Талпаннар котырган чак хәзер

 Нәкъ шул чорда, май азагы-июнь айларында котырына да инде талпан. Июль азагында бераз югалып торалар да, сентябрьдә, кыш алдыннан тагын бер “кызып” алалар.

Быел исә талпаннар тагын да иртәрәк уянган! Инде 20 март көнне үк активлашуы теркәлгән.
Ел саен республикада талпан кадалуның 9-10 мең очрагы теркәлә икән. Моңа бәйле рәвештә, республиканың 30 районында талпан энцефалиты йоктыру куркынычы бар, дип кисәтә белгечләр. Быел талпаннан зыян күргән 2651 кеше медицина учреждениеләренә мөрәҗәгать иткән инде. Узган елның шул вакыты белән чагыштырганда, бу күрсәткечләр 14 процентка түбәнрәк. Шулай ук талпан энцефалитыннан интегүчеләр соңгы ун елда 11 тапкырга кимүе дә мәгълүм.

- Ел дәвамында бездә талпан энцефалиты белән авыруның 1-10 очрагы теркәлә. Гадәттә бу читтән кергән очраклар, ягъни инфекцияне инде башка төбәктә йоктырып, Татарстанга килүчеләр. Бәхеткә, узган ел һәм быелның биш аенда бу авыруны йоктыручылар булмады, – ди Россия Кулланучылар хокукларын яклау һәм кеше иминлеге өлкәсендә күзәтчелек буенча федераль хезмәте Татарстан идарәсенең территорияне санитар яктан саклау бүлеге җитәкчесе урынбасары Анна Алешина.

Белгечләр хәтта “иң актив” талпаннарның кайсы районнарда яшәвен дә ачыклаган. Быел талпан кадалу очраклары Зәй, Әгерҗе, Менделеевск, Яңа Чишмә, Спас, Чирмешән, Ютазы районнарында күп булган.

Талпаннан зыян күрмәс өчен киңәшләр:
- парк һәм урманнарга чыкканда озын җиңле, озын балаклы киемнәр киегез;
- бер төсле, ачык төсләрдәге киемнәргә өстенлек бирегез;
- чалбар балагын итек, оек эченә кыстырыгыз;
- өс киеменең җиңе озын гына түгел, сыланып торган булуы кирәк;
- башка шапка кияргә яисә яулык ябарга онытмагыз;
- киемнең өслегенә химик препаратлар сиптерү дә нәтиҗәле булыр;
- урманнардан кайткач өс киемен ишек янында ук салып калдырыгыз, ә яңа гына өзелгән яшеллекне өйгә алып кермәгез.

Гомергә бер булса да талпан кадалмаган кеше юктыр ул. Тормыш булгач, урманга да керми тормыйсың. Әгәр дә инде тәнегездә талпанны күрәсез икән, аны бары медицина учреждениесендә генә алдыру кирәк. Андый мөмкинлек булмаса, үзегезгә алырга кала. Моның өчен талпанны эскәк белән эләктереп, 360 градуска борырга һәм өскә тартырга. Әмма талпанның тәнгә ябышкан өлешен өзмәскә кирәк, дип киңәш бирә Анна Алешина.

Лилия ЛОКМАНОВА.

Фото: http://pixabay.com