Ренат Акчурин турындагы фильмның сценарий авторы: «Фильмны төшергәндә, детектив булырга туры килде»

. Аның пациентлары арасында гади эшчедән алып президент, космонавтка кадәр бар. Күп кенә дәрәҗәле исемнәре булган хирург һәм галим, шул ук вакытта сабыр, тыйнак, гап-гади кеше булып кала белә. Ренат Акчуринга быел 70 яшь тулды. Татарстан Президенты Рөстәм Миңнеханов теләктәшлек күрсәтеп, хөрмәткә лаек табиб турында «Йөрәккә якын» («Близко к сердцу») дип исемләнгән документаль фильм төшерелде. 8 июнь көнне Казан дәүләт медицина академиясендә әлеге фильмның премьерасы тәкъдим ителде.

«Фильмны төшергәндә, детектив булырга туры килде»
Фильмны тәкъдим итү кичә­сенә килгән Татарстан Дәүләт Киңәшчесе Минтимер Шәймиевне, әсәр герое, танылган кардиохирург Ренат Акчуринны тамашачы басып алкышлады. Чарада шулай ук «Яңарыш» республика фонды башкарма директоры Татьяна Ларионова, Татарстан Президенты ярдәмчесе Ләйлә Фазлыева, Татарстанның сәламәтлек саклау министры Адел Вафин, «Тат­медиа» республика матбугат һәм массакүләм коммуникацияләр агентлыгы җитәкчесе Айрат Зарипов, Казан дәүләт медицина академиясе ректоры Рөстәм Хәсәнов һәм башка күренекле кешеләр катнашты.

Фильм беренче тапкыр 28 апрельдә Мәскәүдә тәкъдим ителгән булган. «Йөрәккә якын» фильмы - бөтен дөнья буйлап меңнәрчә кешенең гомерен саклап калган Ренат Акчурин турында.
- Фильмны төшергән вакытта, үзебезне детективлар итеп хис иттек. 70-80нче елларда дәваланган кешеләрне табуы авыррак булды. Архивлар югалган, пациентларның күбесе таралышып беткән, фамилияләре үзгәргән, - диде проект җитәкчесе, сценарий авторы Фәридә Корбангалиева.

Башкарма продюсер Ләйсән Ситдыйкова тәкъдим итү кичәсенә килә алмаган иде, режиссер Денис Красильников исә чыгышында, форсаттан файдаланып, Минтимер Шәймиев белән тормыш иптәше Сәкинә ханымны 55 ел бергә гомер итүләре белән тәбрикләде.

Фильмда Ренат Акчуринның иң үзенчәлекле, катлаулы операцияләре турында сөйләнелә. Аның пациентлары хәзер дөньяның төрле төбәкләрендә яши: Россия, Маврикий, Перу, Израиль, Америка Кушма Штатлары... Ренат Акчуринга беренче операциясен чит илдә ясарга туры килә. Бер төркем Мәскәү медицина институты студентларын, көчле җир тетрәүдән соң зыян күргәннәргә ярдәм итү өчен, Перуга җибәрәләр. Ак халатлы совет белгечләрен түземсезлек белән көтеп ала андагы халык. Ул елларны Маргарита Санчес Да Ла Крус бүген дә яхшы хәтерли.

- Җир тетрәгән чакта, өйдә ялгызым гына идем. Миңа тә­рәзәдән сикерергә куштылар, әмма авырлы булгач, курыктым, ишектән чыгарга талпынганда, бар нәрсә ишелде, җимерелде. Инде үләм, ахры, дигәндә, мине коткардылар. Мәетләр тау кебек өелгән иде. Авыр хәлдәгеләргә ярдәм итү өчен, совет табиблары чокырларга да төште, уңайсыз шартларда операцияләр дә ясады, ялны белми эшләде. Аларны Перудан җибәрәсе дә килмәде. Ренат Акчурин минем йөклелек чорымны күзәтте. Шөкер, балам сәламәт туды. Барлыгы җиде бала тәрбияләп үстердем, - ди Маргарита ханым.
Булачак табиб беренче чыныгуын әнә шулай иң авыр шартларда ала. Аны, хезмәтен бәяләп, илнең иң югары бүләге «Перу командоры ордены» белән бүләклиләр. Сүз уңаеннан, булачак хатыны Наталья ханым белән дә шул командировка вакытында таныша ул.

Гади эшчедән алып президентка кадәр
Студент егет хирург булырга хыяллана. 1973 елларда микрохирургия өлкәсенә игътибар бирелә башлагач, яшь белгеч тәвәккәлли. Беренче тәҗрибәләрне күселәрдә үткәрә табиблар - күсенең эчке органнарына кылдан да нечкә җепләр белән җөй сала алсаң, шуннан соң ул исән калса, бу өлкәдә эшләү өмете бар дигән сүз. Акчурин ышанычны аклый. 1978 елдан ул СССР Медицина академиясенең Союзара фәнни үзәгенең кан тамырлары микрохирургиясе бүлегендә өлкән фәнни хезмәткәр итеп билгеләнә.
Бөтен дөньяда аның турында кул чукларын саклап калучы буларак сөйли башлыйлар. Акчурин, беренчеләрдән булып, өзелгән бармакларны ялгау өчен операцияләр башкара. Актер Николай Наркевич та табиб хакында үзенең коткаручысы буларак сөйли. Актер очраклы рәвештә, бер ­кулындагы баш бармагын өздерә. Бармагы юклыгын яшерер өчен, еш кына аны бинт белән бәйләп куя торган булган. Ренат Акчуринның могҗизалар тудырырга сәләтле булуын ишетеп, аның янына килә. Табиб аңа аяк бармагын кисеп, баш бармак уры­нына куярга тәкъдим итә. Актер ризалаша. Операция уңышлы уза.
Соңрак талантлы табибка кардиохирургия өлкәсенә килергә тәкъдим итәләр. Ренат Акчурин озак икеләнә, шулай да тәвәккәлли. Аны 1984 елда, тәҗрибә туплар өчен, Хельсинкига танылган Америка хирургы Майкл Дебейки янына җибәрәләр. 58 көн эчендә Акчуринга яңа технологияне өйрәнеп, күбрәк мәгълүмат тупларга туры килә. Россиядә йөрәк-кан тамырлары авыруларыннан өч кешенең берсе үлә, Ренат Акчурин бу статистиканы үзгәртергә тиеш була. Америка Кушма Штатларыннан кайткач, аны Мясников исемендәге клиник кардиология институтының йөрәк-кан тамырлары хирургиясе бүлегенә җитәкче итеп билгелиләр.

1996 елда Ренат Акчурин турында тагын бер шаулап алалар. Табиб ул чактагы Россия Президенты Борис Ельцинның йөрәгенә катлаулы операция ясый.
- Ренат Акчуринга без бик рәхмәтле. Аның елмаюы, намуслы, гадел булуы, сүзен ышандырып әйтүе, үзен тыныч тотуы - барысы да уңай тәэсир итә, - ди Борис Ельцинның тормыш иптәше Наина ханым.
Ренат Акчурин турында шул вакыйгадан соң халык күбрәк белә башлый. Табибның пациентлары арасында гап-гади эшчеләр дә җитәрлек. Һәркемгә дә тигез карый ул, һәрбер авыруны намус белән дәвалый.

Акчурин мәктәбе меңләгән кешене коткара
Ренат Акчурин Татарстан белән тыгыз элемтәдә. Ул 30 ел инде операция өчен кирәкле медицина җиһазларын Казан медицина инструментлары заводында заказ белән ясата.
- «Югары технологияләр медицинасы» сүзтезмәсенең авторы да Ренат Акчурин. Хәзер югары технологияле медицинаны Казанда гына түгел, Әлмәттә, Чал­лыда да файдаланалар. Ел саен 20 меңнән артык татарстанлы бушлай югары технологияле медицина ярдәме ала. Ясалма кан әйләнеше шартларында ун ел эчендә 13 меңләп операция ясалган. Бу безнең Акчурин академиясе белән булдырылган көндәшлеккә сәләтле өстенлегебез, - ди Татарстанның сәла­мәтлек саклау министры Адел Вафин.

Министр әйтүенчә, бүген Акчурин мәктәбе Татарстанда меңләгән кешенең гомерен саклап кала. Икъ­тисади авырлыкларга карамастан, медицина камилләшүен дәвам итә, бездә талантлы хирурглар җитәрлек.
Минтимер Шәймиев исә Акчурин белән республикадагы югары технологияле медицинага ихтыяҗ мәсьәләләре турында сөйләшкән чакларны искә алды.
- 40 минут эчендә авыруны югары технологияле медицина үзәгенә китереп җиткерсәң, аны коткарып була, дигәнгә ышанып булмаслык иде. Баксаң, бу мөмкин икән. Соңгы ун елда аеруча ир-атларның гомер озынлыгы артты, - диде экс-президент. - Фильмга килгәндә, экраннан негатив карап күнеккәнбез, ә фильмнан соң чистарынган кебек буласың. Бу безне бер-беребезнең кадерен белергә этәрә. Кешеләрнең гомерен озайту - бәһасез зур сәләт. Бу фильм күңелләрне тетрәндерә дияр идем. Әсәрнең исеме дә отышлы. «Йөрәккә якын». Ренат Акчурин да безнең йөрәккә якын, ул безнең илне таныта, горурлыгыбыз, - дип, фикерләре белән уртаклашты Минтимер Шәймиев.

- Бер сәгать эчендә 30 еллык гомерне сыйдырган фильм бу. Барысы да чынбарлыкта булган хәлләр, - дип, фильмны төшерү төркеменә рәхмәт сүзләрен җиткерде Ренат Акчурин. - Табиб һәрвакыт проблеманы кискен урында тоя белергә, һәр пациентны кайгыртырга тиеш. Эшемдә коллективымның, гаиләдәгеләрнең терәген тоям. Мин үземне үзенчәлекле кеше дип санамыйм. Минем өчен яраткан эшем булу - бәхет.

^{Фото: minzdrav.tatarstan.ru}