәмәтҗанова үзе яшәгән Түбән Кама шәһәрендә бушлай таба. Дөрес, йөклелек чорында аңа 7000 сумга дәваланырга туры килә.

– Кайберәүләр кебек, балага уза алмыйча интекмәдем. Шулай да йөклелек чорында авырлыклар булмасын, бала төшмәсен дип, балага узганчы ук дәвалана башладым. Түбән Камадан Казанга шәхси клиникага йөрдем. Ул вакытта дәваланырга 7000 сум акча китте. Хәзер 10000 сум тора дип беләм. Йөклелек чорының беренче аенда ук эчем авырта башлады. Шунда Түбән Каманың хатын-кызлар консультациясенә мөрәҗәгать иттем. Ул вакытта учетка басмаган идем әле. 12 атнага кадәр, гомумән, учетка бастырмыйлар. Мин дә теркәлмичә генә күзәтү астында булдым. Дәвалану, ирем белән икебезгә анализлар тапшыру бушлай иде. Барлык йөклелек чорында өч тапкыр УЗИ ясыйлар. Мин ике УЗИны – бушка, соңгысын түләүле үткәрдем. Кайбер кызлар түләүле генә УЗИ сайлый. 33 атнадан соң карынымда малай йөртүемне белдем. 38 атнадан соң хатын-кызлар консультациясендә бушлай бала табу хокукын бирүче «Бала тудыру сертификаты» тапшырдылар, – дип искә ала Ләйсән Мөхәмәтҗанова. – Кемдер табибка алдан акча «төртеп» куя. Мин алай эшләмәдем, бала тапкач та «рәхмәтләмәдем». Бушка да бик яхшы карадылар, зарланырлык түгел. Баланы «кесарев кисеме» белән таптым. Бер тиен акча бирмәсәм дә, косметик җөй ясадылар.

Йөклелек чорында да көндәлек киемнәремне кидем. Бары тик 1000 сумга чалбар сатып алдым. Шуңа да киемнәргә акча китмәде. Даруларга, хәтта витаминнарга да туздырмадым. Хатын-кызлар консультациясендә «Витрум» витаминын бушлай бирделәр. Даруханәләрдә ул 1000 сум тирәсе тора. Тугач та балага кирәк булачак вак-төяк алу 1500 сумга төште.

Йөклелек чорында ике хата ясадым. Беренчедән, табиблар бушлай ана булырга әзерли торган курсларга йөрергә киңәш иткәннәр иде, мин никтер йөрмәдем. Бала тапканда, үкендем. Икенче хатам – интернет яратуым. Эчем каты авыртканнан балам төшәр дип курыктым. Мәгълүмат эзләргә дип интернетта казына башладым. Шунда «белгечләр» яралгыны аналык җиңсәсенә ябыштырып куя торган дару киңәш итте. Мин шул кадәр нык тырышканмын ки, хәтта бала табар вакыт җиткәч, аналык җиңсәсе ачылмады (раскрытие булмады). Баланы үзем таба алмагач, «кесарев кисеме» ясатырга туры килде. Кызларга киңәшем шул: интернетта азрак утырыгыз, күбрәк табибларны тыңлагыз! 

Балага узар алдыннан дәвалану – 7000 сум
Бала табу – 0 сум
Анага киемнәр – 1000 сум
Балага беренче кирәк-ярак – 1500 сум

«Кайда бала табасын һәр хатын-кыз үзе сайлый»

Казанның 7нче шәһәр хастаханәсе каршындагы 3нче хатын-кыз консультациясе табибы акушер-гинеколог Любовь Гаврилова, кайда һәм ничә сумга бала табасын һәр хатын-кыз үзе сайлый, ди.
– Коммерцияле клиникаларны хатын-кызлар, гадәттә, уңайлы булганнары өчен сайлый. Әйтик, түләүле клиника өй кырыенда гына ди, ә бушлай хатын-кызлар консультациясенә бару өчен ике-өч тукталыш үтәргә кирәк. Түләүле табиб ягымлырак та булырга мөмкин. Бездә монда көненә 100ләгән авырлы хатын килә, ә алар көненә ике-өч хатын-кызны карарга мөмкин. Бала тудырудагы 38 еллык тәҗрибәмнән чыгып әйтә алам – комерцияле хезмәт белән муниципаль хезмәт арасында бернинди аерма юк. Без барлык хатын-кызларны да Россия Федерациясе Сәламәтлек саклау министрлыгының 572нче приказы буенча бала таптырабыз. Бәлки кем өчендер һәрвакыт табиб белән элемтәдә тору, бала тапкан вакытта бүлмәңдә телевизор карау, ирең янәшәңдә булу кебек вак-төякләр мөһим роль уйныйдыр. Ләкин дәвалау алымнары, бала таптыру тегендә дә, монда да бер үк тәртиптә бара. Хәтта дәүләт учреждениеләре күбрәк хезмәт күрсәтә әле. Әйтик, аларда хатын-кызлар өчен курслар, психологик әзерлек булмаска мөмкин. Хәзер дәүләт хастаханәләрендә дә түләүле хезмәтләр бар. Без дә булачак аналар теләгенә колак салырга тырышабыз, – ди Любовь Гаврилова.

Табиб якын киләчәктә бәби алып кайтырга теләүче ир белән хатынга йөккә узганчы өч-дүрт ай алдан анализлар тапшырырга куша.

– Гинеколог хатын-кызны караганнан соң нинди анализлар бирергә кирәк икәнен үзе әйтә. Гадәттә, инфекцияләр булу-булмауга тикшерәбез, кан, сидек анализы бирдертәбез, калкансыман бизне тикшерәбез. өч-дүрт ай – хатын-кызда берәр авыру тапкан очракта, аны дәвалау өчен кирәк булган вакыт. Ир-ат исә шундый ук анализларны үзе теркәлгән сырхауханәдә тапшыра, – ди Любовь Гаврилова.

Табиб сүзләренчә, парлар сау-сәламәт булганда, хатын алты ай дәвамында йөккә узарга тиеш. Инде бер ел эчендә йөккә уза алмый икән, өстәмә анализлар тапшырырга кушалар, тирәнтен тикшерә башлыйлар.

– Стресс та хатын-кызларның репродуктив функциясенә тәэсир итә. Гипертоник авырулар белән интегүчеләр, йөрәк-кан тамырлары, аналыгында хроник ялкынсынулар булган хатын-кызларның башта шушы авыруларын җиңеләйтергә, дәваларга тырышабыз. Хатын-кыз бит ул – тере организм, һәр йөклелек чоры да үзе бер табышмак кебек, – ди Любовь Гаврилова.

Йөклелек чоры җиңел узсын өчен, акушер-гинеколог хатын-кызга спорт белән дус булырга куша.
– Буыннарны яздыру, таз асты мускулларын ныгыту, пресс ясау, йога, йөзү, пилатес – болар барысы да хатын-кызга бәби алып кайту өчен кирәкле күнекмәләр. Йөклелек чорында йөзгән хатын-кызларның мускуллары, аналыгы ял итә. Ул – вакытыннан алда бала табуга да профилактик чара. Әлбәттә, гиря, штанга кебек авыр әйберләрне күтәрергә ярамый. Ул умыртка баганасына, мускулларга зыянлы. Авыр атлетика белән шөгыльләнүчеләргә, балериналарга балага узу авыр бирелә. Без аларга гормональ препаратлар эчертәбез. Һәрнәрсәнең үз чамасы бар. Спорт белән дә белеп шөгыльләнергә кирәк, – ди Любовь Гаврилова.