Мөстәкыйль сәяхәт итүче Ринат Лотфуллин: «Чит җирдә башкача фикерлисең»

Ринатның Чаллыда да эше җитәрлек иде анысы. 25 яшьлек егетнең барысына да өлгергәненә шакката идем. Төп эшеннән тыш туйларда, юбилейларда сораган кешегә табын кора иде ул. Нәрсә кирәк – шуны пешерә: шашлыгын да, хашламасын да, пылавын да, ухасын да. Җәй җитсә, җиләк җыеп сата, кыш көне прокатка тюбинглар, чатырлар бирә. Хәтта ялы да юк иде Ринатның. Кырымда эшләп кайткан дусты тәҗрибәсе белән уртаклашканнан соң, Ринат кызыксынуын җиңә алмаган. Тәвәккәлләгән дә, осталыгын арттыру өчен, алты ай Кырымда эшләп кайтырга булган. «Эш кайда да бар ул, бары иренми эшләргә генә кирәк. Монда берьюлы ике куянның койрыгын тотарга булдым. Яңа җирләр дә күреп кайтам, акча да эшлим», – ди әңгәмәдәшем. 

– Башта самолет белән очарга уйлаган идем. Китәргә берничә көн кала, әни белән донор буларак кан тапшырырга хастаханәгә килдек. Шунда кан биреп ятканда, башыма бер уй килде: ә нигә әле сәяхәтне кызыклырак, истә калырлык итмәскә? Кыскасы, уйладым да Кырымга кадәр поезд белән төрле шәһәрләрдә туктый-туктый барырга булдым, – ди ул. 

Тиз генә поездга билетлар алган, якыннары белән хушлашкан, кирәк-яракларын җыйган да юлга кузгалган. Беренче тукталышы – Саратов шәһәре. Аннары, Сочи, Адлер. Башта Сочига кадәр барып, шунда берничә көнгә калырга ниятләгән булган. Тик поездда барганда яңа танышлары Абхазиянең табигатен бик мактагач, шул илне барып күрергә карар кылган. 

– Рица күлендә булдым. Илнең истәлекле урыннарын гиздем, искиткеч, табигатьнең матурлыгын сүз белән генә аңлатып булмый. Монда эш юк икән. Халык көн саен, ил чиген узып, Россиягә эшкә йөри. Иртән паспортын күрсәтеп, ил чиген чыга, кичкә тагын шулай ук кире кайта. Һәм шулай һәр көнне, – дип гаҗәпләнә Ринат. Сәяхәтче егет, Анапа шәһәрендә җырлый торган фонтаннарны карап хозурланганнан соң, автобуста Севастопольгә юл тоткан. Хәзер Форос шәһәрендә эшли. – Барысы да ошый. Повар булып эшлим. Кухня бик зур, Казаннан килеп эшләүчеләр бик күп. Коллектив шәп. Нык дус, яшьләр шактый. Күңелле яшибез, эшлибез. Яшәү, ашау бушка, хезмәт хакы да канәгатьләндерә, – ди Ринат. 

Сәяхәт вакытында ул күбрәк төрле шәһәрләрдәге табигатькә игътибар биргән. 

– Бездә булмаган таулар, агачлар, шарлавыклар, диңгез әсир итте. Шунысы да үзенчәлекле, төрле шәһәрдә диңгез төрле. Яр буйлары да аерыла. Кайдадыр ком, икенче бер шәһәрдә таш. Күп җирдә балык тоталар. Бер генә кармакка да түгел, бер салуда бишәр-алтышар балык эләгә. Абхазиягә баргач, дельфиннарны да күрергә насыйп булды әле. Пицунда шәһәрендә үз гомеремдә беренче тапкыр бамбук агачын күрдем. Нинди генә кошлар юк, шундый моңлы сайрыйлар, – ди әңгәмәдәшем. 

Ринат 25 мең сум акча белән чыгып киткән булган. Җиде көнлек сәяхәткә аның кадәр дә акча китмәде, ди. Моннан дүрт еллар элек Кырымга бер килгән булган ул. Тик ул чакта вакыт чикле булгач, истәлекле урыннарны күрергә өлгермәгән. «Хәзер, үз көеңә рәхәтләнеп, шәһәрне күрергә була. Чит җирдә башкача фикерлисең, тәҗрибәң дә арта. Кәефең күтәрелә. Күз курка, кул эшли дигәндәй, бары тәвәккәлләргә генә кирәк», – ди Ринат. 

Мөстәкыйль сәяхәт итәргә уйлаган кешеләргә Ринат Лотфуллиннан киңәшләр

Иң башта тәвәккәлләргә, курыкмаска, кая барасыңны уйларга кирәк. 

Маршрутны алдан төзү мөһим. Нинди шәһәрләр күрергә теләвеңне алдан белешеп, планлаштырып кую акчаны да, вакытны да янда калдырырга ярдәм итә.

Документларны, акчаларны алдан әзерләп кую кирәк. Татарстан буенча сәяхәт иткәндә, акчаларны картада саклау ышанычлы, ә менә Россиянең кайбер шәһәрләрендә акчаны банктан комиссиясез алып булмый. Шуңа да акчалата алу отышлырак.

Телефонга төрле шәһәрнең истәлекле урыннарын, маршрутларны күрсәтә торган кушымталар урнаштырып кую яхшы. Хәтта интернетсыз эшли торган кушымталар да бар. Алар тиз арада машина чакыртырга, яшәү урынын табарга ярдәм итә. 

Яшәү өчен хостеллар сайлау отышлы. Абхазия якларында бер төн куну 350 сумнан башлана.

Поездда барганда сак булырга киңәш ителә. Документларны, акчаларны үзеңнән ерак куймаска кирәк. Белмәгән кешеләргә ышанып бетәргә ярамый.

Мөстәкыйль сәяхәт иткәндә, яхшы туристик рюкзак сайларга кирәк. Мин 65 литрлы рюкзак белән чыгып киттем. Анда 13-15 кило әйбер сыйды. Иң кирәкле нәрсәләрне генә алырга тырышыгыз. 

Сәяхәт алдан төзегән маршрут буенча бармый икән, борчылмагыз. Минем дә шулай булды, автобус соңга калды, кирәкле шәһәргә машина булмады, планлаштырылмаган урыннарга барырга туры килде. Аның каравы, сәяхәт тагын да күңеллерәк, истәлеклерәк, эчтәлеклерәк узды. 

Фотолар: Ринат Лотфуллинның шәхси архивыннан