2024 елның декабреннән яңа кануннар: россиялеләр өчен мөһим үзгәрешләр

Әйтик, кайбер категория пенсионерларның пенсиясе артачак, хәзер Россиягә кергәндә чит ил кешеләренә биометрия тапшырырга кирәк, шулай ук чайлдфри пропагандасын тыю эшли башлый.

Кайбер россиялеләрнең пенсияләре арту
1 декабрь. Кайбер россиялеләрнең пенсияләре артачак. Ноябрьдә 80 яшьлеген билгеләп үткән яки I группа инвалидлык алган пенсионерларга пенсиягә билгеләнгән түләүләр артачак.
Шунысын да билгеләп үтәргә кирәк, өстәмә түләүне ике нигезнең берсе буенча гына билгелиләр. Әмма ике очракта да аның күләме-пенсиягә билгеләнгән түләүнең 100 проценты булачак.

2024 елда теркәлгән түләү күләме-8134 сум 88 тиен.

Чит ил кешеләренә хәзер биометрияне тапшырырга кирәк
1 декабрь. Чит ил кешеләре тарафыннан биометрияне тапшыру буенча тәҗрибә старт ала, ул 2026 елның 20 июнендә узачак.

Чит ил гражданнары Россиягә кергәндә биометрияне тапшырырга тиеш булачак. Беренче этапта бармак эзләрен һәм фотоны Мәскәүнең Внуково, Домодедово, Шереметьево, Жуковский аэропортларында тапшырырга кирәк булачак. Моннан тыш, Оренбург өлкәсендәге Маштаково автомобиль пропуск пунктында тапшырырга мөмкин булачак.
2025 елның июнь ахырына кадәр барлык чик аша чыгу урыннарында биометрияне тапшыруны оештырырга телиләр.
Икенче этап 2025 елның 30 июнендә старт ала. Биометрияне алдан ук "бердәм биометрик система"кушымтасы аша тапшырырга мөмкин булачак. Аннары үзеңнең мәгълүматларыңны "Госуслуги" порталы аша, Россиягә килү максаты турындагы белешмәләр белән бергә гариза бирергә мөмкин булачак.

Биометрияне тапшыру турындагы бу яңалык Белоруссия гражданнарына, 6 яшькә кадәрге балаларга, Россиядәге башка илләрнең дипломатик вәкиллекләре һәм консуллык учреждениеләре хезмәткәрләренә, безнең илдә аккредитацияләнгән төрле халыкара оешмалар хезмәткәрләренә, шулай ук аларның гаилә әгъзаларына кагылмаячак.

"Дәүләт хезмәтләре" ндә тернәкләндерү чаралары өчен компенсация алу турында белергә мөмкин булачак
1 декабрь. Хәзер мөмкинлеге чикләнгән кеше тарафыннан мөстәкыйль рәвештә сатып алынган тернәкләндерүнең техник чарасы (ТСР) өчен компенсация күләме турында мәгълүмат бирүне сорап  "Госуслуги" порталында гариза бирергә мөмкин.

Моннан тыш, "Дәүләт хезмәтләре"ндә шәхси кабинет аша компенсация түләү һәм аның күләме буенча кабул ителгән карар турында хәбәрнамә алырга мөмкин булачак. Ә компенсацияне инвалидның яшәү яки тору урыны буенча алырга мөмкин.
Тернәкләндерүнең техник чаралары (ТСР), әгәр алар реабилитацияләү яки абилитацияләү программасына кертелгән булса, инвалидларга түләүсез каралган. Абилитация-җәмгыятьтә тормышка яраклашуга юнәлдерелгән дәвалау, педагогик, психологик яки социаль чаралар. Тернәкләндерүнең техник чараларын социаль фондның территориаль органында бушлай алырга була, шулай ук электрон сертификат кулланырга мөмкин. Яки тернәкләндерүнең техник чараларын үзең сатып алу һәм моның өчен акчалата компенсация алу мөмкинлеге дә бар.

Театрга билетлар сатып алу бары паспорт буенча гына
1 декабрь. Мәскәү театрлары спектакльләргә һәм концертларга билетларны паспортлар яки шәхесне раслаучы башка документлар буенча сата башлаячак. Моның сәбәбе булып билетларны кат-кат сату (перепродажа) белән көрәшү тора, аның аркасында кайбер спектакльләргә бәяләр арткан. Тәҗрибә 63 театрга һәм 36 концерт залына кагылачак.

Шулай ук шәхес таныклыгын чарага керү алдыннан контролерга күрсәтергә кирәк булачак.
Яңа кагыйдәләр 15 марттан алып 2025 ел ахырына кадәр узачак утырту урыннары белән барлык чараларга кагылачак. Әгәр билет быелның 1 декабренә кадәр сатып алынган булса, процесс элеккечә калачак.

Махсус хәрби операциядә катнашучыларны башкару җыемыннан азат итәләр
1 декабрь. СВОда катнашучыларны башкару җыемын түләүдән азат итәчәкләр. Башкару җыемы-бурычны вакытында түләмәсәң, түләргә кирәк булган билгеле бер күләмдәге акча.
Шулай ук 2024 елның 1 декабреннән соң хәрби хезмәт узу турында контракт төзүчеләрдән 10 миллион сумга кадәр барлык кредит һәм суд бурычларын бетерәчәкләр.

Чайлдфри пропагандасын тыю
4 декабрь. Чайлдфрины массакүләм мәгълүмат чараларында, интернетта, фильмнарда һәм рекламада пропагандалауны тыю турындагы канун үз көченә керә. Хәзер социаль челтәрләр хуҗалары контентны мондый пропаганда булу-булмавына карап, тикшереп торырга тиеш булачак. Әгәр мондый хәбәрләр вакытында юк ителмәсә, ресурс тыелган мәгълүмат булган домен исемнәре реестрына эләгергә мөмкин.
Чайлдфрины пропагандалаган өчен түбәндәге чаралар каралган:
вазыйфаи затлар өчен-200 мең сумга кадәр штраф;
юридик затлар өчен – 1 миллион сумга кадәр штраф, шулай ук эшчәнлекләрен 90 тәүлеккә кадәр туктатып тору.

Ләкин әгәр чайлдфри пропагандасы массакүләм мәгълүмат чаралары яки интернет аша бигрәк тә балигъ булмаганнар арасында гамәлгә ашырылса, түбәндәге штрафлар каралган:
физик затлар өчен-400 мең сумга кадәр;
вазыйфаи затлар өчен-800 мең сумга кадәр;
юридик затлар өчен-5 миллион сумга кадәр.
Путин әлеге төр пропаганданы тыю турындагы канунга кул куйды.

Торак-коммуналь хуҗалык хезмәтләре өчен субсидияләр алу кагыйдәләре үзгәрә
25 декабрь. Торак-коммуналь хуҗалык хезмәтләре өчен субсидияләр алу кагыйдәләре үзгәрә. 25 декабрьдән башлап "Госуслуги" порталы һәм төбәк дәүләт хезмәтләре порталлары аша тапшырырга мөмкин булган электрон гаризалар һәм аларга кушымта итеп бирелгән документлар мөрәҗәгать итүченең көчәйтелгән квалификациясез яки квалификацияле электрон-цифрлы имзасы булганда кабул ителәчәк, дип яза "Известия".
Әгәр документларның тулы исемлеге бирелмәсә, гаризаны карау 10 эш көненә кадәр туктатылачак. Мөрәҗәгать итүче хәбәрнамә алачак, аннан үзенә нинди кәгазьләр җитмәвен беләчәк.

2024 елның декабреннән керә торган башка яңалыклар
1 декабрь. Президент Указы нигезендә, Россия Кораллы Көчләренең хәрби хезмәткәрләренең штат саны 180 меңгә артачак һәм 1,5 миллион кешене тәшкил итәчәк. Россия Хәрби Көчләренең гомуми саны 2,4 миллион шәхси составтан артып китәчәк, дип яза "Парламентская газета".

1 декабрь. Интернетка керү мөмкинлеге бирелә торган лицензия таләпләре исемлеге киңәйтеләчәк.

1 декабрь. Евразия икътисадый союзына кермәгән дәүләтләргә Россиядә җитештерелгән кыйммәтле металлар, ташлар, шулай ук мондый металлар булган чимал товарларын кертү һәм чыгару тәртибе үзгәрә.

1 декабрь. Балык һәм диңгез продуктларыннан ясалган консервларны мәҗбүри маркировкалау башлана.

1 декабрь. Кеглардагы сыра һәм аз алкогольле эчемлекләр җитештерүчеләр һәм импортерлар кеглардагы эчемлекләр әйләнешенә кертү турындагы мәгълүматларны "Гадел билге" ("Честный знак") системасына җибәрергә тиеш булачак.

1 декабрь. Халыкара зоналарда су биоресурсларын (әйтик, төрле төрдәге балык) тотуны Министрлар Кабинеты билгеләячәк.

1 декабрь. Пассажирлар һәм йөк ташуга тарифлар артачак. "Известия" басмасы мәгълүматы буенча, плацкартада, гомуми вагоннарда, купеда, беренче класслы йокы вагоннарында һәм еракка йөри торган поездлар люкс бүлмәләрендә йөрү бәясе якынча 11,6 процентка арта. Моннан тыш, ерак юлга йөрү маршрутларында пассажир компанияләренең җыемнары һәм түләүләре 10,2 процентка һәм шәһәр яны юлларында 13,8 процентка артачак.

4 декабрь. Хәзер салым органнарына ялган счет-фактуралар һәм салым декларацияләрен сату һәм тапшыру өчен иректән мәхрүм итү яный. Әйтик, мондый декларацияләрне тапшырган өчен 100-300 мең сумга штраф салачаклар яки дүрт елга кадәр мәҗбүри эшләр билгеләячәкләр. Шулай ук  иректән мәхрүм итү дә янарга мөмкин. Ә мондый төр җинаять кылган өчен алдан сүз куешкан затлар төркеме составында биш елга кадәр мәҗбүри эшләр яисә 800 мең сумга кадәр штраф белән җиде елга кадәр иректән мәхрүм итү яный.

4 декабрь. Күпфатирлы йортның паркингында яки коллектив стоянкада машина-урынга милек хокукын рәсмиләштерү җиңеләячәк. Хәзер инде барлык күршеләрнең дә ризалыгын алырга кирәкми.
Хәзер парковка урыны аерым күчемсез милек объекты буларак рәсмиләштерелсен өчен кадастр инженеры белән килешү төзергә кирәк булачак. Кадастр инженеры машина урынының чикләрен билгеләячәк һәм техник план төзиячәк, аннары бу хакта җирле массакүләм мәгълүмат чараларында, шулай ук йорт подъездларында яки һәркем өчен мөмкин булган башка урыннарда белдерү урнаштырып, милекчеләргә хәбәр ителергә тиеш. Хәбәрдә машина кую урынының булачак хуҗасы белән кадастр инженерының телефон номерлары, шулай ук каршы килгән очракта гариза кабул итүнең тәмамлану датасы күрсәтеләчәк.

10 декабрь. Рус теле, Россия тарихы һәм Россия кануннары нигезләре буенча имтиханнарны хәзер мигрантлар өчен яңа кагыйдәләр буенча үткәрәчәкләр. Хәзер мондый имтиханнарны һәм сертификатларны Хөкүмәт исемлегенә кертелгән дәүләт учреждениеләре генә бирә ала. Имтихан түләүле булачак. Аны уздыру хокукын арадашчыга тапшыру мөмкинлеге юк.

20 декабрь. Тикшерү изоляторында утырган гражданнарга туганнары белән озак вакытлы очрашулар рөхсәт ителәчәк. Күрешүне кыска вакытлы яки телефон аша сөйләшүгә алыштырырга мөмкин.

20 декабрь. Инжиниринг эшчәнлеге канун белән җайга салыначак.

30 декабрь. Нотариусларның эшчәнлеге җинаятьчел керемнәрне легальләштерүне катлауландырачак. Хәзер вазыйфаи затлар клиенттан шәхесне раслаучы документлар һәм клиентларны идентификацияләү һәм алар турындагы мәгълүматны яңарту өчен башка дәлилләр таләп итәргә тиеш булачак.

Моннан тыш, "Аңлатабыз.РФ" ("Объясняем.РФ") порталында әйтелгәнчә, 31 декабрьгә кадәр пенсия тупланмаларын дәүләтнеке булмаган пенсия фондына (НПФ) озак сроклы саклык шартнамәсе буенча бер тапкыр бирелә торган взнос сыйфатында күчерү турында гариза бирергә мөмкин. Ә күчерүдән баш тарту-2025 елның 31 гыйнварына кадәр мөмкин.

Моннан тыш, декабрьдә "социаль өлкәдә бердәм үзәкләштерелгән цифрлы платформа" дәүләт мәгълүмат системасы аша социаль яклау чараларын тәкъдим итү буенча күчеш чоры тәмамланачак. 31 декабрьдән ресурста гражданнарны ташламага ия булучылар категориясенә кертергә мөмкин булган барлык мәгълүматлар урнаштырылачак. Ташламалар һәм башка социаль түләүләр бердәм платформа аша билгеләнәчәк, ташламаларга ия булучылар шулай ук үзләренә тиешле дәүләт ярдәме төрләре турында хәбәрнамәләр алачак.

Фото: ru.freepik.com