Көзге бозга ышанма

Узган якшәмбедә Лаеш районының Атабаево торак пункты тирәсендә Кама елгасында балык тотып утыручы 64 кеше аздан гына боз астына төшеп китеп үлми калды. Балыкчылар утырган яр буендагы боз, ярылып, Кама эченә таба агып китә башлый. Бу хәлдән соң ике сәгать тә үтми, шушы ук районда тагын өч урыннан шундый ук хәбәр килеп ирешә - аларда 50дән артык балыкчы күңелсезлеккә дучар була. Бата башлаган балыкчыларны МЧС коткаручылары ике судно һәм Ми‑8 вертолеты ярдәмендә яр буена чыгаралар. Бәхеткә, сәламәтлегенә зыян килүчеләр, үлүчеләр юк.

Быелның көзендә, елгаларның өсте боз белән капланганнан бирле, биш боз астына китү очрагы теркәлгән, нәтиҗәдә сигез кешенең гомере өзелгән: 26 октябрьдә Казанда өченче транспорт дамбасы янында Казансу елгасында бер кеше, 27 октябрьдә Яшел Үзән районында Зөя елгасында шулай ук бер кеше, 7 ноябрьдә Әгерҗе районында Иж елгасында берьюлы өч кеше, 10 ноябрьдә Яшел Үзән районында Зөя елгасында - ике кеше, 20 ноябрьдә Мамадыш районында бер кеше күлдә боз астына китеп үлә. Сәбәбе - балыкчыларның әле ныгып өлгермәгән боз өстенә балык тотарга керүендә, тиешле куркынычсызлык кагыйдәләрен үтәмәүдә, һәм шулай ук Татарстан территориясендә һава торышының тотрыклы булмавында, үзгәреп торуында, дип аңлата Гадәттән тыш хәлләр министрлыгы белгечләре.

Исегездә тотыгыз, кешене күтәреп тору өчен бозның калынлыгы 7 см калынлыкта булырга тиеш. Бүгенгә Казансу, Зөя, Кама елгаларында бозның калынлыгы 1‑4 см гына, Ык елгасында һәм Зәй сусаклагычында исә 2‑6 см, ди белгечләр. Җиңел машинаны күтәрү өчен боз - 20‑30 см, ә йөк машинасын күтәрү өчен 30‑38 см калынлыкта булырга тиеш. Снегоходлар исә (0,25 тонна) 12 см дан узгач керә ала.

Җиде сантиметрдан юкарак булган бозга кергән өчен штраф түләтүне күздә тоткан яңа закон эшли башлады. Элегрәк юка бозга керүчеләрне кисәтүдән ары узмыйлар иде. Хәзер моның өчен гади халыкка - 1,5-2 мең, вазифаи затларга - 5‑7 мең, юридик затларга исә 50‑70 мең сум штраф каралган. Татарстанның кечкенә күләмле көймәләр буенча баш инспекторы Илһам Насыйбуллин журналистларга әйткәнчә, муниципаль берәмлекләр, авыл җирлекләре башлыкларына вакытлы коткару постлары оештыру һәм кисәтү билгеләре кую турында 142 хат җибәрелгән. Һәм нибары 37 муниципаль берәмлек кенә чаралар күрелүе турында хисап тоткан.

Балыкчыларны юка бозга нәрсә куып кертүе турында әллә ничә фикер ишетергә мөмкин. Кемдер нәфес ди, кемдер җиңел холык ди, кемдер шул шөгыльгә мөкиббән китү ди. Ни генә булса да, керереңнән алда чыгарыңны уйла дип, халык белми генә әйтми ул. Ятим балалар, өзелгән гомер, ялгызлык ачысы ике‑өч балык хисабына гына тормый ул...

^{Кисәтүләргә карамастан, боз өстенә чыгучылар кимеми. Бу фото кичә Казансу елгасында төшерелде. (Фото: Дамир Бәдриев)}